Τα φθηνά συνθετικά ναρκωτικά που παρασκευάζονται ακόμη και κατ’ οίκον με βάση νόμιμες πρώτες ύλες έχουν κατακλύσει πλέον την Ευρώπη και απειλούν τις παραγωγικές ηλικίες, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για τα ναρκωτικά.
Στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Ναρκωτικά διαπιστώνεται ότι παρόλο που η κοκαΐνη, τα χάπια έκσταση και οι αμφεταμίνες συνεχίζουν να κυριαρχούν, τα νέα φθηνότερα διεγερτικά σε μορφή σκόνης ή χαπιών όπως οι καθινόνες, αυξάνονται σημαντικά σε πολλές χώρες.
Στο μικροσκόπιο έχουν μπει, μόνο το 2012 τουλάχιστον 50 νέες ψυχοδραστικές ουσίες, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι διεισδύουν ακόμη περισσότερο στην αγορά και οι μεθαμφεταμίνες.
Το μεγάλο πρόβλημα με όλες τις νέες ουσίες, είναι σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, ότι στα μάτια του χρήστη, αυτά τα ναρκωτικά είναι «εναλλακτικά προϊόντα» γι’ αυτό και συχνά τα αγοράζουν χωρίς να γνωρίζουν τι ακριβώς αγοράζουν και τι χρησιμοποιούν. Οι αναφορές για την επικινδυνότητά τους γίνονται από τα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων.
Τα ναρκωτικά αυτά διακινούνται κυρίως σε χώρους διασκέδασης των νέων, ενώ για πρώτη φορά η Ελλάδα αναφέρεται ως τόπος παρασκευής ενός τέτοιου ναρκωτικού.
Η έκθεση διαπιστώνει επίσης ότι «εξανεμίζεται» η «αίγλη» της κοκαΐνης, ουσίας που πλέον νοθεύεται, με αποτέλεσμα οι χρήστες να στρέφονται σε άλλες, πιο φθηνές διεγερτικές ουσίες.
Η χρήση κάνναβης παραμένει πρόβλημα για την Ευρώπη, η οποία πλέον δεν εισάγει, αλλά παράγει τις ποσότητες που καταναλώνει. Η έκθεση «βλέπει» όλο και περισσότερους συστηματικούς χρήστες κάνναβης, αλλά και πολλούς από αυτούς να ζητούν βοήθεια για να απεξαρτηθούν.
Η ηρωίνη θα εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά δεν είναι το κεντρικό πρόβλημα των ναρκωτικών στη Ευρώπη. Όμως παραμένει μεγάλο πρόβλημα για την Ελλάδα, καθώς η χρήση της δεν δείχνει να μειώνεται, ακόμη τουλάχιστον, παρότι αυτό συμβαίνει στις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην έκθεση για τη χώρα μας σχετικά με την «έκρηξη» των μολύνσεων HIV ανάμεσα σε όσους κάνουν ενδοφλέβια χρήση. Οι υπεύθυνοι του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Ναρκωτικά απέφυγαν να κάνουν εκτίμηση για το αν η οικονομική κρίση θα αυξήσει ή θα μειώσει τη χρήση ναρκωτικών ουσιών στην Ευρώπη, αλλά παρατήρησαν ότι και τα δύο αυτά ενδεχόμενα είναι ανοικτά.
«Περισσότερο από ποτέ έχουν πρόσβαση σε σκόνες και χάπια άγνωστης προέλευσης αλλά και σύστασης. Τα στοιχεία από τα τμήματα επειγόντων περιστατικών τω ννοσοκομείων, από τις τοξικολογικές εκθέσεις και από τα κέντρα απεξάρτησης δείχνουν ότι οι χρήστες δεν ξέρουν τι παίρνουν, με τι το συνδυάζουν και ποιους κινδύνους εγκυμονεί η χρήση αυτού του ναρκωτικού», τονίζει η υπεύθυνη Ευρωπαία επίτροπος για τα ναρκωτικά Σ.Μάλμστρομ.
Από την πλευρά του, ο διευθυντής του οργανισμού της ΕΕ για τα ναρκωτικά Β.Γκοτζ, επισημαίνει ότι άμεσα θα πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα «τις συνέπειες που θα έχουν οι νέες αυτές τάσεις στις ναρκωτικές ουσίες. Είναι πλέον αναγκαίο να βελτιωθούν οι εγκληματολογικές και τοξικολογικές αναλύσεις και να αναγνωριστούν τα άτομα που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο», τονίζει.
Ήδη, μετά από θανάτους χρηστών, βρίσκεται στο μικροσκόπιο των ειδικών ένα νέο διεγερτικό ναρκωτικό, τύπου αμφεταμίνης, η 4-μεθυλαμφεταμίνη (4-ΜΑ). Η έκθεση εκτιμά ότι περίπου 13 εκατ. άνθρωποι 5 έως 64 ετών έχουν δοκιμάσει αμφεταμίνες και μεθαμφεταμίνες κάποια στιγμή στη ζωή τους, ενώ περίπου 2 εκατ. έκαναν χρήση την προηγούμενη χρονιά.
Συνθετικά ναρκωτικά …made in Greece
Τα συνθετικά ναρκωτικά αναμένεται να αποτελέσουν έναν ακόμη «πονοκέφαλο» για τους ειδικούς στη χώρα μας, καθώς νέες φθηνές ουσίες, που συνδυάζονται, οδηγούν σε συνθετικά ναρκωτικά που μπορούν πλέον να παρασκευαστούν σ’ ένα σπίτι, να καταναλωθούν επί τόπου ή να πουληθούν.
Ενδεικτικά είναι τα όσα αναφέρει η επιστημονική υπεύθυνη του ΕΚΤΕΠΝ Μ.Τερζίδου, για την παρασκευή μιας τέτοιας ναρκωτικής ουσίας για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πριν από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
«Φτιάχνεται από το SHISHA, γνωστή ουσία που καπνίζεται κυρίως σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Πρόκειται για μεθαμφεταμίνη που ενώνεται με υδροχλωρικό οξύ και υγρά μπαταρίας. Πρόκειται για ένα επικίνδυνο μείγμα, το οποίο αν και δεν είναι νόμιμο, παρασκευάζεται πλέον εδώ (στην Ελλάδα) και χορηγείται ως ενέσιμο ναρκωτικό».
Η κ.Τερζίδου εξηγεί ότι δεν μπορεί να γίνει παρακολούθηση των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία ενός χρήστη τέτοιων ουσιών, γιατί ο ίδιος σπάνια προσεγγίζει μια υπηρεσία υγείας καθώς δεν θεωρεί ότι είναι εξαρτημένος. Επίσης «δεν υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος για να μελετηθούν οι παρενέργειες της νέας ουσίας στον οργανισμό του χρήστη, καθώς συνεχώς αλλάζουν τη σύνθεσή της αυτοί που την παρασκευάζουν», συμπληρώνει.
Ένα εντυπωσιακό στοιχείο της έκθεσης αναφέρει ότι κάθε εβδομάδα καταγράφεται και μία νέα συνθετική ναρκωτική ουσία. Οι συνθετικές καθινόνες (πχ.μεφεδρόνη, MDPV), οι οποίες μιμούνται τη δράση της κοκαΐνης και τα συνθετικά κανναβινοειδή που υπάρχουν π.χ. στα προιόντα SPICE είναι δύο από τις μεγαλύτερες ομάδες ουσιών που παρακολουθούνται σήμερα από το ευρωπαϊκό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης.
«Η καταστολή των ουσιών αυτών είναι μια δύσκολη υπόθεση, καθώς διακινούνται ακόμη και μέσω του διαδικτύου και προωθούνται κυρίως σε νέους οι οποίοι τα συνδυάζουν με τη νυχτερινή τους διασκέδαση. Επίσης έχουν βρεθεί τρόποι να πωλούνται νόμιμα κάποια από τα συνθετικά κανναβινοειδή με τη μορφή αποσμητικών χώρου ή αλάτων μπάνιου. Βέβαια αναφέρουν ότι απαγορεύεται η χρήση τους από τον άνθρωπο, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να εμποδίσει τους χρήστες», επισημαίνει η κ.Τερζίδου, η οποία εκτιμά πως πρόκειται για μια νέα γενιά διεγερτικών ναρκωτικών τα οποία έχουν ως στόχο να υποκαταστήσουν την κοκαΐνη.
Σταθερή η χρήση ηρωίνης στην Ελλάδα
Η έκθεση, στην αναφορά που κάνει στην Ελλάδα, σε σχέση με την ηρωίνη, διαπιστώνει ότι η ενδοφλέβια χρήση της, δεν δείχνει να μειώνεται προς το παρόν, παρότι αναγνωρίζεται η προσπάθεια που γίνεται από τις μονάδες χορήγησης υποκατάστατων ουσιών που λειτουργούν πλέον σε αρκετά νοσοκομεία.
Η πιο ανησυχητική διαπίστωση που αφορά τη χώρα μας έχει να κάνει με τη μεγάλη αύξηση των νέων μολύνσεων με τον ιό του AIDS, ανάμεσα σε όσους κάνουν ενδοφλέβια χρήση, κυρίως ηρωίνης.
Η έκθεση αναφέρεται στις «ανησυχητικές επιδημικές εκρήξεις του ιού ΗΙV στους χρήστες, κυρίως στην Αθήνα το 2011», αλλά επισημαίνει ότι η Ελλάδα απάντησε στην έκρηξη αυτή «με προγράμματα διανομής συριγγών στην Αθήνα και σημαντική αύξηση της δυναμικότητας των προγραμμάτων απεξάρτησης, καθώς το 2011 ξεκίνησε η λειτουργία 22 νέων μονάδων υποκατάστασης οπιοειδών στη χώρα».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και τοξικομανίας, Ζ.Γκουλάο, τόνισε ότι «στις χώρες που καταγράφεται επιδημική έκρηξη του ιού HIV θα πραγματοποιείται ενδελεχής επανεξέταση των εθνικών προγραμμάτων πρόληψης και ελέγχου».
