Ανησυχείτε μήπως εσείς, κάποιο μέλος της οικογένειάς σας ή φίλος σας εκδηλώσει υπέρταση; Και πολύ καλά κάνετε. Η υψηλή αρτηριακή πίεση του αίματος αν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε πολλά προβλήματα υγείας, περιλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων και του εγκεφαλικού επεισοδίου.
Όσο περισσότερα πράγματα γνωρίζετε για την υπέρταση, τόσο περισσότερα πράγματα μπορείτε να κάνετε για την εμποδίσετε να κάνει κακό στην υγεία σας ή στην υγεία των δικών σαν ανθρώπων.
Ξεκινήστε λοιπόν μαθαίνοντας όλη την αλήθεια για την υπέρταση. Σας παρουσιάζουμε πέντε από τις επικρατέστερες «παρεξηγήσεις» που ισχύουν για την υψηλή αρτηριακή πίεση του αίματος.
Νο1: Η Υπέρταση δεν είναι κάτι σοβαρό
Στην αρχή, ενδεχομένως και να μην υπάρχουν συμπτώματα της υπέρτασης, οπότε είναι λογικό να μην ανησυχείτε. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα η υπέρταση μπορεί να οδηγήσει και στον θάνατο. Φυσιολογικά, η καρδιά αντλεί αίμα μέσω των αιμοφόρων αγγείων και το διοχετεύει σε όλα τα όργανα του σώματος. Καθώς το αίμα κινείται εντός των αιμοφόρων αγγείων ασκεί πίεση στα τοιχώματα τους. Τα αιμοφόρα αγγεία είναι γενικά εύκαμπτα, ώστε να συστέλλονται και να διαστέλλονται όπως απαιτείται κάθε φορά, για να διατηρείται ομαλή η αιματική ροή. Για πολλούς λόγους, το αίμα μπορεί να ασκήσει έντονες πιέσεις στα τοιχώματα των αγγείων, προκαλώντας δηλαδή υπέρταση.
Η υπέρταση μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία, την καρδιά, τους νεφρούς και άλλα όργανα του σώματος. Η καρδιακή νόσος και το εγκεφαλικό επεισόδιο, προκαλούνται από την υπέρταση και οι κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.
Το ανησυχητικό με την υπέρταση είναι ότι μπορεί ενδεχομένως και να πάσχετε αλλά να μην το γνωρίζετε. Γι’ αυτό οι γιατροί συχνά αποκαλούν την υπέρταση «σιωπηλό δολοφόνο».
Νο2: Η Υπέρταση δεν προλαμβάνεται
Ενδεχομένως να έχετε συγγενείς που ήδη πάσχουν από υπέρταση. Ίσως να ανήκετε και σε κάποια ομάδα υψηλού κινδύνου. Γι’ αυτούς και για άλλους λόγους, ενδεχομένως να σκέφτεστε ότι δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα για την υπέρταση.
Τα καλά νέα είναι ότι, ακόμη κι αν έχετε αρκετούς προδιαθεσικούς παράγοντες, μπορείτε να κάνετε κάποια πράγματα για να προλάβετε την υπέρταση:
Διατηρείτε υγιές βάρος: με τον συνδυασμό υγιεινής διατροφής και σωματικής άσκησης, μπορείτε πάντα να έχετε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Τρώτε σωστά: αυτό σημαίνει να τρώτε μόνο την ποσότητα των τροφίμων που έχει ανάγκη το σώμα σας και να επιλέγετε τρόφιμα με υψηλή θρεπτική αξία, λίγα λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι.
Περιορίστε το αλάτι: το νάτριο στην διατροφή μας προέρχεται κυρίως από το αλάτι, γι’ αυτό πρέπει να είστε εξαιρετικά προσεκτικοί όταν προσθέτετε αλάτι στα φαγητά σας, ενώ θα πρέπει να αποφεύγετε επεξεργασμένα τρόφιμα όπως αλλαντικά και παστά κρέατα.
Περιορίστε το αλκοόλ που πίνετε.
Μην καπνίζετε και ελαχιστοποιήστε την έκθεσής σας στον καπνό των άλλων.
Γυμναστείτε τακτικά: τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα. Θα ανακουφιστείτε από το στρες και θα ελέγχετε καλύτερα το βάρος σας.
Μη συσσωρεύετε άγχος: Οι τοξίνες που συσσωρεύονται στον οργανισμό σας όταν αγχώνεστε προκαλούν ταχυπαλμία και συστολή των αγγείων, αυξάνοντας την αρτηριακή σας πίεση.
Ρωτήστε τον γιατρό σας για την υπέρταση και πως θα την προλάβετε. Ενδεχομένως να σας συστήσει άλλους επαγγελματίες υγείας που θα σας βοηθήσουν πραγματικά.
Νο3: Δεν πειράζει, αρκεί οι τιμές της Υπέρτασης να είναι λογικές
Ίσως έχετε παρατηρήσει όταν ο γιατρός σας μετρά την αρτηριακή πίεση, ότι προκύπτουν δύο νούμερα, σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου (mmHg).
Ο ένας αντιστοιχεί στην συστολική αρτηριακή πίεση («μεγάλη»), την πίεση που ασκείται στις αρτηρίες όταν η καρδιά συσπάται για να προωθήσει το αίμα μέσω των αρτηριών προς τα όργανα του σώματος:
119 ή και κάτω, θεωρείται φυσιολογική συστολική πίεση
120-139, θεωρείται προ-υπέρταση
140 και άνω, θεωρείται υπέρταση
Ο άλλος αριθμός αντιστοιχεί στην διαστολική αρτηριακή πίεση (μικρή), όταν δηλαδή η καρδιά χαλαρώνει για να δεχθεί νέο αίμα:
79 ή και κάτω, θεωρείται φυσιολογική διαστολική πίεση
80-89, θεωρείται προ-υπέρταση
90 και άνω, θεωρείται υπέρταση.
Πολλοί άνθρωποι προσέχουν περισσότερο την συστολική παρά την διαστολική αρτηριακή πίεση, αλλά οι επιστήμονες εξηγούν ότι η καρδιά μπορεί να «αντέξει» καλύτερα μια υψηλή συστολική τιμή, παρά μια υψηλή διαστολική τιμή.
Η αρτηριακή πίεση του αίματος αλλάζει κατά τη διάρκεια της ημέρας, ανάλογα και με τη σωματική δραστηριότητα. Επίσης αλλάζει και με την πάροδο της ηλικίας. Η συστολική αρτηριακή πίεση τείνει να αυξάνεται όσο μεγαλώνουμε, ενώ η διαστολική μειώνεται.
Αν οποιαδήποτε από τις δύο τιμές είναι διαρκώς πάνω από τα φυσιολογικά όρια, τότε θα πρέπει αμέσως να απευθυνθείτε σε ειδικό. Από κοινού με τον γιατρό σας θα αποφασίσετε για το θεραπευτικό πλάνο αντιμετώπισης της υπέρτασης ή ακόμη και της προ-υπέρτασης, ώστε να αποφύγετε βλάβες σε ζωτικά όργανα του σώματός σας.
Νο4: Θεραπεία σημαίνει περιορισμός
Σταματήστε να τρώτε τα αγαπημένα σας φαγητά. Πάρτε φάρμακα που έχουν ενοχλητικές παρενέργειες. Αυτοί είναι οι συχνότεροι φόβοι που οι περισσότεροι συσχετίζουν με τη θεραπεία της υπέρτασης. Είναι αλήθεια ότι μπορεί να χρειαστεί χρόνος μέχρι να καταλήξετε με τον γιατρό σας πιο θεραπευτικό πλάνο είναι αποτελεσματικό για σας, επειδή η υπέρταση συχνά έχει «κρυφές» αιτίες. Σε πολλές περιπτώσεις, τα ακριβή αίτια μπορεί να μην είναι εμφανή.
Ο γιατρός θα συνεργαστεί στενά μαζί σας για να καθορίσει έναν συνδυασμό θεραπευτικών μέσων που θα συντελέσουν σε αποτελεσματικό έλεγχο της υπέρτασης. Η θεραπεία σας ενδεχομένως να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
Διατροφή DASH. Πρόκειται για τη διατροφική προσέγγιση αναστολής της υπέρτασης (Dietary Approaches to Stop Hypertension, DASH) που περιλαμβάνει περιορισμό των λιπαρών και των κορεσμένων λιπαρών συνδυαστικά με περισσότερα φρούτα και λαχανικά, καθώς και δημητριακά ολικής άλεσης. Επίσης περιορισμό του αλατιού και του αλκοόλ. Ένας διατροφολόγος θα σας βοηθήσει να πετύχετε τους διατροφικούς στόχους σας, χωρίς να στερηθείτε αγαπημένα φαγητά.
Έλεγχος βάρους. Τα περιττά κιλά αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης υπέρτασης. Αν ακολουθείτε ένα διατροφικό πλάνο τύπου DASH και γυμνάζεστε τακτικά, θα χάσετε και βάρος. Ρωτήστε τον γιατρό σας για το πιο θεωρείτε ιδανικό βάρος για σας κι εκείνος θα σας παραπέμψει σε άλλους επαγγελματίες υγείας που θα σας βοηθήσουν να πετύχετε τους στόχους σας.
Σταματήστε το κάπνισμα. Το κάπνισμα ίσως προκαλεί υπέρταση. Ενδεχομένως να επηρεάζει και άμεσα την υγεία της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων. Ζητήστε τη βοήθεια ειδικών για να κόψετε το τσιγάρο.
Φάρμακα. Ενδεχομένως ο γιατρός να σας συνταγογραφήσει φάρμακα για τον έλεγχο της υψηλής αρτηριακής πίεση. Είναι σύνηθες να πρέπει να πάρετε περισσότερα από ένα φάρμακα για την υπέρταση. Ο γιατρός ίσως να σας ζητήσει να αλλάξετε φάρμακα ή και δοσολογία μέχρι να βρεθεί ο συνδυασμός που συντελεί σε καλύτερο έλεγχο της αρτηριακής πίεσης σας, με τις λιγότερες παρενέργειες. Στα φάρμακα που χορηγούνται συχνότερα για την υπέρταση περιλαμβάνονται:
– διουρητικά για τη μείωση της ποσότητας των υγρών στο αίμα, ώστε ο οργανισμός να απαλλαγεί από την περίσσεια νατρίου
– αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης, α-αναστολείς και αναστολείς του διαύλου ασβεστίου, ώστε να προλαμβάνεται η συστολή των αιμοφόρων αγγείων
– β-αναστολείς, για την πρόληψη παραγωγής αδρεναλίνης. Η συγκεκριμένη ορμόνη σχετίζεται με το στρες και κάνει την καρδιά να πάλλεται ταχύτερα και δυνατότερα. Επίσης προκαλεί συστολή των αιμοφόρων αγγείων.
Νο5: Η θεραπεία δεν έχει αποτέλεσμα
Αν συνεργάζεστε σωστά με τον γιατρό σας για την δημιουργία ενός σωστού προγράμματος διαχείρισης της υπέρτασης, μη φοβάστε την αποτυχία. Αν θέλετε να μεγιστοποιήστε τις πιθανότητες της επιτυχημένης θεραπείας:
ελέγχετε συχνά την αρτηριακή σας πίεση,
ακολουθείτε πιστά το πρόγραμμα θεραπείας. Ενημερώνετε εγκαίρως τον γιατρό σας για τυχόν προβλήματα με την θεραπεία, ώστε να βρίσκετε λύσεις,
επισκέπτεστε τον γιατρό όσο συχνά χρειάζεται, έχοντας μαζί σας πάντα το ημερολόγιο των μετρήσεων που κάνετε στο σπίτι ώστε να παρακολουθεί την πρόοδό σας,
ζητήστε από τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό πληροφορίες για τις παρενέργειες των φαρμάκων σας και μη διστάζετε να του τηλεφωνείτε αναφέροντας προβλήματα και ενοχλήσεις.
1 Comment
Είμαι υπερτασικος και μετά από 2 χρόνια δεν έχω καταφέρει να την κοντρολαρω ακομα.