Φουντώνει η διαμάχη εκκλησίας, επιστήμης και κοινωνίας
Δύο καθολικά νοσοκομεία στην Κολωνία αρνήθηκαν πρόσφατα τη χορήγηση αντισυλληπτικού χαπιού σε θύμα βιασμού, αναζωπυρώνοντας τη διαμάχη εκκλησίας, επιστήμης και κοινωνίας για την αντισύλληψη.
Το ότι η καθολική εκκλησία τάσσεται υπέρ της προστασίας της αγέννητης ζωής δίχως εξαιρέσεις δεν είναι κάτι νέο. Το νέο, που προκάλεσε μάλιστα έκπληξη στους κόλπους της γερμανικής εκκλησίας, είναι οι πρόσφατες δηλώσεις του καρδιναλίου της Κολωνίας Γιόαχιμ Μάισνερ σχετικά με το λεγόμενο «χάπι της επόμενης μέρας», ένα είδος επείγουσας αντισύλληψης για την αποφυγή ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης.
Δύο νοσοκομεία της καθολικής εκκλησίας αρνήθηκαν να χορηγήσουν το επίμαχο χάπι σε μία γυναίκα που φέρεται να έπεσε θύμα βιασμού. Οι γιατροί του νοσοκομείου δικαιολόγησαν την άρνησή τους λέγοντας ότι η χορήγηση του χαπιού απαγορεύεται από την καθολική εκκλησία –με άλλα λόγια από τον εργοδότη τους. Μετά από την έντονη δημοσιότητα που πήρε η υπόθεση αναζωπυρώνοντας τη συζήτηση για τη σχέση της καθολικής εκκλησίας με την κοινωνική πραγματικότητα, ο καρδινάλιος Μάισνερ χαρακτήρισε εν τέλει σε δήλωσή του «ντροπιαστικό» το περιστατικό λέγοντας πως «έρχεται σε αντίθεση με το χριστιανικό καθήκον».
Η επιστήμη απαντά στη θρησκεία
«Εάν μετά από έναν βιασμό χρησιμοποιηθεί από το θύμα ιατρικό παρασκεύασμα για την αποφυγή της κύησης, αυτό είναι κατά τη γνώμη του δικαιολογημένο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του καρδιναλίου σε σχετική ερώτηση, τονίζοντας ωστόσο την κατηγορηματικά αρνητική θέση της καθολικής εκκλησίας απέναντι στην άμβλωση. Η αλλαγή της στάσης των εκκλησιαστικών αρχών της Κολωνίας με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό ήρθε μετά από τη μελέτη επιστημονικών γνωμοδοτήσεων.
Αυτό που δεν ήταν ξεκάθαρο στην καθολική εκκλησία είναι ότι πολλά από τα σκευάσματα επείγουσας αντισύλληψης δεν διακόπτουν την αρχή της κύησης αλλά δρουν προληπτικά, απομακρύνοντας το ενδεχόμενο ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Το «χάπι της επόμενης μέρας» εμποδίζει τη γονιμοποίηση του ωαρίου μειώνοντας τις πιθανότητες να φτάσει στη μήτρα. Δεν οδηγεί στη διακοπή της εγκυμοσύνης αλλά στην αποφυγή του ενδεχόμενου γονιμοποίησης. Η δράση του βασίζεται απλώς σε ορμόνες, οι οποίες βρίσκονται σε μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σχέση με τα κοινά χάπια αντισύλληψης.
Η καθολική εκκλησία τάσσεται διαχρονικά κατά και των κοινών μεθόδων αντισύλληψης, σύμφωνα με τον καθηγητή Χριστιανικής Ηθικής στο Πανεπιστήμιο του Μίνστερ Αντόνιο Αουτιέρο. «Οι τεχνητές μέθοδοι αντισύλληψης απαγορεύονται από την καθολική εκκλησία ήδη από το 1968, όταν ο πάπας Παύλος VI εξέδωσε σχετική εγκύλιο με τον τίτλο ‘Humanae Vitae’. Μέχρι σήμερα δεν έχει αλλάξει τίποτα σε επίπεδο δογματικής».
Καθολική ηθική και κοινωνική πραγματικότητα
Ο Αντόνιο Αουτιέρο είναι καθηγητής Χριστιανικής Ηθικής στο Πανεπιστήμιο του ΜύνστερΤο ερώτημα για το χρονικό σημείο έναρξης της ανθρώπινης ζωής δεν απασχολεί μόνο γιατρούς, βιολόγους και νομικούς αλλά και την εκκλησία. Το ζήτημα των αμβλώσεων εξακολουθεί να αποτελεί ταμπού σε πολλές καθολικές χώρες. Η στάση της καθολικής εκκλησίας είναι πάγια. «Δεν υπάρχει χώρος για θεωρητικές και δογματικές ερμηνείες για την καθολική εκκλησία», επισημαίνει ο καθηγητής Αουτιέρο ως προς την έκτρωση και την αυτόβουλη επιλογή να τεθεί τέρμα στη αγέννητη ζωή για οποιονδήποτε λόγο. Έτσι δικαιολογεί η καθολική εκκλησία την απαγόρευση των εκτρώσεων στα καθολικά νοσοκομεία.
Βέβαια τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον στους επιστημονικούς κόλπους της καθολικής θεολογίας, ολοένα και περισσότεροι προκρίνουν τη χρήση μιας πιο ελαστικής ερμηνείας των αιτίων που κρύβονται πίσω από κάθε απόπειρα να τεθεί τέλος στην κύηση. «Εξαρτάται κάθε φορά από το συγκείμενο και τα κίνητρα που κρύβονται πίσω από κάθε περίπτωση», σημειώνει ο Α. Αουτιέρο. Ως τέτοια θεωρούνται οι εκάστοτε σωματικές και ψυχολογικές συνθήκες που οδηγούν μία γυναίκα να πάρει την εν λόγω απόφαση, αλλά ακόμη και τα διάφορα συνειδησιακά ή και επαγγελματικά κωλύματα που μπορεί να έχει.
