Μοιάζει απίστευτο, όμως δυστυχώς είναι μία ακόμα ελληνική πραγματικότητα. Η χώρα μας, αποτελεί «εχθρικό» έδαφος για τις νέες και καινοτόμες θεραπείες για τον καρκίνο του δέρματος και το μελάνωμα. Η επίσημη κυκλοφορία των νέων φαρμάκων, παρουσιάζει μεγάλη καυστέρηση, καθώς δεν έχει εκδοθεί δελτίο τιμών για νέες θεραπείες, εδώ και 2,5χρόνια.
Το κακόηθες μελάνωμα είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος και αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο του δέρματος παγκοσμίως. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ευθύνεται σχεδόν για το 80% των θανάτων που σημειώνονται. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 130.000 νέες περιπτώσεις μελανώματος διεθνώς, εκ των οποίων σχεδόν το 80% είναι στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία.
Γενικότερα το μελάνωμα, θεωρείται μία ιάσιμη νόσος, στην περίπτωση που διαγνωσθεί εγκαίρως. Αν όμως, εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος, είναι η πιο θανατηφόρα και η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος. Τα καλά νέα είναι ότι το 2011 και το 2012, το τοπίο άλλαξε. Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, βρέθηκαν και εφαρμόστηκαν στην κλινική πράξη, νέα αποτελεσματικά φάρμακα για το μεταστατικό μελάνωμα. Στην Ελλάδα όμως της οικονομικής κρίσης, η πρόσβαση των ασθενών που πάσχουν από προχωρημένο μελάνωμα σε αυτά τα φάρμακα είναι δύσκολη και ιδιαίτερα χρονοβόρος, παρά τις προσπάθειες των ΙΦΕΤ-ΕΟΦ. Την ίδια στιγμή, αυτά τα φάρμακα κυκλοφορούν ελεύθερα σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες.
Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα ενθαρρυτνικές οι πληροφορίες που έρχονται από τον ιατρικό χώρο και οι οποίες επεβεβαιώνουν, ότι ο δρόμος για τη θεραπεία αυτής της μορφής καρκίνου, είναι ακόμα πιο αισιόδοξος. Η πρόοδος για την θεραπεία του μεταστατικού μελανώματος που ξεκίνησε ουσιαστικά το 2011, συνεχίζεται με εντυπωσιακά βήματα μέχρι σήμερα.
Δύο νέα φάρμακα εγκρίθηκαν από τον FDA των ΗΠΑ και τον ΕΜΑ της ΕΕ, πριν από ένα μήνα. Ουσιαστικά με αυτά τα φάρμακα μπλοκάρουμε το σήμα που ενεργοποιεί το μονοπάτι της μεταστατικής νόσου και προκαλούμε καταστροφή (απόπτωση) των καρκινικών κυττάρων και βελτίωσης της νόσου.
Το ενδιαφέρον εστιάζεται στον συνδιασμό των 2 αυτών φαρμάκων. Βάσει των αποτελεσμάτων που ανακοινώθηκαν στο Παγκόσμιο Συνέδριο του ASCO πριν 1 μήνα, το 76% των αρρώστων έδειξαν σημαντική βελτίωση της νόσου, ενώ το υπόλοιπο 24% πέτυχε σταθεροποίησή της. Το 41% ήταν ελεύθερο από νέες μεταστάσεις για περισσότερο από ένα έτος, η δε τοξικότητα του συνδιασμού ήταν μικρότερη από ότι κάθε φάρμακο μόνο του.
Μια άλλη σημαντική πρόοδος είναι στον τομέα της ανοσοθεραπείας, που πιθανόν να αποτελεί τη λύση στη θεραπεία του μελανώματος. Δημοσιεύθηκαν και ανακοινώθηκαν αποτελέσματα με ένα φάρμακο το οποίο είναι μονοκλωνικό αντίσωμα κατά της πρωτείνης PD-1 (programmed death-1).
Οι ανταποκρίσεις ήταν 31% και πιο γρήγορες, ενώ το 40% των αρρώστων ήταν στη ζωή 3 χρόνια μετά την έναρξη της θεραπείας!
«Τώρα δοκιμάζονται συνδιασμοί ανοσοθεραπείας με B-RAF αναστολείς που φαίνεται ότι θα βελτιώσουν ακόμη περισσότερο τα εντυπωσιακά αυτά αποτελέσματα. Όσοι ασχολούμαστε με το μελάνωμα πιστεύουμε ότι το μεταστατικό μελάνωμα θα αντιμετωπίζεται σαν μία χρόνια νόσος με τους συνδιασμούς των φαρμάκων, όπως σήμερα αντιμετωπίζεται το AIDS», δήλωσε ο Δρ. Δημήτριος Μπαφαλούκος, Παθολόγος – Ογκολόγος, Διευθυντής Α’ της Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Metropolitan και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Μελανώματος σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της εκστρατείας ενημέρωσης για το μελάνωμα από το ΑγκαλιάΖΩ – Όμιλος Εθελοντών κατά του Καρκίνου.
Δυστυχώς το κόστος για να αγοράσει κάποιος τα νέα φάρμακα από το εξωτερικό είναι μεγάλο. Καθώς για να ολοκληρωθεί η θεραπεία με 4 ενέσεις οι οποίες γίνονται μία κάθε 3 εβδομάδες φτάνει περίπου τις 70.000ευρώ, ενώ για το άλλο φάρμακο το κόστος αγγίζει περίπου τις 9.000ευρώ το μήνα, όταν για να ολοκληρωθεί η θεραπεία χρειάζονται από 6 μέχρι και 9 μήνες ανάλογα την ανταπόκριση που θα έχει το φάρμακο στον οργανισμό του κάθε ασθενή. Τα φάρμακα αυτά βέβαια δεν έχουν τιμολογιθεί ακόμα από το Υπουργείο Υγείας. Ως αποτέλεσμα, τα ασφαλιστικά ταμεία δεν καλύπτουν τα φάρμακα και οι γιατροί μπορούν να τα προμηθεύονται ονομαστικά για συγκεκριμένους ασθενείς.
«Θα πρέπει να τονίσουμε ότι το πρώιμο στάδιο του μελανώματος είναι ιάσιμο. Είναι επίσης θετικό ότι η μεγάλη πλειοψηφία των καρκίνων που διαγιγνώσκονται είναι σε αρχικά στάδια. Υπάρχει μάλιστα η τάση να ανευρίσκονται όλο και πρωιμότερες μορφές του καρκίνου. Σε αυτό το σημείο υπεισέρχεται ο ρόλος του δερματολόγου. Από την άλλη, το ίδιο το άτομο θα πρέπει να μάθει να αυτοεξετάζεται τακτικά. Εδώ φαίνεται πόσο χρήσιμες είναι οι εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού, όπως η τωρινή πρωτοβουλία του Ομίλου εθελεντών «ΑγκαλιάΖΩ». Δήλωσε ο Δρ Θεοδόσιος Αλέστας, Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος επιστημονικός συνεργάτης νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρού».
Δωρεάν προληπτικός έλεγχος από δερματολόγο
Με αφορμή τα παραπάνω, το ΑγκαλιάΖΩ – Όμιλος Εθελοντων κατά του Καρκίνου συνεχίζει και φέτος την εκστρατεία ενημέρωσης για την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος και το μελάνωμα με σύνθημα «Πρόληψη – έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές». Στόχος της εκστρατείας είναι η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση όσο το δυνατόν περισσότερων πολιτών για τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του δέρματος και του μελανώματος.
Η καμπάνια περιλαμβάνει δωρεάν προληπτικό έλεγχο από δερματολόγο και χαρτογράφηση σπίλων όπου κρίνεται απαραίτητο, σε 2 δήμους της Αττικής (Χαλάνδρι 16 – 17 Ιουλίου, Ταύρος 23 – 24 Ιουλίου), τηλεοπτικό κοινωνικό μήνυμα, ραδιοφωνικό κοινωνικό μήνυμα, ενυμερωτικό έντυπο καθώς και αφίσα για κάθε πόλη.
«Τα τελευταία χρόνια επιτελείται μια διαρκή καταπάτηση των δικαιωμάτων των καρκινοπαθών. Όταν στα νοσοκομεία δεν υπάρχουν γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό, όταν δεν υπάρχει πρόσβαση σε φάρμακα και υλικά. Όταν δεν γίνονται οι απαραίτητες εξετάσεις, τότε η παραβίαση των δικαιωμάτων τους είναι γεγονός αναμφισβήτητο. Με αφορμή τη συμμετοχή μας στην ετήσια γενική συνέλευση της ECPC ενός Ευρωπαϊκού Συνασπισμού Καρκινοπαθών στις Βρυξέλλες, μεταξύ των άλλων αιτημάτων που καταθέσαμε, ζητήσαμε και την υποστήριξη τους για την τιμολόγηση των νέων φαρμάκων (μεταξύ αυτών και του μεταστατικού μελανώματος). Στην χώρα μας εκκρεμούν αιτήσις για την κυκλοφορία νέων φαρμάκων 2,5χρόνια. Ο ΟΕΚΚ – ΑγκαλιάΖΩ διεδκίκησε και πέτυχε στο παρελθόν την κυκλοφορία νέων θεραπειών για του καρκινοπαθείς. Έτσι λοιπόν και σήμερα εξακολουθεί με σεβασμό στη ζωή και την αξιοπρέπεια των ασθενών με καρκίνο να διεκδικεί δυναμικά τα δικαιώματα τους που αποτελεί τελικά το μοναδικό τρόπο για να ζουν και όχι να επιβιώνουν», δήλωση η Πρόεδρος του ΑγκαλιάΖΩ, κα Ολυμπία Χαλδαίου – Μπήτρου.
Καρκίνος του δέρματος και μελάνωμα
Η αιτιολογία του καρκίνου του δέρματος είναι σύνθετη και αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες. Ο κυριότερος από αυτούς είναι η υπέρμετρη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία. Ο κίνδυνος αυξάνεται στα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα ή στα άτομα που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους. Το μελάνωμα δεν είναι εποχιακή νόσος. Άτομα που εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους π.χ. αγρότες ή άτομα που έχουν δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους π.χ. ιστιοπλόοι έχουν αυξημένο κίνδυνο για μελάνωμα, αλλά κυρίως για μη μελανωματικούς καρκίνους του δέρματος.
Η πρόληψη του μελανώματος στηρίζεται στην τήρηση των κανόνων αντηλιακής προστασίας και προσωπικού ελέγχου δηλαδή:
• Τον περιορισμό της έκθεσης στον ήλιο, ειδικά τις μεσημβρινές ώρες
• Τη χρήση καπέλου και προστατευτικού ρουχισμού
• Την εφαρμογή αντηλιακών με ευρύ φάσμα προστασίας (UVA + UVB) και υψηλό δείκτη προστασίας (SPF>25)
Τα ύποπτα σημάδια ενός σπίλου (ελιάς) – μελανώματος είναι:
• Η ασυμμετρία: Η δερματική βλάβη είναι ασύμετρη. Εάν χωρίσουμε τη βλάβη με μία γραμμή στη μέση, τα δύο «μισά» τμήματα δεν ταυτίζονται
• Η περιφέρεια της βλάβης: Τα όρια της βλάβης είναι συχνά υπερυψωμένα, ασαφή, θολωμένα ή ανώμαλα και η μελάγχρωση επεκτείνεται στο περιβάλλον δέρμα
• Το χρώμα: Το χρώμα της βλάβης δεν είναι ομοιόμορφο. Υπάρχουν διάφορες αποχρώσεις του μαύρου, του καφέ καθώς και περιοχές λευκής απόχρωσης, γκρί, κόκκινης, ρόζ ή μπλε
• Η διάμετρος: Υπάρχει αλλαγή στο μέγεθος της βλάβης, συνήθως αύξηση. Τα μελανώματα είναι συνήθως μεγαλύτερα από τη γόμα ενώς μολυβιού (6χιλ.)
Άτομα που έχουν ιστορικό οικογενειακού μελανώματος με δύο ή περισσότερα μέλη να πάσχουν από μελάνωμα, εξετάζονται κάθε 3 με 6 μήνες καθώς και άτομα με πολλαπλούς ή δυσπλαστικούς (άτυπους) σπίλους, σε διαφορετική περίπτωση η εξέταση γίνεται μια φορά το χρόνο. Εάν κάποιος παρατηρήσει μεταβολή ενός σπίλου σε μέγεθος – χρώμα – όρια ή εμφανίσει κνησμό ή αιμορραγία δε θα περιμένει ένα χρόνο, αλλά θα πρέπει να τον δει άμεσα ο δερματολόγος του.
Οι δερματικές αλλοιώσεις που μοιάζουν με φακή καθώς και οι φακίδες πρέπει κι αυτές να εξετάζονται με προσοχή… Κάθε μεταβολή τους μπορεί να σημαίνει αρχόμενο μελάνωμα και πρέπει αμέσως τα άτομα να απευθύνονται για κλινική και δερματοσκοπική εξέταση στο δερματολόγο τους.
Τέλος, για τον καρκίνο του δέρματος σχετίζονται τα γονίδια:
• Για το μελάνωμα τα γονίδια που εμπλέκονται είναι κυρίως τα : CDKNA2A, CDK4
• Για τους καρκίνους του δέρματος μεταλλάξεις του P53 ανασταλτικού γονιδίου από την υπεριώδη ακτινοβολία
Σπανιότερα υπάρχει συσχέτιση με διαταραγμένους μηχανισμούς επανόρθωσης του DNA ορισμένων γενοτύπων των HPV, στο DNA των κυττάρων της επιδερμίδας οδηγεί σε καρκινογένεση επικουρούμενη από την ηλιακή ακτινοβολία και ανασοκαταστολή.
Γράφει: Κία Παπαδοπούλου
ΠΗΓΗ: www.healthpress.gr
