Είναι ένα τέστ που εφευρέθηκε από τον Ελληνα γιατρό Γεώργιο Παπανικολάου και αφορά την κυτταρολογική εξέταση του κολπικού και τραχηλικού επιχρίσματος(υγρό απο τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας που περιέχει κύτταρα) και την δυνατότητα με αυτή την εξέταση να αναγνωρίζονται μηνύματα που είναι γραμμένα στην μορφή αυτών των κυττάρων.Δίνεται έτσι η δυνατότητα να διαγνωσθούν προκαρκινικές και καρκινικές βλάβες του τραχήλου. Αυτό πού κάνει το Παπ τεστ σημαντικό είναι όχι τόσο η διάγνωση μιας κακοήθειας αλλά κυρίως η αναγνώριση και διάγνωση προκαρκινικών αλλοιώσεων σώζοντας έτσι την ζωή χιλιάδων γυναικών.
Η διαδικασία γιά να γίνει το τεστ Παπ είναι πολύ εύκολη χωρίς πόνο και χωρίς κανένα κίνδυνο :λήψη κυττάρων από την επιφάνεια του βλεννογόνου του τραχήλου και τον ενδοτράχηλο με μιά ξύλινη σπάτουλα και ένα βουρτσάκι, μετά γίνεται το στρώσιμο τού υγρού με τα κύτταρα που περιέχει σε ένα γυάλινο πλακάκι, χρωματίζεται και εξετάζεται στο μικροσκόπιο από τον κυτταρολόγο.
Η λογική με την οποία λειτουργεί το Παπ τεστ είναι η εξής: να φανταστεί κανείς ένα δέντρο πού ρίχνει όλα του τα φύλα και εμείς τα μαζεύουμε και τα ελέγχουμε με το σκεπτικό είναι τα φύλα υγιή(φυσιολογικά) άρα τό δέντρο είναι υγιές. Με τόν ιδιο τρόπο σε διάστημα 24-48 ωρών τα κύτταρα της επιφάνειας του τραχήλου πέφτουν από μόνα τους και ανανεώνονται και ακριβώς αυτά τα κύτταρα συλλέγονται και εξετάζονται με το τεστ αν είναι φυσιολογικά η όχι. Έτσι, πολύ πριν να γίνει ένας καρκίνος ο τράχηλος προειδοποιεί γιά τούς σκοπούς του και εφ’όσον αυτό διαγνωσθεί, συχνά με απλές θεραπείες παρεμβαίνουμε και σταματάμε την εξέλιξη της βλάβης σε κακοήθεια. Σήμερα στην “προηγμένη” Ευρώπη 3 γυναίκες κάθε ώρα χάνουν την ζωή τους από καρκίνο του τραχήλου δηλαδή από μία αρρώστια που είναι δυνατόν να την προλάβουμε 100% κάνοντας ένα τεστ Παπ.
Οι ηλικίες πού πρέπει να γίνεται το τεστ είναι από την έναρξη της σεξουαλικής επαφής μέχρι τα 72 χρόνια. Τα τελευταία χρόνια δίνεται έμφαση στην ανάγκη ανίχνευσης εκτός από τις προκαρκινικές αλλοιώσεις (δυσπλασίες) και της μόλυνσης από τους HPV ιούς (ιοί των ανθρωπίνων θηλωμάτων) επειδή δεν υπάρχει περίπτωση εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου που να μην οφείλεται στον HPV(υπάρχουν πάνω απο 150 HPV τύποι και λίγοι από αυτούς θεωρούνται υπεύθυνοι για την ανάπτυξη μιάς κακοήθειας). Η μόλυνση από τον HPV δεν πρέπει να μας θορυβεί επειδή είναι πάρα πολύ συνηθησμένη (το 80% των γυναικών θα προσβληθεί σε κάποια στιγμή της ζωής τους από αυτόν) και επειδή η συντριπτική πλειοψηφία δεν θα παρουσιάσει ποτέ κάποια αλλοίωση στόν τράχηλο. Στο μεγαλύτερο ποσοστό 95-99% η HPV μόλυνση θα υποχωρήσει από μόνη της (αυτοίασις) σε διάστημα 8 μηνών εως αρκετά χρόνια. Το ενδιαφέρον λοιπόν της ανίχνευσης του HPV με το Παπ τεστ αφορά ένα πολύ μικρό ποσοστό (1-5%) που συνοδεύεται και από άλλα ευρήματα στόν τράχηλο και μπορεί να οδηγήσει σε προκαρκινικές ή καρκινικές αλλοιώσεις που και πάλι αν η γυναίκα ελέγχεται με το Παπ τεστ θά βρεθούν και θα θεραπευθούν έγκαιρα.
Σήμερα εκτός από το κλασικό Παπ τεστ υπάρχουν ακόμα δύο περισσότερο εξελιγμένες μέθοδοι:
Το Thin Prep στο οποίο δεν αλλάζει η διαδικασία της διάγνωσης αλλά την διευκολύνει με το να καθαρίζεται το υλικό πριν να στρωθεί στο πλακάκι με ειδικά φίλτρα από φλεγμονή,βλέννη και αίμα καί η επίστρωση να είναι λεπτή χωρίς να καλύπτει το ένα κύτταρο τό άλλο.
Το Pap Net στo oποίο ο έλεγχος είναι διπλός ,εκτός από τον κυτταρολόγο ελέγχεται το τέστ από ένα σύστημα όπου αφού δεί όλα τα κύτταρα επιλέγει 128 εικόνες ( ότι δεν είναι απόλυτα φυσιολογικό) τις αποθηκεύει σε computer ώστε να επανεξετασθούν και να υπάρχει έτσι η ασφάλεια ότι δεν ξέφυγε τίποτε από το μάτι του ειδικού.
