Ιάπωνες επιστήμονες δημιούργησαν βιώσιμα ωάρια από βλαστικά κύτταρα, που είχαν ληφθεί από δέρμα ποντικιών και, στη συνέχεια, τα γονιμοποίησαν εξωσωματικά, παράγοντας τελικά υγιή φυσιολογικά ποντικάκια, τα οποία μάλιστα, σε επόμενο στάδιο, απέκτησαν τους δικούς τους υγιείς απογόνους.
Το εντυπωσιακό επίτευγμα, που χαιρετίστηκε ως επιστημονικό ορόσημο στο πεδίο της τεχνητής αναπαραγωγής, αποτελεί σημαντικό βήμα που μελλοντικά μπορεί να επιτρέψει σε γυναίκες με προβληματικές ωοθήκες να παράγουν ωάρια και να αποκτήσουν παιδί, το οποίο θα έχει γενετική σχέση μαζί τους, καθώς θα μοιράζεται το μητρικό DNA. Ακόμα, θα μπορούσε να επιτρέψει στις γυναίκες να αποκτήσουν παιδί και μετά την εμμηνόπαυση.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Κατασουχίκο Χαγιάσι του Πανεπιστημίου του Κιότο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο Science, κατόρθωσαν για πρώτη φορά να δημιουργήσουν υγιή ωάρια ενός θηλαστικού, ικανά να παράγουν φυσιολογικούς απογόνους.
Για να το πετύχουν αυτό, αξιοποίησαν την τεχνολογία των βλαστικών κυττάρων, μέσω της οποίας κοινά εξειδικευμένα κύτταρα (εν προκειμένω από το έμβρυο και το δέρμα ποντικών) μετατράπηκαν σε βλαστικά και αυτά, με τη σειρά τους, μέσω της κατάλληλης γενετικής τροποποίησης, προγραμματίστηκαν να γίνουν ωάρια που μετά ήταν δυνατό να γονιμοποιηθούν με σπέρμα. Τέλος, τα γονιμοποιημένα ωάρια εμφυτεύτηκαν στη μήτρα παρένθετης μητέρας που γέννησε φυσιολογικά.
Πάντως, η αποδοτικότητα της μεθόδου είναι σχετικά χαμηλή. Πέντε ποντικάκια γεννήθηκαν από 127 εμφυτευμένα γονιμοποιημένα ωάρια (ποσοστό επιτυχίας περίπου 4%). Πολλά από τα έμβρυα δεν αναπτύχθηκαν με φυσιολογικό τρόπο, χωρίς οι επιστήμονες να γνωρίζουν την αιτία.
Αν και υπάρχουν ακόμα πολλοί τεχνικοί και ηθικοί φραγμοί που πρέπει να ξεπεραστούν προτού η τεχνική εφαρμοστεί και στους ανθρώπους, οι επιστήμονες εμφανίζονται βέβαιοι ότι κάποια μέρα θα βοηθήσει πολλές γυναίκες να αποκτήσουν παιδί.
Πάντως ο Δρ Χαγιάσι παραδέχτηκε ότι η εφαρμογή της τεχνικής στους ανθρώπους παραμένει μια μακρινή προοπτική, καθώς, μεταξύ άλλων, η κατανόηση των επιστημόνων για την ανάπτυξη του ανθρώπινου ωαρίου παραμένει ακόμα ανεπαρκής.
Η ίδια ερευνητική ομάδα είχε πέρυσι ανακοινώσει ότι είχε κάνει κάτι ανάλογο με αρσενικά ποντίκια, παράγοντας βιώσιμα σπερματικά κύτταρα επίσης με την μετατροπή κυττάρων του δέρματος σε βλαστικά, τα οποία στη συνέχεια μετατράπηκαν σε σπερματοζωάρια.
Το ιαπωνικό επιστημονικό επίτευγμα έχει προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον, αλλά οι ειδικοί επισημαίνουν ότι θα πρέπει να γίνει ανάλογο πείραμα με δερματικά κύτταρα όχι εμβρύων αλλά ενηλίκων ποντικών, κάτι που, αν πετύχει, θα ανοίξει το δρόμο για δοκιμές και στους ανθρώπους, καθώς θα αρθεί η βασική ηθική αντίρρηση για χρησιμοποίηση ιστών από ανθρώπινα έμβρυα. Ακόμα, θα πρέπει να διασφαλιστεί η υγεία των απογόνων από τέτοια ωάρια σε βάθος χρόνου.
