Οι κρίσεις πανικού αν και δεν κρύβουν καμία απειλή για την υγεία μπορούν να κάνουν τη ζωή …κόλαση σε όποιον καταλάμβάνεται από αυτές. Τα συμπτωματά τους έρχονται σα θύελλα και η διάρκεια τους μπορεί να είναι από μερικά λεπτά εως μερικές ώρες.Τα ψυχικά συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονο φόβο , άγχος, πανικό , αίσθημα επέλασης τρέλας , αίσθημα απώλειας ελέγχου και επερχόμενου θανάτου.Τα καλά νέα τώρα είναι τοι οι κρίσεις πανικού θεραπεύονται..
Μια κρίση πανικού είναι ένα χρονικό διάστημα φόβου και έντονης δυσφορίας , που χαρακτηριστικά έχει αιφνίδια έναρξη, και ολοκληρώνεται σε 30 λεπτά περίπου χωρίς να έχει σαφή αιτιολογία πρόκλησης.
Όταν οι κρίσεις πανικού επαναλαμβάνονται ή όταν το άτομο αρχίζει να βιώνει ένα συνεχή φόβο για την πιθανότητα επανεμφάνισης του επεισοδίου μιλάμε για Διαταραχή Πανικού .
Στις σύγχρονες κοινωνίες εξελίσσεται ως μια από τις συχνότερες αγχώδεις διαταραχές, με ποσοστά από 1,6-3% , και με τις γυναίκες να υποφέρουν σε διπλάσιο ποσοστό από τους άνδρες.
Χαρακτηριστικά κρίσεων πανικού
Τα συμπτώματα είναι αίσθημα ασφυξίας, ταχυκαρδία, βάρος στο στήθος, έλλειψη αέρα, αίσθημα πνιγμού, εξάψεις ή κρύος ιδρώτας, πόνος στην κοιλιά ή στο στήθος, άγχος, μουδιάσματα στα άκρα, φόβος επικείμενου θανάτου, ναυτία, ίλιγγος, ξηροστομία , μεταλλική γεύση, αίσθημα αποπροσωποποίησης, σπασμοί ή τρεμούλα των άκρων, φόβος απώλειας του ελέγχου, φόβος του ατόμου ότι θα τρελαθεί, φόβος ότι θα ρεζιλευτεί.
Ένας μηχανισμός ψυχολογικής άμυνας που εγκαθίσταται άμεσα είναι ο μηχανισμός της αποφυγής. Η τάση να αποφεύγονται καταστάσεις και τόποι που δυνητικά μπορούν να πυροδοτήσουν τα συμπτώματα γίνεται ένας φαύλος κύκλος πολύ καλά γνώριμος στο άτομο που υποφέρει και που ενδυναμώνει έτσι την ένταση της διαταραχής.
Η αποφυγή των μετακινήσεων, των μεταφορικών μέσων, των κοινωνικών συναναστροφών, και στις πιο βαριές περιπτώσεις η αποφυγή της απομάκρυνσης από την πόλη του, την συνοικία του, ακόμα και η έξοδος από το σπίτι , γίνονται αιτίες απομόνωσης, μοναξιάς, αισθήματος ανημποριάς και αδικίας λόγω του ότι νιώθουν να μην έχουν την κατανόηση των οικείων.
Πώς εμφανίζεται μία κρίση πανικού;
Σαν κεραυνός σε καθαρό ουρανό. Ξαφνικά και χωρίς να το περιμένουμε. Είναι μια τρομακτική αίσθηση. Έρχεται από το πουθενά και σε σύντομο χρονικό διάστημα, 10-30 λεπτά, γυρίζει στο πουθενά. Η πρώτη εμπειρία μένει αξέχαστη. Πιστεύουμε ότι ήρθε η ώρα να πεθάνουμε, ότι περνάμε έμφραγμα ή εγκεφαλικό, ότι θα τρελαθούμε, ή ότι μας βρήκε μια άγνωστη ασθένεια.
Τι μας έχει συμβεί? Γιατί μας έχει συμβεί? Αρχίζει έτσι ο Γολγοθάς όσων υποφέρουν από διαταραχή πανικού.
Αρχίζουμε να ζούμε με τον τρόμο ότι θα επαναληφθεί.
Αν συμβεί σε ένα πολυσύχναστο μέρος, αν είναι δύσκολη η πρόσβαση στις πρώτες βοήθειες, ή αν είναι δύσκολο ή εξευτελιστικό σε μας να απομακρυνθούμε, ή αν συμβεί κάπου απομονωμένα όπου δεν θα βρεθεί κανένας να μας βοηθήσει. Ο φόβος αυξάνει την ένταση και το άγχος, μέχρις ότου κάποια στιγμή έρχεται το δεύτερο επεισόδιο πανικού.
Το δεύτερο επεισόδιο μπορεί να εμφανιστεί και μετά από εβδομάδες, μήνες ή και χρόνο. Η δεύτερη κρίση έχει μεγάλη σημασία στην παθογένεση.
Η δεύτερη κρίση επιβεβαιώνει το μεγάλο φόβο… ότι ο εφιάλτης μπορεί ανά πάσα στιγμή να επαναληφθεί!
Τώρα το άγχος έχει ένα συνεχές κρεσέντο. Και έρχεται η τρίτη και τέταρτη κρίση και ούτω καθεξής.
Ο φόβος δεν είναι πια η κρίση καθεαυτή αλλά η δευτερογενής μορφή του «ο φόβος του φόβου», ή όπως είναι τεχνικά γνωστός το άγχος πρόληψης.
Αρχίζουμε να φοβόμαστε την τρομακτική και ανυπόφορη αίσθηση της απώλειας του ελέγχου, της αδυναμίας να κυριαρχήσουμε τις συγκινήσεις μας.
Το πρόβλημα σε αυτή τη φάση σύμφωνα με τη γνωσιακή ψυχοθεραπεία, δεν είναι η κρίση πανικού με τα συνοδά συμπτώματα, αλλά η ψυχοσωματική δοκιμασία που συνδέεται με την ανεξέλεγκτη και απρόσμενη εμφάνισή της.
Τι προκαλεί τις κρίσεις πανικού;
Σίγουρα μια λάθος θεώρηση της προσωπικής ζωής είναι στη ρίζα της αιτιοπαθογένειας αυτής της διαταραχής.
Είναι συνήθως άτομα που είναι πολύ προσεχτικά με την εικόνα που οι άλλοι έχουν σχηματίσει για κείνους και καταπιέζουν τα συναισθήματα τους, το θυμό ή το σεξουαλικό τους ένστιχτο, προκειμένου να μην υποστεί κριτική αυτή η ‘ιδανική’ εικόνα τους.
Είναι χαρακτηριστικό το πόσο επώδυνο είναι για αυτές τις προσωπικότητες να συνειδητοποιούν ότι χάνουν τον έλεγχο, και ότι υπάρχουν περιοχές του υποσυνείδητου που δεν υπακούουν στη σκέψη τους.
Τις περισσότερες φορές αυτή είναι και η αιτία που καθυστερούν να ζητήσουν βοήθεια από ειδικό. Η μη αποδοχή του γεγονότος ότι δεν μπορούν να έχουν τον έλεγχο των συναισθημάτων τους κάνει τα άτομα αυτά να χάνουν πολύτιμο χρόνο προσπαθώντας μόνοι τους να βρουν ευφάνταστες ‘λύσεις’. Είναι βέβαια κατανοητό ότι αυτές οι στρατηγικές κουβαλούν περισσότερο πόνο και αναγκαστικά συμπαρασύρουν και τους οικείους οι οποίοι είναι αναγκασμένοι να δημιουργήσουν ένα ‘δίχτυ προστασίας’ προκειμένου να μην αφεθεί μόνο του το πάσχον άτομο ακόμα και στις απλούστερες καθημερινές του κινήσεις ή στην παραμονή του στο σπίτι.
Ένα από τα πιο σημαντικά παράδοξα της θεωρίας και της ιδεολογίας που θα αναπτύξουν είναι η άρνηση τους σε κάθε συστηματική ψυχολογική ή φαρμακευτική αγωγή γιατί ‘θέλουν να τα καταφέρουν μόνοι τους’ !!!
Κρίσεις πανικού από ριλάξ
Μοιάζει με παράδοξο αλλά είναι γεγονός!
Πώς είναι δυνατόν να εμφανιστεί μια κρίση πανικού σε μέρα ανάπαυσης? Και όμως είναι ολοένα πιο συχνή η σωματοποίηση κρίσεων πανικού τη στιγμή που πολλοί επαγγελματίες θέλουν να χαλαρώσουν και να απομακρυνθούν από τις υποχρεώσεις τους. Όλα αυτά τα άτομα έχουν ένα κοινό παρονομαστή, τη ‘διαρκή απασχόληση’. Πράγματι τα άτομα αυτά έχουν δυσκολία να μείνουν μόνα σε επαφή με τον πιο εσωτερικό τους εαυτό, με τα συναισθήματά τους, με την προσωπική τους ζωή. Προσπαθούν με την ασταμάτητη απασχόληση να γεμίσουν τις κενές τους ώρες, αλλά όταν θεσμοθετημένα έρχονται οι παύσεις, τότε το σώμα βάζει σε λειτουργία ένα μηχανισμό έντασης για να μην παραδοθεί στον άγνωστο κόσμο της χαλάρωσης.
Κι όμως ευθύνεται η αμυγδαλή
Είναι μια περιοχή του εγκεφάλου μας, μικρή και με τη μορφή αμυγδάλου , που έχει όμως τεράστια σημασία στις συγκινήσεις μας στα συναισθήματά μας, στο σεξ και στους φόβους μας.
Η αμυγδαλή έχει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάλυση και στην απάντηση των φοβικών ερεθισμάτων και σίγουρα είναι η περιοχή που δοκιμάζεται περισσότερο κατά τη διάρκεια των κρίσεων.
Πολύ συχνά οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται μετά από χρήση κάνναβης ή άλλων ναρκωτικών ουσιών ενώ είναι συχνή η χρήση αλκοόλ κοκαΐνης ή μαριχουάνας προκειμένου να μετριάσουν ή να απομακρύνουν την ένταση των συμπτωμάτων. Αυτό το γεγονός επιβεβαιώνει τον ρόλο της αμυγδαλής αφού είναι γνωστός ο ρόλος της στη χρήση εξαρτητικών ουσιών.
Αντιμετώπιση και θεραπεία
Η διαταραχή πανικού είναι μια πραγματική παθολογία που μπορεί να εξελιχτεί σε βαριά περιοριστική και ‘αναπηρική’ αν δεν αντιμετωπισθεί, αλλά από την άλλη μεριά μπορεί να ελεγχθεί και να ιαθεί με τις κατάλληλες θεραπείες.
Εκφράσεις του τύπου ‘δεν έχεις τίποτα’, ‘όλα είναι στο μυαλό σου’, ‘από σένα εξαρτάται’, όχι μόνο δεν προσφέρουν βοήθεια, αλλά κάνουν το άτομο να νιώθει μειωμένο και κατά φαντασία ασθενής , κάτι που είναι πολύ μακριά από την οδυνηρή πραγματικότητα.
Φαρμακευτική Αγωγή
Χρησιμοποιούνται συνήθως τα νεώτερης γενιάς αντικαταθλιπτικά (SSRI’S) ενώ ενίοτε μετά από εξειδικευμένη εκτίμηση μπορεί να χρησιμοποιηθούν τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, οι βενζοδιαζεπίνες, βουσπιρόνη, και οι β-blockers.
Ψυχοθεραπείες
Εφαρμοσμένες από έμπειρους θεραπευτές (συμπεριφορική-γνωσιακή, υποστηρικτική επικεντρωμένη στο πρόβλημα, βραχεία ψυχοδυναμική, κλπ.) βοηθούν στο να μειωθούν και να προληφθούν τα συμπτώματα στο 70-90% των ασθενών.
