Το θαύμα της εξωσωματικής
Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το ΧΙΙ διεθνές επιστημονικό συνέδριο της Μεσογειακής Εταιρείας Ιατρικής της Αναπαραγωγής που έγινε στη Βαρκελώνη.
Ιωάννης Μεσσήνης, πρύτανης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διευθυντής Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Το συνέδριο διοργάνωσε ο καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Αντώνης Μακρυγιαννάκης, ο οποίος ηγείται της Μεσογειακής Εταιρείας Ιατρικής της Αναπαραγωγής (Mediterranean Society for Reproductive Medicine, MSRM), μαζί με τους καθηγητές κ.κ. Pedro Barri και Zeev Shoham, ενώ προσκλήθηκαν για επιστημονικές ομιλίες ογδόντα διακεκριμένοι επιστήμονες από είκοσι χώρες. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου αναπτύχθηκαν όλες οι πρόσφατες ανακαλύψεις που αφορούν την ασφάλεια της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, τη διατήρηση της γονιμότητας σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία/ακτινοθεραπεία, την αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης και της αδενομύωσης, την προεμφυτευτική διάγνωση, τις επανειλημμένες αποτυχίες εμφύτευσης, την πτωχή ωοθηκική απάντηση στην πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας, την ανδρική υπογονιμότητα και την εμμηνόπαυση. Σήμερα στην «Ε» παρουσιάζονται τα συμπεράσματα του ΧΙΙ Ετήσιου Συνεδρίου της Μεσογειακής Εταιρείας Ιατρικής της Αναπαραγωγής.
Ασφαλής μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
Κατά καιρούς, έχουν εκφρασθεί ανησυχίες για το κατά πόσον η χρησιμοποίηση των φαρμάκων, που χρησιμοποιούνται στην εξωσωματική γονιμοποίηση, μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στις ωοθήκες ή το μαστό.
Σύμφωνα με πολλές επιστημονικές μελέτες δεν τεκμηριώθηκε κάτι τέτοιο, το δε συμπέρασμα είναι ότι τα φάρμακα της εξωσωματικής είναι ασφαλή. Ποιο είναι το κατάλληλο θεραπευτικό πρωτόκολλο; Η εκτίμηση της ικανότητας των ωοθηκών να ανταποκρίνονται στα φάρμακα και να αναπτύσσουν τον αναγκαίο αριθμό ωαρίων παίζει σημαντικό ρόλο στην επιλογή του κατάλληλου πρωτοκόλλου.
Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται ορισμένοι δείκτες, όπως είναι η μέτρηση στο αίμα των γυναικών μιας ορμόνης, της αντιμυλλεριανή (ΑΜΗ), καθώς και η υπερηχογραφική μέτρηση του αριθμού των ωοθυλακίων στις ωοθήκες. Με τη χρήση των δεικτών αυτών, η θεραπεία γίνεται ασφαλής και αποτελεσματική, αφού χρησιμοποιούνται οι κατάλληλες ποσότητες των φαρμάκων. Εάν οι κανόνες αυτοί δεν τηρηθούν, είναι πιθανόν να προκύψει το λεγόμενο κλινικό σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών, το οποίο χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη μεγάλου αριθμού ωοθυλακίων, υπερβολικής διόγκωσης των ωοθηκών, εσωτερικής συλλογής υγρού στην κοιλιά της γυναίκας και έντονης δυσφορίας. Οι αρνητικές συνέπειες του συνδρόμου αυτού μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερες για την υγεία της γυναίκας.
Με την εφαρμογή των οδηγιών που εκδίδουν οι μεγάλοι επιστημονικοί οργανισμοί, οι οποίες στηρίζονται στα αποτελέσματα μεγάλων προοπτικών κλινικών μελετών και μετα-αναλύσεων, η αντιμετώπιση της υπογονιμότητας με την εφαρμογή παρεμβατικών τεχνικών και κυρίως της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι απόλυτα ασφαλής για τη γυναίκα και το παιδί που θα γεννήσει, ως αποτέλεσμα της θεραπείας αυτής.
Επανειλημμένες αποτυχίες εμφύτευσης στην εξωσωματική γονιμοποίηση
Αντώνης Μακρυγιαννάκης, καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, πρόεδρος της Μεσογειακής Εταιρείας Ιατρικής της Αναπαραγωγής
Ενα στα πέντε ζευγάρια αντιμετωπίζει πρόβλημα υπογονιμότητας. Σήμερα γνωρίζουμε ότι στις περιπτώσεις αυτές δεν υπάρχει «καλή επικοινωνία μεταξύ του εμβρύου και του ενδομητρίου», η οποία θα επιτρέψει την εμφύτευση-εγκατάσταση του νέου οργανισμού στο ασφαλές περιβάλλον της μήτρας, όπου θα παραμείνει για 9 μήνες.
Η ερευνητική μας ομάδα έδειξε ότι η κύρια ορμόνη του στρες, η εκλυτική ορμόνη της κορτικοτροπίνης (corticotropin releasing hormone, CRH) που φυσιολογικά παράγεται στον εγκέφαλο, εκκρίνεται τοπικά στη μήτρα από το έμβρυο και το ενδομήτριο και επιτρέπει την εμφύτευση του εμβρύου, προκαλώντας ανοσολογική παράλυση των επιθετικών κυττάρων της μητέρας κατά του εμβρύου, το οποίο έχει λάβει τα μισά γονίδια από τον πατέρα και αναγνωρίζεται ως «ξένο» και αντιγονικά διαφορετικό από τη μητέρα.
Επίσης, έχουμε δείξει ότι η τοπική παραγωγή CRH ελέγχει τον τρόπο διείσδυσης του εμβρύου στο ενδομήτριο για να μπορέσει να αναπτυχθεί φυσιολογικά, ενώ παθολογική διείσδυση λόγω παθολογικής έκφρασης της CRH σχετίζεται με αυτόματες αποβολές, αποτυχία εμφύτευσης, προεκλαμψία, ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου και πρόωρο τοκετό.
Βρήκαμε πρόσφατα ότι διαταραχή στην έκκριση της CRH παίζει σημαντικό ρόλο σε περιπτώσεις επανειλημμένων αποτυχιών για επίτευξη κύησης με εξωσωματική γονιμοποίηση. Εχει ξεκινήσει κλινική μελέτη στην οποία συμμετέχουν Πανεπιστημιακές Μαιευτικές-Γυναικολογικές Κλινικές από την Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Τουρκία, με σκοπό να ανοσοτροποποιήσουμε το εσωτερικό περιβάλλον της μήτρας για να αποφευχθεί η αποβολή του εμβρύου.
Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης, η ανοσοτροποποίηση με CRH, πριν από την εμβρυομεταφορά, αυξάνει σημαντικά τα ποσοστά κυήσεων σε γυναίκες που έχουν επανειλημμένες αποτυχίες εμφύτευσης στην εξωσωματική γονιμοποίηση.
