Οι διατροφικές διαταραχές είναι ψυχιατρικές ασθένειες ιδιαίτερα συχνές στα παιδιά και εμποδίζουν την ανάπτυξή τους. Οι επιπτώσεις μιας διαταραχής μπορεί να περιλαμβάνουν υποσιτισμό, απώλεια φυσιολογικής ανάπτυξης, εξαιρετικά χαμηλό σωματικό βάρος και μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως είναι οι ασθένειες της καρδιάς, του πεπτικού συστήματος και των οστών.
Διατροφικές διαταραχές: Ποιες είναι
Νευρική ανορεξία
Τα παιδιά με νευρική ανορεξία είναι συνήθως λιποβαρή. Έχουν μια φοβία σχετικά με την αύξηση του σωματικού τους βάρους. Η κατάσταση αυτή παρατηρείται κυρίως στα κορίτσια και σχετίζεται με διαταραχές διάθεσης και άγχους.
Υπάρχουν δύο τύποι:
- Λαιμαργία/Εμετός: Εδώ, οι πάσχοντες πηγαίνουν σε περιοδικές εξάρσεις του να τρώνε τα πάντα σε μεγάλες ποσότητες, αλλά αμέσως αισθάνονται ένοχοι που έφαγαν πάρα πολύ. Ως αποτέλεσμα αυτού προκαλούν εμετό, ή χρησιμοποιούν κλύσματα για να απαλλαγούν από το φαγητό που μόλις κατανάλωσαν.
- Περιορισμός τροφής: Σε αυτή την κατάσταση, το παιδί αρνείται να φάει επαρκώς για την ηλικία και το επίπεδο του μεταβολισμού του.
Νευρική βουλιμία
Η νευρική βουλιμία είναι μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από περιόδους υπερκατανάλωσης και τσούξιμο. Οι πάσχοντες μπορεί να έχουν μέσο βάρος, υπερβολικό βάρος ή παχύσαρκους. Μπορεί να έχουν συσχετίσει ψυχικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, θλίψη, άγχος και θυμό.
Αποφευκτική ή περιοριστική πρόσληψη τροφής
Εδώ, οι πάσχοντες αρνούνται να καταναλώσουν ορισμένα τρόφιμα με βάση τη δομή, τη γεύση, το χρώμα τους και άλλα παρόμοια χαρακτηριστικά. Αυτό οδηγεί σε απώλεια βάρους, ανεπαρκή διατροφή και περιορισμό της ανάπτυξης και ψυχολογικές επιπτώσεις, όπως η έλλειψη ενδιαφέροντος για το φαγητό, ή η άρνηση του φαγητού.
Συναισθηματική υπερκατανάλωση τροφής
Αυτό αναφέρεται στην υπερκατανάλωση τροφίμων ως αντίδραση σε αρνητικά συναισθήματα, όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
Διαταραχή διατροφής που δεν ορίζεται με άλλο τρόπο
Εδώ περικλείονται όλες τις διατροφικές διαταραχές που εκδηλώνονται στα παιδιά με λιγότερο σοβαρό τρόπο και οι οποίες δεν ικανοποιούν τα κριτήρια των παραπάνω διαταραχών. Οι πάσχοντες, ωστόσο, έχουν μια βαθιά απροθυμία ή φόβο να πάρουν κιλά.
- Διαταραχή “pica”: Τα παιδιά με αυτή τη διαταραχή καταναλώνουν μη-εύπεπτα υλικά όπως κιμωλία, γύψο, χρώμα, καουτσούκ κλπ., που δεν έχουν θρεπτική αξία. Αυτό συνδέεται με ελλείψεις σε φυσικά μέταλλα, όπως ο σίδηρος, ή ο ψευδάργυρος. Συνδέεται με οικογενειακές διαταραχές, ψυχολογικές διαταραχές και την απουσία ή καθυστέρηση της ψυχικής ανάπτυξης.
- Σύνδρομο Prader-Willi: Αυτή είναι μια γενετική διαταραχή κατά την οποία τα βρέφη έχουν υποτονία, δυσκολία στη σίτιση και αργή ανάπτυξη. Τα παιδιά που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή τρώνε υπερβολικά και γίνονται παχύσαρκα. Το σύνδρομο περιλαμβάνει υπογοναδισμό, καθυστέρηση ανάπτυξης και συγκεκριμένες συμπεριφορές όπως εμμονή, μειωμένη ψυχραιμία και πολύ επίμονη συμπεριφορά.
Σύνδρομο νυχτερινής κατανάλωσης τροφής
Αυτό είναι ένα σύνδρομο κατά το οποίο τα παιδιά καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες φαγητού αργά το βράδυ. Τα παιδιά είναι υπέρβαρα αλλά έχουν επεισόδια ανορεξίας και αϋπνίας, που σε σπάνιες περιπτώσεις συνοδεύονται από πόνο στις αρθρώσεις. Αυτό το σύνδρομο αποτελείται από πρωινή ανορεξία και υπερφαγία το βράδυ.
Διατροφικές διαταραχές: Αιτίες και συμπτώματα
Οι διατροφικές διαταραχές είναι περίπλοκες και διαφορετικές από άλλες διαταραχές. Οι ακριβείς αιτίες είναι άγνωστες, αλλά ένας συνδυασμός των ακόλουθων παραγόντων μπορεί να ευθύνεται για την αιτιολογία τους.
- Βιολογικοί παράγοντες: Μπορεί να υπάρχει μια μη ισορροπημένη σχέση μεταξύ της ορμονικής λειτουργίας, των γενετικών παραγόντων και της έλλειψης θρεπτικών συστατικών, που υποδαυλίζουν αυτές τις παθήσεις.
- Ψυχολογικοί παράγοντες: Οι αρνητικές σκέψεις σχετικά με το σώμα και η απώλεια της αυτοπεποίθησης μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξη μιας διατροφικής διαταραχής ως μορφή “ελέγχου της ζωής”.
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Το σοβαρό τραύμα, η παιδική κακοποίηση και η πολιτισμική πίεση από φίλους και συνομήλικους μπορεί να οδηγήσουν σε παραμορφωμένη προσπάθεια να αντιμετωπιστούν τεχνητές και λανθασμένες προσδοκίες σχετικά με το σχήμα και το βάρος του σώματος.
Οι διατροφικές διαταραχές σχετίζονται με τα ακόλουθα συναισθηματικά, ορθοστατικά και συμπεριφορικά συμπτώματα:
- Άρνηση για φαγητό
- Ανησυχία για την εξωτερική εμφάνιση
- Εύρεση και αποθεματοποίηση τροφίμων
- Απώλεια βάρους, ή υπερβολική αύξηση βάρους
- Επιβράδυνση της ανάπτυξης και της ανάπτυξης
- Υπερκινητικότητα ή υπερβολική άσκηση
- Αραίωση μαλλιών στο κεφάλι
- Μη φυσιολογική εμμηνόρροια
- Θυμός, ή αυξημένο άγχος όταν προσφέρεται τροφή
- Αποφυγή κοινωνικών περιστάσεων όπως γιορτές
- Ανώμαλη διατροφική συμπεριφορά
- Αποφυγή του φαγητού με διάφορες δικαιολογίες
Διατροφικές διαταραχές: Θεραπεία
Θεραπεία υποκείμενων διαταραχών ψυχικής υγείας
Οι θεραπείες περιλαμβάνουν τη διασφάλιση επαρκούς θρεπτικής πρόσληψης και σωστής διαχείρισης της ανάπτυξης και της συμπεριφοράς του παιδιού, με ένα υποστηρικτικό περιβάλλον.
- Οικογενειακή θεραπεία: Είναι απαραίτητη στις περισσότερες περιπτώσεις. Οι γονείς διδάσκονται πώς να διαχειριστούν το βάρος των παιδιών. Ο κύριος στόχος αυτής της θεραπείας είναι ο έλεγχος της διαταραχής με την εμπλοκή και την υποστήριξη ολόκληρης της οικογένειας.
- Ψυχολογική θεραπεία: Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία είναι επίσης συχνά αποτελεσματική. Στοχεύει στην παραγωγή σκόπιμων αλλαγών στις ανώμαλες σκέψεις και τις εικόνες που σχετίζονται με το φαγητό. Ο ασθενής παρακολουθείται τακτικά σε συχνές χρονικές περιόδους για να αξιολογεί το ρυθμό και την ποιότητα της αλλαγής στις σκέψεις και τις ενέργειές του.
Διατροφολόγοι
Για συμβουλές σχετικά με την επίτευξη ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής πρέπει να συμβουλεύεστε τους διατροφολόγους. Η έλλειψη διατροφής οδηγεί σε ανεπάρκεια και παρατυπία της εμμήνου ρύσεως, η οποία με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει αργή ανάπτυξη, χαμηλή οστική πυκνότητα και μεταβολές στον εγκέφαλο τόσο δομικά, όσο και λειτουργικά.
Φάρμακα
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο φάρμακο για τις διατροφικές διαταραχές, αλλά φάρμακα όπως η φλουοξετίνη έχουν χρησιμοποιηθεί, εάν υπάρχουν συνυπάρχουσες καταστάσεις, όπως άγχος, κατάθλιψη κ.α.
Ρόλος γονέων στην πρόληψη των διατροφικών διαταραχών
Όταν ένα παιδί αρνείται να φάει κάποια τρόφιμα σε συνηθισμένη βάση, ο γονέας θα πρέπει να συμβουλευτεί έναν γιατρό για να ελέγξει για ψυχολογικά προβλήματα.
Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να επιτρέπεται να παραλείπουν τα γεύματά τους. Είναι επίσης σημαντικό οι γονείς να ξοδεύουν χρόνο σε πρώιμο στάδιο με παιδιά που εμφανίζουν τέτοιες διαταραχές για να κατανοήσουν τις κρυμμένες ανησυχίες τους και να τα καθησυχάσουν ότι έχουν την συμπαράσταση των γονιών τους.
Οι συγκρίσεις με άλλα παιδιά πρέπει να αποφεύγονται με κάθε κόστος, ιδίως όσον αφορά το σχήμα, το βάρος και την εμφάνιση του παιδιού. Συνιστάται ιδιαίτερα να ενθαρρύνετε και να βοηθήσετε το παιδί να ξεπεράσει τους φόβους ή τις ανησυχίες που μπορεί να έχει σχετικά με την εικόνα του σώματός του και την αποδοχή του.
