Την τελευταία 10ετία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ανακηρύξει πέντε επιδημίες ως δυνητικά απειλητικές για την ανθρωπότητα. Πρόκειται για:
- Τον ιό Η1Ν1 που προκάλεσε πανδημία γρίπης την περίοδο 2009-2010
- Τον ιό Έμπολα που προκάλεσε επιδημία στη Δυτική Αφρική την περίοδο 2014-2016
- Τον ιό της πολιομυελίτιδας το 2014
- Τον ιό Ζίκα που εξαπλώθηκε σε 60 χώρες την περίοδο 2015-2016
- Τον ιό Έμπολα που προκάλεσε επιδημία στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό το 2018
Πιο αναλυτικά, οι περιπτώσεις αυτές έχουν ως εξής:
Πανδημία γρίπης του 2009
Γνωστή και ως «γρίπη των χοίρων», η πανδημία γρίπης του 2009 προκλήθηκε από ένα νέο στέλεχος του ιού Η1Ν1. Το στέλεχος αυτό ως φαίνεται δημιουργήθηκε από αναδιάταξη του γενετικού υλικού τριών ιών γρίπης (των πτηνών, των χοίρων και του ανθρώπου).
Η πανδημία άρχισε τον Απρίλιο του 2019 και διήρκησε έως τα τέλη του 2010. Στην πορεία υπολογίζεται ότι μόλυνε το 11-21% του παγκόσμιου πληθυσμού. Επιπλέον, κόστισε τη ζωή σε 151.000 έως 579.000 ανθρώπους.
Χαρακτηριστικό της πανδημίας ήταν ότι ο νέος ιός δεν μόλυνε κυρίως τους ηλικιωμένους και τους ανθρώπους με εξασθενημένο ανοσοποιητικό ή χρόνια νοσήματα. Πολλά θύματα ήταν νέοι και καθ’ όλα υγιείς πριν νοσήσουν και υποκύψουν σε αυτόν.
Τα πρώτα κρούσματα αναφέρθηκαν στην πόλη Veracruz, του Μεξικό.
Έμπολα στη Δυτική Αφρική
Η επιδημία του ιού Έμπολα στη Δυτική Αφρική άρχισε το 2014 και διήρκησε 2,5 χρόνια. Στη διάρκειά της σημειώθηκαν περισσότερα από 28.600 κρούσματα του ιού στη Σιέρα Λεόνε, τη Γουϊνέα και τη Λιβερία. Οι 11.325 από τους ασθενείς έχασαν τη ζωή τους.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2018 στην ιατρική επιθεώρηση Journal of Infectious Diseases, η επιδημία κόστισε στις οικονομίες των τριών κρατών σχεδόν 53 δισεκατομμύρια δολάρια.
Πολιομυελίτιδα
Το 2014 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακήρυξε ως απειλή για την παγκόσμια υγεία την επανεμφάνιση της πολιομυελίτιδας από τον «άγριο» τύπο του ιού. Ο «άγριος» τύπος είναι αυτός που συναντάται στην φύση.
Σύμφωνα με όσα είχε ανακοινώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, στα τέλη του 2013 το 60% των νέων περιστατικών πολιομυελίτιδας στον κόσμο ήταν επακόλουθο της διεθνούς εξάπλωσης του «άγριου» τύπου του ιού. Υπήρχαν επίσης αυξανόμενες ενδείξεις ότι στην εξάπλωση αυτού του ιού συνέβαλλαν ενήλικες ταξιδιώτες.
Ο «άγριος» τύπος του ιού «εξαγόταν» κυρίως από τρεις χώρες (το Πακιστάν, το Καμερούν και Συρία) που βρέθηκαν στο επίκεντρο της επιδημίας. Στο Πακιστάν, π.χ., το 2013 είχαν καταγραφεί 93 κρούσματα πολιομυελίτιδας. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχούσε σε περισσότερο από το ένα πέμπτο των συνολικών παγκόσμιων κρουσμάτων (ήταν εκείνη τη χρονιά 417).
Ιός Ζίκα
Ο ιός Ζίκα εμφανίστηκε στις αρχές του 2015 στη Βραζιλία. Μέχρι το Νοέμβριο του 2016, όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε το τέλος της επιδημίας, είχε εξαπλωθεί σε περισσότερες από 60 χώρες και περιοχές.
Στη διάρκεια της διετίας αυτής γεννήθηκαν σε όλο τον κόσμο σχεδόν 2.300 μωρά με μικροκεφαλία, ως επιπλοκή της μόλυνσης εγκύων από τον ιό.
Η μικροκεφαλία είναι μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από γέννηση με αφύσικα μικρό κεφάλι. Μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά αναπτυξιακά προβλήματα. Τα περισσότερα πάσχοντα βρέφη γεννήθηκαν στη Βραζιλία.
Ιός Έμπολα στο Κονγκό
Τον Ιούλιο του 2019, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σήμανε έναν ακόμα συναγερμό, αυτή τη φορά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Αιτία ήταν η καταγραφή χιλιάδων κρουσμάτων του ιού Έμπολα.
Ο ιός πρωτοεμφανίστηκε τον Αύγουστο του 2018. Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έως και τις 20 Ιανουαρίου 2020 έχουν καταγραφεί 3.416 κρούσματα. Οι 2.237 από τους ασθενείς έχουν χάσει τη ζωή τους.
