Παγκοσμίως, πέντε εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με τη νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα, καταστάσεις γνωστές ως ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (Inflammatory Bowel Diseases – IBD).
Η Παγκόσμια Ημέρα IBD οργανώνεται από οργανώσεις ασθενών που εκπροσωπούν 35 χώρες σε τέσσερις ηπείρους από την Αργεντινή, την Αυστραλία, τη Βραζιλία, τον Καναδάα, από 28 ευρωπαϊκά έθνη (μέσα από την οργάνωση ομπρέλα EFCCA), το Ισραήλ, την Ιαπωνία, τη Νέα Ζηλανδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα
Η νόσος του Crohn μπορεί να προσβάλει το λεπτό και το παχύ έντερο καθώς επίσης και άλλα όργανα του πεπτικού σωλήνα. Η νόσος δεν είναι κολλητική και δεν αποτελεί μορφή καρκίνου. Σε αντίθεση με την ελκώδη κολίτιδα που έχει επιπτώσεις μόνο στο εσωτερικό στρώμα του εντέρου, η νόσος του Crohn προσβάλλει συνήθως όλα τα στρώματα του εντερικού τοιχώματος.
Στην ελκώδη κολίτιδα, το εσωτερικό τοίχωμα του παχέως εντέρου φλεγμαίνει. Η νόσος δεν είναι κολλητική και δεν αποτελεί μορφή καρκίνου. Η ασθένεια δεν έχει επιπτώσεις στο λεπτό έντερο. Μια σοβαρή επιπλοκή της ελκώδους κολίτιδας είναι το τοξικό μεγάκολο, όταν τα αέρια μαζεύονται στο κόλον και προκαλούν την διόγκωσή του.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κολίτιδας;
Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον τύπο της κολίτιδας που έχει ο ασθενής, αλλά, σε γενικές γραμμές, η κολίτιδα συνήθως συνδέεται με κοιλιακό άλγος (πόνος στην κοιλιά) και διάρροια.
Άλλα συμπτώματα της κολίτιδας που ίσως να εμφανιστούν, περιλαμβάνουν:
- Αίμα στα κόπρανα όταν πηγαίνετε στην τουαλέτα, ανάλογα με την υποκείμενη νόσο. Η διάρροια μπορεί μερικές φορές να ερεθίσει τις αιμορροΐδες και εκείνες να αρχίσουν να αιμορραγούν όταν πηγαίνετε στην τουαλέτα. Ωστόσο, η παρουσία αίματος κάθε φορά που πηγαίνετε στην τουαλέτα δεν είναι φυσιολογικό και ο ασθενής πρέπει να ενημερώσει σχετικά τον προσωπικό του γιατρό.
- Το άτομο νιώθει πολύ συχνά μέσα στην ημέρα, ότι πρέπει να πάει άμεσα στην τουαλέτα (τεινεσμός – πόνος στην αφόδευση).
- Ο κοιλιακός πόνος μπορεί “να έρχεται και να φεύγει”, να εξελίσσεται σε διάρροια, και στη συνέχεια να υποχωρεί.
- Μπορεί να υπάρχει συνεχής πόνος στην κοιλιά.
- Πυρετός, ρίγη, και άλλα συμπτώματα της λοίμωξης και της φλεγμονής μπορεί να εκδηλωθούν επίσης, ανάλογα με την αιτία της κολίτιδας.
Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι κολίτιδας
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι κολίτιδας. Οι πιο κοινοί περιλαμβάνουν:
- Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (νόσος του Crohn, ή ελκώδης κολίτιδα)
- Μικροσκοπική κολίτιδα
- Χημική κολίτιδα
- Ισχαιμική κολίτιδα
- Λοιμώδης κολίτιδα (τροφική δηλητηρίαση, που προκαλείται από λοιμώξεις και μολύνσεις οι οποίες προκαλούνται από παράσιτα ή βακτήρια)
Ποια είναι η θεραπεία σε περίπτωση κολίτιδας;
Η οριστική θεραπεία της κολίτιδας εξαρτάται από την αιτία. Σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται πολύ λίγη φροντίδα, όπως άφθονη λήψη καθαρών υγρών για να ηρεμήσει το έντερο και κάποια φάρμακα για τον έλεγχο του πόνου. Υπάρχουν όμως και κάποιες φορές που ο ασθενής θα χρειαστεί ενδοφλέβιο ορό και άλλες παρεμβάσεις για τη θεραπεία της ασθένειάς του.
Λοιμώξεις
Ανάλογα με την αιτία, οι λοιμώξεις που προκαλούν διάρροια και κολίτιδα μπορεί να απαιτούν αντιβιοτικά. Οι ιογενείς λοιμώξεις υποχωρούν με την άφθονη πρόσληψη καθαρών υγρών. Μερικές βακτηριακές λοιμώξεις, όπως η σαλμονέλα, επίσης δεν χρειάζονται θεραπεία με αντιβιοτικά, αφού το σώμα είναι σε θέση να απαλλαγεί από την μόλυνση από μόνο του. Ωστόσο, άλλες βακτηριακές λοιμώξεις, όπως από το βακτήριο Clostridium difficile απαιτούν πάντα θεραπεία με αντιβιοτικά.
Ισχαιμική κολίτιδα
Η θεραπεία της ισχαιμικής κολίτιδας είναι αρχικά υποστηρικτική, με την χρήση ενδοφλέβιων υγρών για να ηρεμήσει το έντερο και να προληφθεί η αφυδάτωση. Εάν δεν επανέλθει εγκαίρως η επαρκής παροχή αίματος προς το έντερο, τότε μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση τμημάτων του εντέρου που έχουν χάσει την παροχή αίματος και έχουν γίνει νεκρωτικά (ιστός που έχει πεθάνει).
Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
Τέτοια μπορεί να είναι η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn, οι οποίες συχνά αντιμετωπίζονται από έναν συνδυασμό φαρμάκων, που χρησιμοποιούνται με μια σταδιακή προσέγγιση. Αρχικά, χορηγούνται στον ασθενή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και, αν αυτά δεν αντιμετωπίσουν επαρκώς το πρόβλημα, τότε μπορεί να χορηγηθούν και ανοσοκατασταλτικά φάρμακα. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση τμημάτων του παχέος εντέρου και του λεπτού εντέρου.
Διάρροια και κοιλιακό άλγος
Οι περισσότερες αιτίες της κολίτιδας εκδηλώνονται με διάρροια και επώδυνες κράμπες στην κοιλιά. Αυτά τα συμπτώματα απαντώνται επίσης σε πιο ήπιες περιπτώσεις, όπως η ιογενής εντεροκολίτιδα (φλεγμονή του λεπτού και του παχέος εντέρου). Η αρχική θεραπεία στο σπίτι μπορεί να περιλαμβάνει την πρόσληψη καθαρών υγρών για 24 ώρες, ανάπαυση, και λήψη ακεταμινοφαίνης, ή ιβουπροφαίνης, για τον πόνο. Συχνά τα συμπτώματα υποχωρούν γρήγορα και δεν χρειάζεται περαιτέρω φροντίδα. Η λήψη λοπεραμίδης είναι ένα αποτελεσματικό φάρμακο για τον έλεγχο της διάρροιας, εάν δεν υπάρχει αίμα ή πυρετός.
