Με επιφύλαξη υποδέχθηκαν πολλοί ειδικοί την ανακοίνωση της Ρωσίας ότι ενέκρινε το πρώτο αποτελεσματικό εμβόλιο έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός Covid-19.
Οι αιτίες των επιφυλάξεών τους είναι πολλές, αναφέρουν τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία. Κατ’ αρχάς, η έγκριση ήρθε έπειτα από κλινικές δοκιμές που διήρκησαν λιγότερο από δύο μήνες. Επιπλέον, το εμβόλιο εγκρίθηκε πριν αρχίσει η τελευταία φάση των κλινικών δοκιμών (φάση ΙΙΙ). Σε αυτήν συνήθως συμμετέχουν μερικές χιλιάδες εθελοντές. Η επιτυχής έκβασή της αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να αρχίσει η εγκριτική διαδικασία στις χώρες της Δύσης.
Σύμφωνα με ρώσους αξιωματούχους η φάση αυτή θα αρχίσει σήμερα. Θα διεξαχθεί στη Ρωσία και ορισμένες άλλες χώρες, είπε ο Kirill Dmitriev, επικεφαλής του fund RDIF, που χρηματοδοτεί την έρευνα για το ρωσικό εμβόλιο.
Την σύγχυση επιτείνει το γεγονός ότι οι λεπτομέρειες για τις έως τώρα κλινικές δοκιμές του εμβολίου δεν έχουν δημοσιευθεί σε ιατρικές επιθεωρήσεις. Επιπλέον, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε συστήσει προσφάτως στη Ρωσία να μην επιταχύνει την ερευνητική διαδικασία, προσπαθώντας να αναπτύξει πρώτη το εμβόλιο.
Υπό αυτές τις συνθήκες, πολλοί επιστήμονες λένε πως είναι δύσκολο να εμπιστευτούν το εν λόγω εμβόλιο.
Τεράστιο πείραμα
«Η βιαστική έγκριση και διάθεση του εμβολίου σημαίνει πως θα γίνει ένα τεράστιο πείραμα σε πληθυσμιακό επίπεδο», δήλωσε στο Reuters η Dr Ayfer Ali, ειδική στην φαρμακευτική έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Warwick. «Είναι πιθανό οι δυνητικές ανεπιθύμητες ενέργειές του να μην έχουν φανεί στις πρώτες δοκιμές. Και παρότι λογικά θα είναι σπάνιες, ενδέχεται να είναι σοβαρές».
Από την πλευρά του, ο Dr Francois Balloux, διευθυντής του Τμήματος Γενετικής στο University College του Λονδίνου (UCL) χαρακτήρισε την έγκριση «απερίσκεπτη απόφαση».
«Ο μαζικός εμβολιασμός με ένα ελλιπώς ελεγμένο εμβόλιο είναι ανήθικος», είπε. «Οποιοδήποτε πρόβλημα με την εκστρατεία εμβολιασμού στη Ρωσία θα έχει καταστροφικές συνέπειες. Όχι μόνο λόγω των επιπτώσεων στην υγεία του πληθυσμού. Αλλά και επειδή θα υπονομεύσει ακόμα περισσότερο την αποδοχή των εμβολίων από το κοινό».
Μαζί του συμφώνησε ο Dr Danny Altmann, καθηγητής Ανοσολογίας στο Imperial College του Λονδίνου (ICL). Όπως είπε, η διάθεση ενός εμβολίου που δεν είναι γνωστό αν είναι ασφαλές και αποτελεσματικό μπορεί να έχει «παράπλευρες απώλειες». Και αυτές, «θα επιδεινώσουν στον υπερθετικό βαθμό τα προβλήματα που ήδη αντιμετωπίζουμε».
«Μένουμε στο σκοτάδι»
Ο Dr Peter Kremsner, καθηγητής Παρασιτολογίας στο Πανεπιστήμιο του Tübingen, στη Γερμανία, επίσης χαρακτήρισε «απερίσκεπτη» την έγκριση.
«Υπό φυσιολογικές συνθήκες πρέπει να δούμε μεγάλο αριθμό ανθρώπων να εμβολιάζονται πριν προχωρήσουμε στην έγκριση ενός εμβολίου», είπε. «Πιστεύω ότι είναι απερίσκεπτο να προχωρά η έγκριση χωρίς να έχει προηγηθεί αυτό το στάδιο».
Πρόβλημα συνιστά επίσης, σύμφωνα με τους ειδικούς, η έλλειψη δημοσιευμένων στοιχείων για το ρωσικό εμβόλιο που αφορούν:
- Τον τρόπο παραγωγής
- Την ασφάλεια
- Την ανοσολογική απάντηση
- Την δυνατότητα να αποτρέψει τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός
Δίχως αυτά τα στοιχεία, επιστήμονες, υγειονομικές Αρχές και κοινό μένουν στο σκοτάδι, λένε οι ειδικοί. «Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε εάν το ρωσικό εμβόλιο είναι ασφαλές, δίχως την υποβολή επιστημονικών εργασιών για αξιολόγηση», δήλωσε ο Dr Keith Neal, ομότιμος καθηγητής Επιδημιολογίας Λοιμωδών Νόσων στο Πανεπιστήμιο του Νόττιγχαμ.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
Στάση αναμονής τηρεί και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σύμφωνα με τους New York Times. Ο Οργανισμός βρίσκεται σε στενή επικοινωνία με τις ρωσικές Αρχές και συζητά τις διαδικασίες που πρέπει να τηρηθούν, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο κ. Tarik Jasarevic, εκπρόσωπος του Π.Ο.Υ.
Είπε ακόμα πως για να αποκομίσει οποιοδήποτε εμβόλιο την έγκριση του διεθνούς οργανισμού «απαιτείται αυστηρή ανασκόπηση των δεδομένων ασφάλειας και αποτελεσματικότητας» που θα προκύψουν από κλινικές μελέτες.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Π.Ο.Υ. είχε συστήσει στη Ρωσία να ακολουθήσει τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες για την ανάπτυξη του εμβολίου. Αυτό είχε γίνει λόγω των φόβων ότι μπορούσε να υπονομευθεί η ασφάλειά του, αναφέρει το BBC.
Προς το παρόν, το ρωσικό εμβόλιο δεν βρίσκεται στη λίστα του Π.Ο.Υ. με τα έξι εμβόλια που έχουν φθάσει στο τελικό στάδιο των κλινικών δοκιμών.
Καθησυχάζουν για την ασφάλεια
Ωστόσο η Μόσχα προσπάθησε να καθησυχάσει τις ανησυχίες για την ασφάλεια του εμβολίου της. «Το εμβόλιο είναι πολύ αποτελεσματικό και ασφαλές», είπε ο Ρώσος υπουργός Υγείας Mikhail Murashko, σύμφωνα με το CNN.
Όπως εξήγησε, όλοι οι εθελοντές που εμβολιάστηκαν ανέπτυξαν υψηλά επίπεδα αντισωμάτων στον νέο κορωνοϊό. Κανένας, εξ άλλου, δεν εκδήλωσε σοβαρές παρενέργειες στον εμβολιασμό.
Σύμφωνα με ρώσους αξιωματούχους, τουλάχιστον 20 χώρες του κόσμου έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να προμηθευτούν το νέο εμβόλιο. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται χώρες στη Λατινική Αμερική, την Μέση Ανατολή και την Ασία. Οι συνολικές παραγγελίες φθάνουν το ένα δισεκατομμύριο δόσεις.
Περισσότερα από 100 εμβόλια εναντίον του κορωνοϊού βρίσκονται υπό ανάπτυξη σε όλο τον κόσμο. Τα σχεδόν 25 από αυτά δοκιμάζονται ήδη σε ανθρώπους. Παρά την ταχεία πρόοδο, όμως, οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι κανένα εμβόλιο δεν θα είναι εφέτος ευρέως διαθέσιμο.
