Οι μελέτες υποδεικνύουν την αγορά της Huanan, όπου μεταξύ άλλων πωλούνταν ζώα, ως το επίκεντρο της αρχικής διασποράς της πανδημίας. Τι συνέβη το Νοέμβριο του 2019. Τι λένε οι ειδικοί του ΕΚΠΑ.
Νέα δεδομένα για το επίκεντρο της πανδημίας που έχει προκαλέσει ο κορωνοϊός αποκαλύπτουν τρεις νέες μελέτες, οι οποίες δόθηκαν στη δημοσιότητα.
Και οι τρεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ο κορωνοϊός προέρχεται από μία μεγάλη αγορά όπου, μεταξύ άλλων, πωλούνται ζώα. Επιπλέον η μία έδειξε ότι ο κορωνοϊός μεταπήδησε από τα ζώα σε ανθρώπους τουλάχιστον δύο φορές το Νοέμβριο του 2019.
Οι τρεις μελέτες δεν έχουν ακόμα δημοσιευθεί σε κάποια ιατρική επιθεώρηση. Έχουν όμως αναρτηθεί σε δύο διακομιστές όπου δημοσιεύονται επιστημονικές μελέτες. Ο ένας από αυτούς, ο Zenodo, είναι το κέντρο δεδομένων του CERN. Τα ευρήματα των μελετών συνόψισε προσφάτως η επιστημονική επιθεώρηση Nature.
H βιβλιογραφία ανασκοπείται από τους καθηγητές της Ιατρικής του ΕΚΠΑ Δημήτριο Παρασκευή (αναπληρωτή καθηγητή Επιδημιολογίας & Προληπτικής Ιατρικής), Θεοκλή Ζαούτη (καθηγητή Παιδιατρικής, πρόεδρο ΕΟΔΥ) και Θάνο Δημόπουλο (πρύτανη ΕΚΠΑ).
Όπως αναφέρουν, ήδη από τις αρχές Ιανουαρίου 2020 η αγορά Huanan θεωρήθηκε ως η πιθανή αρχική εστία του κορωνοϊού. Αυτό οφειλόταν στο ότι, εκείνη την περίοδο, οι περισσότεροι άνθρωποι που είχαν νοσήσει από COVID-19 είχαν βρεθεί στην αγορά πριν εμφανίσουν συμπτώματα.
Για τη διερεύνηση της υπόθεσης είχε γίνει συλλογή δειγμάτων από πληθώρα ζώων που πωλούνταν εκεί. Είχαν επίσης ληφθεί περιβαλλοντικά δείγματα από επιφάνειες κλουβιών, πάγκους πωλητών και αποχετεύσεις. Στόχος ήταν να ταυτοποιηθεί η πιθανή πηγή του παθογόνου.
Τα αποτελέσματα της αρχικής εκείνης διερεύνησης είχαν δημοσιευθεί τον Μάρτιο 2021 υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Ο κορωνοϊός δεν εντοπίστηκε σε κανένα από τα 200 δείγματα που συλλέχθηκαν από ζώα. Ωστόσο, περίπου 1.000 περιβαλλοντικά δείγματα από πάγκους και άλλα σημεία της αγοράς είχαν βρεθεί θετικά.
Νέες αναλύσεις
Πρόσθετα στοιχεία παρείχαν οι τρεις νέες μελέτες. Στην πρώτη, επιστήμονες από την Κίνα ανέλυσαν το γενετικό υλικό από τα δείγματα που ελήφθησαν από την αγορά της Huanan. Οι αναλύσεις επιβεβαίωσαν ότι οι γενετικές αλληλουχίες του κορωνοϊού από την αγορά, ήταν σχεδόν ταυτόσημες με αυτές που απομονώθηκαν στους ανθρώπους.
Επιβεβαίωσαν ακόμα ότι οι δύο ομάδες (lineages A και B) που ταυτοποιήθηκαν στα πρώτα στάδια της πανδημίας, υπήρχαν και σε δείγματα της αγοράς. Σύμφωνα με τον Dr. Ray Yip, επιδημιολόγο και πρώην διευθυντή του Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων της Κίνας, η μελέτη αυτή επιβεβαιώνει ότι η αγορά Huanan έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διασπορά του ιού.
Η μελέτη υπέδειξε το νοτιοδυτικό τμήμα της αγοράς της Huanan ως το πιθανότερο επίκεντρο της διασποράς του κορωνοϊού. Ένα άλλο σημαντικό εύρημα ήταν η χαρτογράφηση πέντε θετικών δειγμάτων σε έναν πάγκο που πουλούσε ζωντανά ζώα. Ειδικότερα, ο κορωνοϊός εντοπίστηκε σε ένα μεταλλικό κλουβί και σε καρότσια που χρησιμοποιούνταν για τη μετακίνηση ζώων.
Ο κορωνοϊός ανιχνεύθηκε επίσης σε ένα μηχάνημα που χρησιμοποιείται για την αφαίρεση φτερών από πουλιά, καθώς και στα λύματα από την αγορά.
Περισσότερα δεδομένα
Στις επόμενες μελέτες αναφέρεται ότι οι δύο ομάδες Α και Β που δημιούργησε ο κορωνοϊός, είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους ώστε να έχουν εξελιχθεί στους ανθρώπους. Ως εκ τούτου, πιθανολογείται ότι έχουν προέλθει από ανεξάρτητες μεταδόσεις από ζώα στους ανθρώπους κατά την ίδια χρονική περίοδο.
Σύμφωνα με τον ιολόγο Dr. Michael Worobey, καθηγητή Εξελικτικής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, όλα τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η διασπορά ξεκίνησε από την αγορά. Είναι εξαιρετικά απίθανο οι δύο ομάδες (lineages A και Β) του κορωνοϊού να προήλθαν από εργαστήριο και συμπτωματικώς τα άτομα που μολύνθηκαν να βρέθηκαν στην αγορά.
Ωστόσο, ο ιολόγος Dr. Vincent Munster, από τα Εθνικά Ιδρύματα Υγείας (NIH) των ΗΠΑ, θεωρεί ότι δεν είναι βέβαιο ότι οι δύο ομάδες έχουν προέλθει από ανεξάρτητα γεγονότα μετάδοσης. Ο κορωνοϊός, εκτιμά, θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί σε μεγάλο βαθμό σε ένα άτομο με ανοσοκαταστολή.
«Οι μελέτες αυτές είναι σημαντικές και ρίχνουν φως στην πιθανή προέλευση του ιού που θεωρείται η αγορά της Huanan», τονίζουν οι ειδικοί του ΕΚΠΑ. «Είναι σημαντικό για τη δημόσια υγεία να διευκρινιστεί η ακριβής προέλευση του ιού καθώς και οι πρακτικές που οδήγησαν στις μολύνσεις. Με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθούν παρόμοιες ενέργειες στο μέλλον».
