Στην πρώτη αξιολόγηση κινδύνου που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) οι επιστήμονες προέβλεπαν χαμηλή πιθανότητα μετάδοσης στον πληθυσμό. Ωστόσο είχαν επισημάνει πως περισσότερο θα κινδυνεύσουν όσοι έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού.
Ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων παγκοσμίως έφτασε πλέον σχεδόν τα 300 (εκτός των χωρών της Αφρικής, όπου η νόσος είναι ενδημική).
Σύμφωνα με τον χάρτη Monkeypox Tracker, που διαθέτει ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο και θυμίζει έντονα τους πρώτους ενημερωτικούς χάρτες της διασποράς της πανδημίας του κορονοϊού, τρεις χώρες συγκεντρώνουν τα περισσότερα κρούσματα και είναι όλες στην Ευρώπη.
Πρόκειται για τη Βρετανία (90), που είναι και η πρώτη χώρα όπου εντοπίστηκε ασυνήθιστα υψηλός αριθμός κρουσμάτων στις αρχές Μαΐου, η Ισπανία (59) και η Πορτογαλία (58).
Σύμφωνα με τον ενημερωμένο χάρτη, πάντως, αυτή τη στιγμή τα κρούσματα είναι περισσότερα.
Δείτε αναλυτικά ανά χώρα, την εικόνα μέχρι τα μεσάνυχτα της Πέμπτης (26/5):
- Ηνωμένο Βασίλειο 90
- Ισπανία 59
- Πορτογαλία 58
- Καναδάς 16
- Γερμανία 12
- Ολλανδία 12
- Ηνωμένες Πολιτείες 9
- Ιταλία 9
- Γαλλία 7
- Βέλγιο 6
- Σουηδία 2
- Αυστραλία 2
- Ελβετία 2
- Ισραήλ 1
- Αυστρία 1
- Δανία 1
- Σλοβενία 2
- Τσέχικη Δημοκρατία 5
- Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 1
Μεγαλύτερη η διασπορά στην Ευρώπη, εκτός της Αφρικής
Αναλυτικότερα, η Ευρώπη συγκεντρώνει τα περισσότερα κρούσματα, ενώ σχεδόν όλα εντοπίζονται σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται στην Ευρώπη αλυσίδες μετάδοσης, χωρίς γνωστούς επιδημιολογικούς δεσμούς με τη Δύση ή την Κεντρική Αφρική, όπου η νόσος αυτή είναι ενδημική», αναφέρει το ECDC.
Αν και ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων που δηλώθηκαν στο ECDC έχει σχεδόν επταπλασιαστεί από την δήλωση των πρώτων 38 κρουσμάτων στις 20 Μαΐου, ο ρυθμός μετάδοσης δεν είναι τέτοιος που να παρουσιάζει δυναμική επιδημίας.
Να σημειωθεί πως η ευλογιά των πιθήκων θεωρείται ήπια ασθένεια, παρά τα αντιαισθητικά δερματικά εξανθήματα που μοιάζουν με αυτά της ανεμοβλογιάς. Στα υπόλοιπα συμπτώματα περιλαμβάνεται ο πυρετός.
Η νόσος περνάει συνήθως μόνη της και χωρίς φαρμακευτική αγωγή, μέσα σε δύο με τέσσερις εβδομάδες.
Ο συνηθέστερος τρόπος μετάδοσης είναι με την επαφή με μολυσμένο άτομο ή με την ανταλλαγή σωματικών υγρών. Η νόσος μπορεί επίσης να μεταδοθεί και από τα σταγονίδια της αναπνοής, αλλά δεν μεταδίδεται όσο εύκολα ο κορονοϊός και η γρίπη.
Ευλογιά των πιθήκων: Τι γνωρίζουμε για το εμβόλιο
Επιλεκτική και προληπτική χορήγηση ενός εμβολίου που προλαβαίνει τη μόλυνση και τη σοβαρή νόσο, συστήνουν οι επιστήμονες.
Αυτό σημαίνει πως μπορεί να το λάβουν άτομα που εργάζονται σε χώρους με αυξημένο επαγγελματικό κίνδυνο έκθεσης στον ιό, όπως είναι τα ερευνητικά εργαστήρια.
Σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας που συνεδρίασε την Τρίτη, ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει επιλεκτικά, εντός τεσσάρων ημερών μετά την έκθεση, σε άτομα που είχαν στενή επαφή με κρούσμα, όπως άτομα του στενού περιβάλλοντος και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
Τα μέλη της αποφάνθηκαν ότι ένδειξη μαζικού εμβολιασμού του πληθυσμού για την προστασία από τον ιό δεν έχει νόημα, καθώς η νόσος δεν έχει χαρακτηριστικά επιδημίας.
Άγνωστη η αποτελεσματικότητα του εμβολίου
Ειδικό εμβόλιο έναντι του ιού της ευλογιάς των πιθήκων έως σήμερα δεν έχει ανακαλυφθεί, ωστόσο, το υπάρχον εμβόλιο έναντι της ευλογιάς φαίνεται να παρέχει προστασία. Το ποσοστό προστασίας, όμως, δεν είναι γνωστό, όπως λένε οι επιστήμονες.
Όπως αναφέρει στην τελευταία έκθεση το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΕCDC), ο πρώιμος εμβολιασμός μετά την έκθεση σε κρούσμα (εντός τεσσάρων ημερών) με εμβόλιο ευλογιάς μπορεί να προλάβει την ευλογιά των πιθήκων ή να κάνει την πορεία της νόσου λιγότερο σοβαρή.
Σύμφωνα πάντα με το ΕCDC, ο παλαιότερος εμβολιασμός κατά της ευλογιάς μπορεί να προσφέρει διασταυρούμενη προστασία από την ευλογιά των πιθήκων, που εκτιμάται από παλιές μελέτες, έως και 85%.
Ωστόσο, η προστατευτική δράση του εμβολιασμού μπορεί να διαρκέσει για περισσότερα από 20 χρόνια, αν και εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, οι επιστήμονες εικάζουν ότι το εμβόλιο προσφέρει υψηλές τιμές κυτταρικής ανοσίας και μπορεί να προσφέρει ισόβια προστασία έναντι της σοβαρής νόσου.
Τι λέει ο ΕΜΑ για το εμβόλιο
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) έχει αδειοδοτήσει το τροποποιημένο εμβόλιο κατά της ευλογιάς (Imvanex), το οποίο περιέχει ζώντες εξασθενημένους μη πολλαπλασιαζόμενους ιούς. Το εμβόλιο αυτό μπορεί να χορηγηθεί υποδόρια σε δύο δόσεις με μεσοδιάστημα 4 εβδομάδων, από την ηλικία των 18 ετών, όπως και σε ανοσοκατασταλμένα άτομα.
Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό Οργανισμό, το Imvanex περιέχει μια τροποποιημένη μορφή του ιού της δαμαλίτιδας που ονομάζεται vaccinia Ankara, η οποία δεν προκαλεί ασθένεια στον άνθρωπο και δεν μπορεί να αναπαραχθεί στα ανθρώπινα κύτταρα.
Τα εμβόλια που περιέχουν ιούς δαμαλίτιδας αποδείχθηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικά για την εξάλειψη της νόσου της ευλογιάς.