Ό,τι κι αν λένε οι επιστήμονες, εμείς αυτό μάθαμε, αυτό ακολουθούμε: ο ύπνος είναι πολυτέλεια και θα έχουμε ως προτεραιότητα οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτόν – μέχρι μια ηλικία, τουλάχιστον.
Αυτό είναι συνοπτικά το συμπέρασμα μιας νέας μελέτης, στην οποία αναλύθηκαν αντικειμενικά οι συνήθειες ύπνου χιλιάδων εθελοντών, όλων των ηλικιών.
Η λέξη-κλειδί στην παρούσα έρευνα είναι το «αντικειμενικά». Οι επιστήμονες δεν ρώτησαν τους εθελοντές τους πόσο κοιμούνται. Τους εφοδίασαν με ειδικές συσκευές καρπού, οι οποίες κατέγραφαν τι ώρα και επί πόσο κοιμόντουσαν. Έτσι, υπήρχε αναλυτική καταγραφή και όχι υπολογισμοί κατά προσέγγιση (ή κατά βούληση).
Αποτέλεσμα: οι σύγχρονοι άνθρωποι είναι κουκουβάγιες. Μένουν ξύπνιοι μέχρι τις πρωινές ώρες στα 20 τους χρόνια, κοιμούνται το λιγότερο δυνατόν στα 40 τους και περιμένουν τη σύνταξη για να απολαύσουν τον ύπνο.
Έφηβοι και νεαροί ενήλικες είναι εκείνοι στους οποίους ο ύπνος δεν λέει τίποτα αν δεν περάσουν τα μεσάνυχτα. Οι 40άρηδες μπαίνουν πιο νωρίς για ύπνο, αλλά ξυπνάνε μέσα στη μαύρη νύχτα για να κάνουν δουλειές.
Ωστόσο από μικρή ηλικία μαθαίνουμε να αδιαφορούμε για τον ύπνο. Η μελέτη έδειξε ότι το 50% των παιδιών ηλικίας 6-13 ετών έμπαιναν για ύπνο μετά τις 10 κάθε βράδυ. Μάλιστα υπάρχει ένα 15% που μπαίνει για ύπνο μετά τις 11!
Επιπλέον, το 25% των εφήβων ηλικίας 14-17 ετών δεν μπαίνουν για ύπνο πριν τα μεσάνυχτα καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας. Ωστόσο μέχρι τις 7 όλοι έπρεπε να ξυπνήσουν για να πάνε σχολείο, με συνέπεια να αθροίζουν «χρέος ύπνου».
Το χρέος αυτό προσπαθούσαν να αναπληρώσουν το Σαββατοκύριακο, αλλά άθροιζαν μόλις 2,5 ώρες επιπλέον ύπνο και τις δύο ημέρες. Χώρια που άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι δεν αναπληρώνεται ο ύπνος που χάνουμε.
Αντίστοιχα, στις ηλικίες 18-25 ετών, οι νέοι μπαίνουν για ύπνο ακόμα πιο αργά. Μάλιστα το ένα τέταρτο ούτε που πλησιάζει το κρεβάτι του πριν τις 2 το πρωί.
Και θέμα βιολογίας
Τα ευρήματα αυτά σχετίζονται εν μέρει με τη βιολογία, δήλωσε η ειδικός ύπνου Dr. Fariha Abbasi-Feinberg, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Αμερικανικής Ακαδημίας Ιατρικής Ύπνου (AASM).
Όπως εξήγησε, ο ύπνος πριν τα μεσάνυχτα ίσως είναι πιο δύσκολος για τους νέους, διότι αλλάζει το βιολογικό ρολόι τους (οι κιρκάδιοι ρυθμοί). Ρόλο παίζει όμως και το γεγονός ότι πολλοί νέοι περνούν τα βράδια τους μπροστά στις οθόνες, μιλώντας και παίζοντας με τους φίλους τους.
Όσον αφορά τους μεγαλύτερους ενήλικες, αυτοί τυπικά κοιμούνται τις λιγότερες ώρες κάθε βράδυ όταν πατήσουν τα 40 τους χρόνια. Οι ώρες αυτές μπορεί να φθάσουν ακόμα και τις 6 ή χαμηλότερα.
Ο ύπνος που χρειαζόμαστε μετά την ενηλικίωση είναι πρακτικά σταθερός. Οι ειδικοί συνιστούν 7-9 ώρες κάθε βράδυ. Το ναδίρ των 40 ετών αντανακλά ό,τι συμβαίνει στη ζωή μας. «Την αέναη μάχη επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων», λέει η Dr. Abbasi-Feinberg.
Μετά τα 55
Τελικά, περιμένουμε να περάσουμε τα 50 μας χρόνια για να αρχίσουμε να κοιμόμαστε πιο ανθρώπινα. Αλλά η ηλικία όπου πραγματικά ο ύπνος αρχίζει να θρέφει τα «παιδιά», είναι μετά τα 55 μας χρόνια.
Η μελέτη διεξήχθη σε 11.279 εθελοντές, ηλικίας 6 ετών και άνω, την περίοδο 2011-2014. Τα ευρήματά της δημοσιεύθηκαν προσφάτως στην ιατρική επιθεώρηση Scientific Reports.
