Τα νέα ενισχυτικά (booster) εμβόλια κατά του κορονοϊού και της νόσου Covid είναι προ των πυλών μετά την επείγουσα έγκριση που έλαβαν την Τετάρτη (31/8) από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ενώ αναμένεται τις επόμενες μέρες να λάβουν αντίστοιχη έγκριση και από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Οι νέες ενημερωμένες δόσεις που έχουν σχεδιαστεί πάνω στην ίδια επαναστατική τεχνολογία mRNA στην οποία στηρίχθηκαν και τα αρχικά εμβόλια, υπόσχονται να προσφέρουν πιο ισχυρή προστασία έναντι στη νόσηση από τις υποπαραλλαγές της Όμικρον 4 και 5 (BA.4 και BA.5), οι οποίες εξακολουθούν να προκαλούν δεκάδες χιλιάδες μολύνσεις και θανάτους καθημερινά σε όλο τον κόσμο.
Στις ΗΠΑ -σύμφωνα με δημοσίευμα της Washington Post- η ομοσπονδιακή κυβέρνηση σχεδιάζει να ξεκινήσει εντός των ημερών νέα ενημερωτική εκστρατεία για τα εμβόλια, ώστε να πείσει τους πολίτες να προχωρήσουν στην ενίσχυση της άμυνάς τους από το φθινόπωρο και μετά.
Αυτό θα δράσει προληπτικά, λένε οι επιστήμονες, σε μια πιθανή αύξηση κρουσμάτων όσο προχωράμε προς τον χειμώνα.
Εάν όλα εξελιχθούν ομαλά, τα εμβόλια αναμένεται να κυκλοφορήσουν τις επόμενες εβδομάδες και οι χώρες θα κάνουν τις προμήθειες τους μέσω του ίδιου μηχανισμού των κεντρικών προμηθειών σε επίπεδο ΕΕ και ΗΠΑ.
Θα χορηγηθούν στους πολίτες δωρεάν στα υπάρχοντα εμβολιαστικά κέντρα, νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, όπως ακριβώς συνέβαινε και στην αρχική φάση των εμβολιασμών.
Αξίζει να σημειωθεί πως τα εμβόλια δεν είχαν ενημερωθεί από τότε που κατέστησαν διαθέσιμα στα τέλη Δεκεμβρίου του 2020. Είχαν κατασκευαστεί μάλιστα, για να στοχεύσουν τον αρχικό ιό που εμφανίστηκε στη Γουχάν της Κίνας, ένα στέλεχος που δεν κυκλοφορεί πλέον.
Νέα επικαιροποιημένα εμβόλια: Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν εάν θα είναι πιο αποτελεσματικά, αλλά μάλλον θα είναι
Δεδομένα σε ανθρώπους σχετικά με τα νέα εμβόλια δεν είναι διαθέσιμα και δεν αναμένεται να είναι, τουλάχιστον έως ότου ολοκληρωθούν οι κλινικές δοκιμές, μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Έτσι, οι επιστήμονες δεν έχουν σαφείς αποδείξεις αυτή τη στιγμή, πως θα προσφέρουν πράγματι αποτελεσματική προστασία απέναντι στη νόσηση από τις υποπαραλλαγές Όμικρον 4 και 5.
Οι δοκιμές σε ποντίκια, είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται κάθε χρονιά για την δοκιμή των επικαιροποιημένων εμβολίων κατά της γρίπης. Έτσι με τον ίδιο τρόπο, τα νέα εμβόλια κατά των παραλλαγών της Όμικρον, δοκιμάστηκαν σε πειραματόζωα.
Οι μελέτες έδειξαν σημαντική αύξηση στα αντισώματα που καταπολεμούν τους μεταλλαγμένους ιούς της Όμικρον (ΒΑ.4 και ΒΑ.4).
Ωστόσο, οι αξιωματούχοι του FDA πριν δώσουν έγκριση προσέφυγαν σε ανθρώπινα δεδομένα από μελέτες που είχαν γίνει σε παλαιότερα πειραματικά δισθενή εμβόλια και διαπίστωσαν πως το νέο ενισχυτικό εμβόλιο, περιλαμβάνει εκτός από τα συστατικά που καταπολεμούν τον αρχικό ιό και συστατικά που δρουν ανασταλτικά απέναντι στις παραλλαγές της Όμικρον, BA.4 και BA.5.
“Τα εμβόλια αυτά είναι περισσότερο συμβατά με το σημερινό επίπεδο απειλής από τον ιό SARS-CoV-2”, κατέληξαν οι επιστήμονες του FDA.
Ενισχυτικές δόσεις: Το σίγουρο είναι πως τα εμβόλια είναι ασφαλή
To FDA αποφάσισε να μην περιμένει τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών (δοκιμές σε ανθρώπους), καθώς αυτό θα προκαλούσε καθυστέρηση στις εμβολιαστικές εκστρατείες των χωρών για τους ενισχυτικούς εμβολιασμούς, ενώ ταυτόχρονα, η θερμοκρασία μειώνεται όσο προχωράμε πιο βαθιά στο φθινόπωρο και τον χειμώνα.
Τουλάχιστον οι επιστήμονες, δηλώνουν απόλυτα πεπεισμένοι για την ασφάλεια των εμβολίων, με δεδομένο ότι η τεχνολογία mRNA δοκιμάστηκε εκτεταμένα σε ανθρώπους, μέσα από δισεκατομμύρια δόσεις σε όλο τον κόσμο.
«Ελπίζουμε ότι τα νέα εμβόλια θα μας βοηθήσουν πραγματικά να ξεπεράσουμε τα προβλήματα και ίσως να ενθαρρύνουν όσους δεν έχουν προχωρήσει στον αναμνηστικό εμβολιασμό, να κάνουν επιτέλους το εμβόλιο», δήλωσε ο Peter Marks, κορυφαίος αξιωματούχος του FDA για τα εμβόλια.
Η Jeanne Marrazzo, διευθύντρια του τμήματος μολυσματικών ασθενειών στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ, υποστηρίζει την προσέγγιση των αξιωματούχων του FDA.
«Πιστεύω ότι (σ.σ. τα νέα εμβόλια) θα είναι καλύτερα», είπε η Marrazzo. «Τουλάχιστον θα ταιριάζουν περισσότερο στις σημερινές συνθήκες», δήλωσε και πρόσθεσε:
«Είναι ένας αγώνας απέναντι σε έναν διαρκώς εξελισσόμενο ιό, μια εποχή που απαιτεί να επιστρέψουμε στις δουλειές μας, ενώ σιγά σιγά έρχεται και ο χειμώνας».
Ο Anthony S. Fauci, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων, κατέθεσε δημόσια την άποψή του λέγοντας πως τα ενημερωμένα ενισχυτικά εμβόλια αναμένεται να βελτιώσουν κατά πολύ την προστασία, ακόμη και αν στο μεταξύ αναδυθεί μια νέα παραλλαγή.
Τι λένε οι “σκεπτικιστές” των νέων εμβολίων
Κάποιοι άλλοι επιστήμονες, ωστόσο, οι οποίοι μίλησαν στην W.P. Εμφανίζονται περισσότερο δύσπιστοι.
«Δεν ξέρουμε πόσο καλά θα λειτουργήσουν αυτά τα εμβόλια», δήλωσε ο Amesh Adalja, λοιμωξιολόγος και ανώτερος ερευνητής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.
«Ποια είναι τα πρόσθετα οφέλη; Θα κάνουν πραγματικά τα εμβόλια αυτά τη μεγάλη διαφορά; Υπάρχουν πολλές απόψεις σχετικά με αυτό», ανέφερε ο Eric Topol, Καθηγητής Μοριακής Ιατρικής στο Scripps Research.
Σε ποιους απευθύνονται τα ενισχυτικά εμβόλια;
Το CDC αναμένεται να συστήσει τα νέα εμβόλια, στις ηλικίες για τις οποίες έχουν λάβει έγκριση και από το FDA, δηλαδή:
- για τους άνω των 12 ετών, με το εμβόλιο Pfizer/BioNTech
- για τους άνω των 18 ετών, με τον εμβόλιο της Moderna.
Το ενδεχόμενο χρήσης του ενημερωμένου ενισχυτικού εμβολίου σε μικρότερα παιδιά, οι αξιωματούχοι των ρυθμιστικών αρχών αναμένεται να το εξετάσουν αργότερα.
Γενικότερα πάντως, ενισχυτική δόση μπορούν να λάβουν όλοι όσοι έχουν κάνει τον βασικό εμβολιασμό των δύο δόσεων με εμβόλια mRNA και το μονοδοσικό Johnson & Johnson, ανεξάρτητα αν έχουν κάνει κάποιες ή όλες τις συνιστώμενες ενισχυτικές δόσεις (τρίτη και τέταρτη δόση, ή αλλιώς πρώτη και δεύτερη ενισχυτική).
Αξίζει να σημειωθεί πως τα πρωτογενή εμβόλια θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται, αλλά μόνο για τον αρχικό – βασικό εμβολιασμό των δύο δόσεων στα mRNA εμβόλια, και όχι για τις αναμνηστικές δόσεις.
Επίσης, όσοι έχουν κάνει πρόσφατα, είτε το αρχικό εμβόλιο είτε μια αναμνηστική δόση, θα πρέπει να περιμένουν δύο μήνες πριν κάνουν την ενημερωμένη αναμνηστική δόση, καθώς θα μπορούσε να περιοριστεί η αποτελεσματικότητά της.
Ποιες είναι οι παρενέργειες των νέων εμβολίων;
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες δεν αναμένεται να διαφέρουν από αυτές που σχετίζονται με το τρέχον εμβόλιο.
Αυτές περιλαμβάνουν ερυθρότητα και οίδημα στο σημείο του εμβολιασμού, καθώς και περιστασιακή κόπωση, πονοκέφαλο και μυϊκό πόνο, σύμφωνα με τα CDC. Οι πιο σοβαρές ανεπιθύμητες αντιδράσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες.
