Μία απλή εξέταση αίματος που έχει σχεδιαστεί να ανιχνεύει περισσότερες από 50 διαφορετικές μορφές καρκίνου πριν οι ασθενείς αναπτύξουν συμπτώματα, φαίνεται πως είναι όντως αποτελεσματική, αναφέρουν ογκολόγοι από Ευρώπη και ΗΠΑ.
Η εξέταση, που είναι γνωστή ως τεστ Galleri, ανιχνεύει στο αίμα το DNA των καρκινικών όγκων. Σε πρώτη φάση υποβλήθηκαν σε αυτήν περισσότεροι από 6.600 εθελοντές, ηλικίας άνω των 50 ετών, και ανιχνεύθηκαν δεκάδες περιστατικά καρκίνου.
Πολλοί από τους καρκίνους που εντοπίστηκαν ήταν σε αρχικό στάδιο. Επιπλέον, τα τρία τέταρτα είναι μορφές της νόσου για τις οποίες δεν υπάρχει περιοδικός προληπτικός έλεγχος (τσεκ απ).
Τα αποτελέσματα της μελέτης, που ονομάστηκε PATHFINDER, ανακοινώθηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας (ESMO 2022).
Εν αναμονή ευρημάτων από 165.000 εθελοντές
Tο τεστ Galleri ανέπτυξαν Βρετανοί επιστήμονες, που πιστεύουν ότι μπορεί να σώσει χιλιάδες ζωές ανιχνεύοντας τον καρκίνο σε πολύ αρχικό στάδιο. Η εξέταση δεν προορίζεται να αντικαταστήσει τις ήδη υπάρχουσες για τον καρκίνο, αλλά να διεξάγεται συμπληρωματικά με αυτές.
Αν αποδειχθεί επιτυχημένη, θα λύσει ένα μεγάλο πρόβλημα στη διάγνωση του καρκίνου, διότι τα περισσότερα περιστατικά γίνονται αντιληπτά μόνο όταν προκαλέσουν συμπτώματα. Έως ότου συμβεί αυτό, όμως, ο καρκίνος έχει εξελιχθεί πολύ και η αντιμετώπισή του είναι πια δύσκολη.
Οι ελπίδες των ειδικών για την συγκεκριμένη εξέταση είναι τέτοιες, ώστε το Εθνικό Σύστημα της Βρετανίας (NHS) διεξάγει τεράστια μελέτη σε 165.000 εθελοντές. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης, που ονομάζεται SYMPLIFY, θα ανακοινωθούν το 2023.
Η νέα μελέτη
Στη μελέτη PATHFINDER εντάχθηκαν 6.621 εθελοντές, που υποβλήθηκαν στην νέα εξέταση. Στους 6.529 από αυτούς τα αποτελέσματά της ήταν αρνητικά. Στους 92 όμως ήγειρε υπόνοιες για καρκίνο.
Περαιτέρω εξετάσεις επιβεβαίωσαν την ύπαρξη συμπαγών όγκων ή αιματολογικών κακοηθειών σε 35 από τους εθελοντές (ποσοστό 1,4% του συνόλου). Σε μία γυναίκα, η εξέταση εντόπισε δύο καρκίνους (στον μαστό και στο ενδομήτριο). Συνολικά με την εξέταση εντοπίστηκαν 19 συμπαγείς όγκοι σε όργανα όπως:
- Ο μαστός
- Το ήπαρ
- Ο πνεύμονας
- Το παχύ έντερο
- Οι ωοθήκες
- Το πάγκρεας
- Το ενδομήτριο
Η ανίχνευση των καρκίνων του παγκρέατος και των ωοθηκών θεωρείται εξαιρετικά σημαντική. Γι’ αυτές τις μορφές της νόσου δεν υπάρχουν προληπτικές εξετάσεις και συνήθως διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο.
Οι υπόλοιποι καρκίνοι που ανιχνεύθηκαν ήταν αιματολογικές κακοήθειες. Από τους 36 συνολικώς καρκίνους, οι 14 ήσαν σε πρώιμο στάδιο. Οι 26 αφορούσαν μορφές καρκίνου για τις οποίες δεν υπάρχει προληπτική εξέταση.
Συνολικά, η εξέταση ήταν αρνητική στο 99,1% των εθελοντών χωρίς καρκίνο. Επομένως είχε χαμηλό ποσοστό ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων. Επιπλέον, απ’ όσους είχαν θετικό αποτέλεσμα στο τεστ Galleri, το σχεδόν 38% επιβεβαιώθηκε ότι έπασχαν από καρκίνο.
Εκτός από την ύπαρξη καρκίνου γενικώς, η εξέταση παρείχε ενδείξεις και για τη θέση του. Αυτό επέτρεψε στους γιατρούς να κάνουν γρήγορα τις απαιτούμενες πρόσθετες εξετάσεις για να επιβεβαιώσουν ή να αποκλείσουν τη διάγνωση.
Το μέλλον στη διάγνωση του καρκίνου
«Τα ευρήματα αυτά αποτελούν ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την ανάπτυξη εξετάσεων που θα ανιχνεύουν νωρίς τον καρκίνου», δήλωσε η επιβλέπουσα ερευνήτρια Dr. Deb Schrag, από το Κέντρο Καρκίνου Memorial Sloan Kettering στη Νέα Υόρκη.
Όπως εξήγησε, η εξέταση αίματος είχε «καλό ποσοστό» ανίχνευσης των πασχόντων από καρκίνο και «εξαιρετική ειδικότητα» (specificity) στην ανίχνευση των εθελοντών χωρίς καρκίνο. Η ειδικότητα είναι μία σημαντική παράμετρος της ακρίβειας των διαγνωστικών εξετάσεων.
Ένα άλλο θετικό στοιχείο με τη νέα εξέταση για τον καρκίνο είναι ότι μετά από ένα θετικό αποτέλεσμα, χρειάσθηκαν λιγότεροι από 2 μήνες για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση.
Ακόμα πιο σημαντικό όμως είναι το γεγονός ότι ελάχιστοι συμμετέχοντες με ψευδώς θετικό αποτέλεσμα χρειάσθηκαν επεμβατικές εξετάσεις, όπως ενδοσκοπήσεις ή βιοψίες. «Το εύρημα αυτό κατευνάζει την ανησυχία μήπως η εξέταση οδηγήσει σε αχρείαστες επεμβάσεις», τόνισε η Dr. Schrag.
H Dr. Schrag πρόσθεσε πως η εξέταση δεν είναι ακόμα έτοιμη για εφαρμογή σε πληθυσμιακό επίπεδο. Παρ’ όλα αυτά «τα νέα ευρήματα μας δίνουν μια γεύση για το τι επιφυλάσσει το μέλλον, με μια πραγματικά διαφορετική προσέγγιση στη διάγνωση του καρκίνου», είπε.
