Η εμμηνόπαυση εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε γυναίκα, αλλά ένα είναι σίγουρο: προκαλεί σε όλες αλλαγές, ορισμένες εκ των οποίων είναι ευπρόσδεκτες και άλλες πολύ δυσάρεστες. Όλες οι αλλαγές, όμως, οφείλονται στην δραστική μείωση της ορμονικής παραγωγής η οποία και επιφέρει την οριστική διακοπή της εμμήνου ρύσεως.
«Οι αλλαγές που προκαλεί η εμμηνόπαυση επηρεάζουν ολόκληρο τον οργανισμό της γυναίκας. Δεν υπάρχει ούτε ένα σύστημα που να μένει αλώβητο», αναφέρει η μαιευτήρας-γυναικολόγος Dr. Barbara A. Hannah, από το νοσηλευτικό όμιλο Henry Ford Health του Ντιτρόιτ.
Αυτό έχει ως συνέπεια να εκδηλώνουν οι γυναίκες πολλά χαρακτηριστικά συμπτώματα, όπως οι εξάψεις και οι διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης. Ένα από τα πιο ενοχλητικά συμπτώματα, όμως, που προκαλεί η εμμηνόπαυση, είναι ο πόνος στη διάρκεια του σεξ.
Ο πόνος αυτός σχετίζεται με την ατροφία του κόλπου. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η λέπτυνση, ξηρότητα ή/και φλεγμονή του ιστού στο τοίχωμα του κόλπου, λόγω της μειωμένης παραγωγής οιστρογόνων.
«Στη διάρκεια της αναπαραγωγικής ζωής, τα οιστρογόνα είναι υπεύθυνα για την υγρασία και την λίπανση του κόλπου κατά την σεξουαλική επαφή. Επιπλέον, το τοίχωμα του κόλπου είναι πιο παχύ και έτσι ανθεκτικό στις βλάβες», εξηγεί η Dr. Hannah.
Με τη γήρανση και τη μείωση των οιστρογόνων, ο κολπικός ιστός λεπταίνει και ξεραίνεται. Η συνέπεια είναι συχνές λοιμώξεις, ρήξεις στον κολπικό ιστό και, μοιραία, επώδυνες σεξουαλικές επαφές. Σε μερικές περιπτώσεις, μάλιστα, το σεξ καθίσταται αδύνατον.
«Υπολογίζεται ότι ποσοστό έως και το 90% των γυναικών πάσχουν μετά την εμμηνόπαυση από κολπική ξηρότητα και πόνο κατά το σεξ. Το γεγονός αυτό καθιστά την όλη κατάσταση ένα από τα συχνότερα προβλήματα της εμμηνόπαυσης», επισημαίνει η Dr. Hannah.
Η αντιμετώπιση
Για την αντιμετώπιση της κολπικής ξηρότητας, υπάρχουν ειδικά ενυδατικά προϊόντα κόλπου για την εμμηνόπαυση. Η Dr. Hannah λέει ότι τα προϊόντα αυτά είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές, μη-ορμονούχες επιλογές για την καταπολέμησή της. Τα ενυδατικά προϊόντα για τον κόλπο εφαρμόζονται και ανεξάρτητα από την ερωτική επαφή, διευκρινίζει η ειδικός.
Υπάρχουν επίσης λιπαντικά τα οποία χρησιμοποιούνται στη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής και μειώνουν τον πόνο. Τα λιπαντικά δεν παρέχουν την ανακούφιση από την κολπική ξηρότητα που επιφέρουν τα ενυδατικά κόλπου, διευκρινίζει η ειδικός.
Η λήψη ή/και τοπική εφαρμογή ορμονούχων φαρμάκων επίσης είναι πολύ αποτελεσματική στην καταπολέμηση της κολπικής ξηρότητας και του πόνου κατά την ερωτική επαφή. Τα ορμονούχα σκευάσματα πρέπει να χρησιμοποιούνται με ιατρική συνταγή. Ο γιατρός είναι ο μόνος αρμόδιος να συστήσει στη γυναίκα εκείνο που είναι πιο κατάλληλο γι’ αυτήν, αφού συνυπολογίσει και το ιατρικό ιστορικό της.
Μία άλλη επιλογή είναι η θεραπεία με λέιζερ, κατά την Dr. Hannah. Κατ’ αυτήν, ο γιατρός διανοίγει μικροσκοπικές οπές στο επιθήλιο (εσωτερικό τοίχωμα) του κόλπου. Καθώς επουλώνονται οι οπές, ο κολπικός ιστός αναγεννάται και μειώνεται η κολπική ξηρότητα.
Ο τρόπος ζωής
Απαραίτητο είναι ακόμα να προσέχει η γυναίκα τη διατροφή της, δίνοντας έμφαση στα φυτικής προελεύσεως τρόφιμα. Ενδέχεται επίσης να την βοηθήσει η συστηματική κατανάλωση τροφίμων με φυτοοιστρογόνα, όπως η σόγια, το τόφου, ο λιναρόσπορος, τα ρεβίθια, τα αποξηραμένα φρούτα κ.λπ.
Καλό είναι, επίσης, να κάνουν οι γυναίκες ειδικές πυελικές ασκήσεις μετά την εμμηνόπαυση, τις οποίες θα τους συστήσει ένας ειδικός.
Πολύ σημαντικό, τέλος, είναι να μην σταματήσουν οι γυναίκες το σεξ μετά την εμμηνόπαυση. «Οι τακτικές σεξουαλικές επαφές διεγείρουν την ροή του αίματος και διαφυλάσσουν την ελαστικότητα του κόλπου. Επομένως μπορεί να συμβάλλουν σε σημαντικό βαθμό στη διατήρηση της υγείας του κόλπου», καταλήγει η Dr. Hannah.