Υποτίθεται ότι είναι η πιο υπέροχη και χαρούμενη εποχή του χρόνου, αλλά η περίοδος των γιορτών συχνά μας αφήνει γεμάτους άγχος, εξαντλημένους και χωρίς χρήματα. Αν, μάλιστα, κάποιος έχει δύσκολες σχέσεις εντός του επαγγελματικού ή/και οικογενειακού περιβάλλοντός του, τότε μπορεί να αντιμετωπίζει ακόμα περισσότερες δυσκολίες.
Όσο όμως κι αν ακούγεται «υποχρεωτικό» να περνάμε όλοι καλά στις γιορτές, η ζωή δεν είναι ταινία του Χόλυγουντ. Έτσι, εκείνοι που νιώθουν άγχος για τις επερχόμενες γιορτές μπορεί κάλλιστα να είναι περισσότεροι απ’ όσους θα τις περάσουν ανέμελα και ονειρεμένα.
«Το στρες των γιορτών είναι πολύ συνηθισμένο για πολλούς και διαφορετικούς λόγους», αναφέρει η Dr. Dawn Potter, ψυχολόγος στο Κέντρο Συμπεριφορικής Υγείας Ενηλίκων της Cleveland Clinic, στο Οχάιο. «Δεν υπάρχει κανένας λόγος να ντρέπεστε γι’ αυτό, αλλά ούτε και για να το ανέχεστε αδιαμαρτύρητα. Είναι πολλά αυτά που μπορείτε να κάνετε για να το μετριάσετε».
Ποιες είναι οι αιτίες του
Αν ήδη νιώθετε έναν κόμπο στο στομάχι καθώς προετοιμάζεστε για τα τραπέζια και τα πάρτι των τελευταίων εβδομάδων του χρόνου, αυτό σημαίνει πως ήδη νιώθετε άγχος. Μερικοί από τους λόγους που το προκαλούν είναι οι εξής, κατά την Dr. Potter:
- Το κοινωνικό άγχος
- Η τελειομανία
- Η ανάγκη να τους ευχαριστήσετε όλους
- Οι δύσκολες διαπροσωπικές σχέσεις
Η Dr. Potter τονίζει ότι το άγχος επηρεάζεται σημαντικά από το αν θα είστε ο οικοδεσπότης ή ο παρευρισκόμενος σε μία εκδήλωση. Ωστόσο και οι δύο περιστάσεις συνοδεύονται από τους δικούς τους στρεσογόνους παράγοντες. Αν, λ.χ., είστε ο οικοδεσπότης, μπορεί να ανησυχείτε:
- Για το κόστος των τροφίμων, των ποτών ή/και των δώρων που θέλετε να αγοράσετε
- Για τον προγραμματισμό των αγορών σας, οι οποίες πρέπει να ενταχθούν στο ημερήσιο πρόγραμμά σας
- Για το πότε θα προλάβετε να ετοιμάσετε το σπίτι
- Για το πως θα οργανώσετε τη μαγειρική σας
- Για το αν έχετε ελπίδες να σας βοηθήσουν τα παιδιά ή ο/η σύζυγός σας
Αν είστε παρευρισκόμενος, μπορεί να νιώθετε άγχος από την ιδέα ότι θα βρεθείτε (και) με κόσμο που δεν γνωρίζετε. Ή μπορεί να γνωρίζετε πως θα παρευρίσκονται και άτομα που θα προτιμούσατε να αποφύγετε. Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι να σας προβληματίζουν τα δώρα που θέλετε να αγοράσετε για εκείνους που σας προσκάλεσαν.
Και στις δύο περιπτώσεις, άγχος προκαλεί και η πίεση που ασκείτε στον εαυτό σας για να περάσετε οπωσδήποτε καλά. Όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, πολλοί άνθρωποι απογοητεύονται οικτρά ή θυμώνουν κιόλας, αν δεν περάσουν τόσο καλά όσο θα έπρεπε.
Τι μπορείτε να κάνετε
Για να τα αποφύγετε όλ’ αυτά, η Dr. Potter συνιστά τα εξής:
- Αν είστε ο οικοδεσπότης, χαλαρώστε λίγο. Πάρτε απόφαση ότι δεν χρειάζεται να είναι όλα τέλεια. Ζητήστε βοήθεια από την οικογένειά σας (δεν πειράζει π.χ. να φέρει ένα ταψί φαγητό και κάποιος άλλος). Και μην περιμένετε να περάσουν όλοι καλά. «Να θυμάστε ότι κάθε άνθρωπος είναι υπεύθυνος για τον δικό του εαυτό και όχι για τους άλλους», τονίζει η ειδικός.
- Αν είστε ο παρευρισκόμενος, πάψτε να ανησυχείτε για τον ποιον θα συναντήσετε και τι θα πείτε. Αφήστε τα πράγματα να κυλήσουν μόνα τους.
- Λύστε τις διαφορές σας. Αν υπάρχουν παρεξηγήσεις, π.χ., με κάποια μέλη της οικογένειάς σας, προσπαθήστε να τις λύσετε πριν την οικογενειακή συγκέντρωση ή το πάρτυ.
- Ειδάλλως, θέστε υγιή όρια. Αν δεν λυθούν τα προβλήματα πριν το τραπέζι, σκεφθείτε τρόπους για να περιορίσετε την επαφή σας με τα συγκεκριμένα άτομα στη διάρκειά του
- Μην πίνετε για να περάσετε καλά. Το αλκοόλ μπορεί να εντείνει το άγχος που νιώθετε. Χώρια που αν αρχίσετε να πίνετε για να ηρεμήσετε, μπορείτε να το παρακάνετε.
- Μάθετε να λέτε «όχι». Αν ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων που προσπαθούν πάντοτε να ευχαριστούν τον περίγυρό τους, θα σας είναι δύσκολο να αρνηθείτε μια πρόσκληση ή να θέσετε όρια στους συγγενείς και τους φίλους σας. Για την δική σας ψυχική υγεία, όμως, μπορεί να χρειασθεί να το κάνετε. Και έχετε κάθε δικαίωμα γι’ αυτό. Ένα απλό «λυπάμαι, αλλά δεν θα τα καταφέρω εφέτος» μπορεί να είναι αρκετό. «Δεν είστε υποχρεωμένοι να αιτιολογείτε όλες τις αποφάσεις σας», τονίζει η Dr. Potter.
Στο τέλος της ημέρας, να θυμάστε ότι οι γιορτές είναι η εποχή του χρόνου που μπορείτε να χαλαρώσετε και να περάσετε καλά. Αν είναι για να περάσουν καλά οι άλλοι, να λιώσετε εσείς από το άγχος, δεν βοηθάτε κανέναν. Ίσως αν χαλαρώσετε λίγο και μειώσετε τις προσδοκίες σας, να περάσετε πολύ καλύτερα απ’ ό,τι νομίζατε.
