Ο πρίγκιπας Χάρι αποκαλύπτει μέσα από το πολυσυζητημένο βιβλίο του ότι πάλεψε με την αγοραφοβία, μια αγχώδη διαταραχή που προκαλεί έντονο φόβο σε ορισμένες καταστάσεις, όπως το να βρίσκεσαι ανάμεσα σε πλήθος. Αυτός ο φόβος μπορεί να είναι αρκετά σοβαρός ώστε οι ασθενείς να αποφεύγουν να βγουν καν από το σπίτι.
“Είχα αγοραφοβία. Κάτι που ήταν σχεδόν αδύνατο δεδομένου του δημόσιου ρόλου μου”, γράφει ο Χάρι στα απομνημονεύματά του, “Spare”.
Θυμάται “μία ομιλία, η οποία δεν μπορούσε να αποφευχθεί ή να ακυρωθεί, και κατά τη διάρκεια της οποίας είχα σχεδόν λιποθυμήσει” και γράφει ότι ο μεγαλύτερος αδερφός του, ο πρίγκιπας Γουίλιαμ, ήρθε μετά στα παρασκήνια γελώντας εις βάρος του, επειδή ήταν “κάθιδρος”.
“Αυτός, από όλους τους ανθρώπους. Ήταν παρών στην πρώτη μου κρίση πανικού. Με την Κέιτ. Οδηγούσαμε για έναν αγώνα πόλο στο Gloucestershire, με το Range Rover τους. Ήμουν πίσω και ο Γουίλι με κοίταξε από τον καθρέφτη. Με είδε να ιδρώνω, με κατακόκκινο πρόσωπο”, γράφει ο Χάρι.
“Είσαι καλά, Χάρολντ; Όχι, δεν ήμουν. Ήταν ένα ταξίδι πολλών ωρών και κάθε λίγα χιλιόμετρα ήθελα να του ζητάω να κάνει στην άκρη το αμάξι για να πηδήξω έξω και να προσπαθήσω να πάρω ανάσα”.
Τι είναι η αγοραφοβία
Η αγοραφοβία ορίζεται ως ένας “υπερβολικός, παράλογος φόβος να βρίσκεσαι σε ανοιχτούς ή άγνωστους χώρους, με αποτέλεσμα την αποφυγή δημόσιων καταστάσεων από τις οποίες μπορεί να είναι δύσκολη η διαφυγή”, σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία.
Αυτό μπορεί να σημαίνει φόβο για ανοιχτούς ή κλειστούς χώρους, για τα πλήθη, για τα δημόσια μέσα μεταφοράς ή για άλλα μέρη έξω από το σπίτι του/της ασθενούς.
Για μερικούς ασθενείς, όσο πιο μακριά απέχουν από το σπίτι, τόσο λιγότερο ασφαλείς αισθάνονται συναισθηματικά και τόσο περισσότερο τους κυριεύει μια αίσθηση επικείμενης καταστροφής, λέει ο κλινικός ψυχολόγος, δρ. Gregory Jantz.
Μερικοί άνθρωποι με αγοραφοβία μπορεί επίσης να έχουν διαταραχή πανικού, έναν τύπο αγχώδους διαταραχής, που περιλαμβάνει κρίσεις πανικού.
Η κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό αίσθημα ακραίου φόβου, με συμπτώματα όπως γρήγορο καρδιακό ρυθμό, δυσκολία στην αναπνοή, ζαλάδα, ξαφνική έξαψη, ρίγη και υπερβολική εφίδρωση.
Πώς επηρεάζει η αγοραφοβία τους ανθρώπους
Τα άτομα με αγοραφοβία, που έχουν υποστεί κρίση πανικού, μπορεί να αποφύγουν ορισμένα μέρη ή καταστάσεις σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν μια επόμενη πιθανή κρίση πανικού.
“Καθώς αυξάνεται το άγχος τους, νιώθουν φόβο για μια πιθανή κρίση πανικού. Οπότε βασικά φοβούνται τον ίδιο τον φόβο”, λέει ο δρ. Jantz.
Εάν η αγοραφοβία είναι αρκετά σοβαρή, το άτομο ενδέχεται να μην μπορεί να βγει καν από το σπίτι του, να επισκεφθεί την οικογένεια και τους φίλους του, να πάει στο σχολείο ή στη δουλειά του και να κάνει άλλες καθημερινές δραστηριότητες.
Ο δρ. Jantz λέει ότι μία από τις πιο λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με την αγοραφοβία είναι ότι ο φόβος ενός ατόμου “είναι απλά στο κεφάλι του”, κάτι που μπορεί να κάνει τους ασθενείς να αισθάνονται αμηχανία και ντροπή.
Ωστόσο, “ακόμα και αν ο φόβος δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα, αυτό δεν σημαίνει ότι το άγχος δεν είναι πραγματικό. Το σώμα αντιδρά και συμβαίνουν φυσιολογικά πράγματα”, επισήμανε ο δρ. Jantz.
Αυξήθηκε η αγοραφοβία κατά τη διάρκεια της πανδημίας;
Ο δρ. Jantz υποψιάζεται ότι μπορεί να υπήρξε αύξηση της αγοραφοβίας κατά την πανδημία της COVID-19.
“Είχαμε lockdown, κ.λπ., και άτομα που ήδη πάλευαν με άγχος ή κατάθλιψη μπορεί να είναι λίγο πιο επιρρεπή στην ανάπτυξη αγοραφοβίας”, είπε.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το πρώτο έτος της πανδημίας COVID-19 προκάλεσε αύξηση 25% στο άγχος και την κατάθλιψη σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν έχει σημειωθεί αύξηση της αγοραφοβίας, επειδή η αποφυγή δημόσιων χώρων μπορεί να είναι μια φυσική απόκριση στους κινδύνους που σχετίζονται με τον κορονοϊό.
Ποια είναι η θεραπεία για την αγοραφοβία
Ο δρ. Jantz είπε ότι πριν αποφασίσετε για οποιαδήποτε θεραπεία, είναι σημαντικό να προσδιορίσετε εάν οτιδήποτε άλλο μπορεί να σας προκαλεί άγχος, όπως η αυξημένη χρήση αλκοόλ, μια ιατρική κατάσταση, ή ένα φάρμακο.
Αυτοί οι άλλοι παράγοντες πρέπει να αντιμετωπιστούν παράλληλα με το άγχος και την αγοραφοβία.
Η θεραπεία για την αγοραφοβία συχνά περιλαμβάνει θεραπεία ομιλίας: γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) ή διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία (DBT).
Αυτές οι θεραπείες βοηθούν τους ασθενείς να μάθουν τι μπορεί να προκαλέσει μια κρίση πανικού ή συμπτώματα που μοιάζουν με πανικό και τους παρέχουν τρόπους για να αντιμετωπίσουν το αυξημένο άγχος που εμφανίζεται σε ορισμένες καταστάσεις.
Για άτομα με αγοραφοβία που έχουν πρόβλημα να βγουν από το σπίτι τους, ορισμένοι θεραπευτές μπορεί να προσφέρουν συνεδρίες θεραπείας μέσω βιντεοκλήσης ή τηλεφώνου.
Ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει ένα αντικαταθλιπτικό ή αγχολυτικό φάρμακο.
Ο δρ. Jantz είπε ότι όταν τα άτομα με αγοραφοβία υποβάλλονται σε θεραπεία, συνιστάται ένας κλινικός ιατρός να είναι μαζί τους όταν δοκιμάζουν νέα πράγματα, όπως το να πάνε σε κάποιον δημόσιο χώρο:
“Με αυτόν τον τρόπο, ξέρουν, ότι μπορούν να το ξεπεράσουν. Αν έχουν κάποιον μαζί τους που τους υποστηρίζει, τα συμπτώματά τους συχνά θα μειωθούν μετά από 5-10 λεπτά. Αλλά αν είναι μόνοι τους, τα συμπτώματά τους μπορεί να επιδεινωθούν”.
