Το υπερηχοκαρδιογράφημα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες διαγνωστικές εξετάσεις στην σύγχρονη ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ. Ιδιαίτερα δε σημαντικός θεωρείται ο ρόλος της υπεροχηκαρδιογραφίας τα τελευταία χρόνια στην κατάδειξη ύπαρξης στεφανιαίας νόσου και καθοδήγησης της θεραπείας με την χρήση της δυναμικής υπεροχηκαρδιογραφίας, που έχει επιπλέον το πλεονέκτημα ότι στερείται ραδιενεργού ακτινοβολίας όπως έχουν άλλες εξετάσεις όπως το σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου η η αξονική στεφανιαιογραφία.
Με την δυναμική υπεροχηκαρδιογραφία αυξάνοντας το καρδιακό έργο με δυναμική κόπωση η με την χορήγηση φαρμάκων όπως της δοβουταμίνης εκτιμώμαι την τμηματική μυοκαρδιακή λειτουργικότητα και την ανταπόκριση τους στην αύξηση του καρδιακού έργου. Σε περιπτώσεις πλημμελούς αιμάτωσης ενός τμήματος λόγω μειωμένης στεφανιαίας αιμάτωσης αναπτύσσεται υποκινησία του αντιστοίχου μυοκαρδιακου τμήματος σε αυξημένο καρδιακό έργο.
Μας δίνει τη δυνατότητα γρήγορα και αξιόπιστα να εκτιμήσουμε:
• Την δομική κατασκευή την καρδιάς και των μεγάλων αγγείων (κυρίως ανιούσας , αορτικού τόξου και κατιούσας θωρακικής αορτής)
• Την λειτουργικότητα (συστολικης και διαστολικής)της καρδιάς και της αορτής
• Την αιμοδυναμική της κυκλοφορίας του αίματος μέσα στην καρδιά
• Την ανταπόκριση στην θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακό νόσημα
• Τον καθορισμό της πρόγνωσης των ασθενών με καρδιακό νόσημα
Έτσι η χρήση του υπερηχοκαρδιογαφήματος κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική και επιβεβλημένη στην :
• Διάγνωση συγγενών καρδιοπαθειών
• Εκτίμηση βαλβιδοπαθειών (π.χ. ανεπάρκεια ή στένωση μιτροειδούς και αορτής κ.α)
• Διάγνωση μυοκαρδιοπαθειών (διατατικής, υπερτροφικής , περιοριστικής μυοκαρδιοπάθειας, αρρυθμιογόνου δυσπλασίας δεξιάς κοιλίας κ.α)
• Διάγνωση και διερεύνηση θωρακικού πόνου (στεφανιαία σύνδρομα, αορτικός διαχωρισμός , πνευμονική εμβολή, περικαρδίτιδα κ.α)
• Διερεύνηση συμπτωμάτων πιθανά καρδιακής αιτιολογίας (δύσπνοια, οιδήματα , θωρακικό άλγος, εύκολη κόπωση, αίσθημα παλμών, συγκοπτικό επεισόδιο, πλευριτική συλλογή, παρατεταμένο εμπύρετο κ.α, )
• Εκτίμηση αιμοδυναμικά ασταθούς ασθενούς (διερεύνηση schock)
• Διερεύνηση εμβολικών επεισοδίων (π.χ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο η περιφερική εμβολή)
• Διάγνωση πνευμονικής υπέρτασης
• Διάγνωση και διερεύνηση της επίπτωσης χρόνιων νοσημάτων στην καρδιά (π.χ εκτίμηση διαστολικής και συστολικής λειτουργικότητας της καρδιάς καθώς και των δομικών αλλαγών της σε ασθενείς με αρτηριακή υπέρταση , σακχαρώδη διαβήτη , κολλαγονικά νοσήματα κ.α.)
• Διάγνωση και εκτίμηση καθώς και καθορισμός της πρόγνωσης μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου με την εκτίμηση του κλάσματος εξωθήσεως της τμηματικής μυοκαρδιακής λειτουργικότητας καθώς και των ενδεχομένων οξειών επιπλοκών του (οξεία ανεπάρκεια μιτροειδούς, ισχαιμικής ανεπάρκειας μιτροειδούς μυοκαρδιακής ρήξης, περικαρδίτιδας , δημιουργία καρδιακού θρόμβου)
• Εκτίμηση και παρακολούθηση μετά από επεμβατικές θεραπευτικές παρεμβάσεις (χειρουργική επαναιμάτωση του μυοκαρδίου, εμφύτευση προσθετικών καρδιακών βαλβίδων, αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αγγείων, διόρθωση συγγενών καρδιοπαθειών κ.α)
• Παρακολούθηση ασθενών που λαμβάνουν καρδιοτοξικά φάρμακα( π.χ. χημειοθεραπεία)
Από τα ανωτέρω γίνεται κατανοητό ο σημαντικός ,ίσως και μοναδικός , ρόλος της υπεροχηκαρδιογραφίας σε όλα τα σταδία εκτίμησης του ασθενούς με καρδιακό νόσημα; Από την εκτίμηση ενός «φυσήματος», από την προσέλευση του στα επείγοντα ιατρεία με θωρακικό άλγος η δύσπνοια κ.τλ. ,την είσοδο του στο νοσοκομείο, έως την χρόνια παρακολούθηση του και τον καθορισμό η μεταβολής της θεραπείας του.
Βεβαίως δεν πρέπει να παραληφθεί να αναφερθεί ο ρόλος της υπεροχηκαρδιογραφίας , ιδιαίτερα της διοισοφαγείου , μέσα στο αιμοδυναμικό εργαστήριο (π.χ. διαδερμική τοποθέτηση καρδιακών βαλβίδων ,ή τοποθέτηση συσκευών συγκλίσεως ) και στο χειρουργικό τραπέζι ( καθοδήγηση και τοποθέτηση καρδιακών βαλβίδων).
Σε έναν ασθενή με γνωστό καρδιακό νόσημα το υπερηχοκαρδιογράφημα πρέπει να επαναλαμβάνεται ετήσια (π.χ. παρακολούθηση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια η βαλβιδική νόσο , η διάταση της αορτής κ.α) η μετά από μεταβολή της κλινικής κατάστασης του ασθενούς η μεταβολή της θεραπείας του, ή σε συντομότερο χρονικό διάστημα αν κρίνεται οριακός ως προς την λήψη απόφαση για επεμβατική αντιμετώπιση του (π.χ. εκτίμηση σοβαρών βαλβιδοπαθειών η διάταση αορτής κ.α).
Το πλεονέκτημα του υπερηχοκαρδιογαφήματος είναι η ευρεία διάθεση του , η εύκολη διενέργεια του ακόμα και παρά την κλίνη του ασθενούς, το σχετικά χαμηλό οικονομικό του κόστος ,και το πλήθος των πληροφοριών που μας παρέχει.
Ωστόσο στα μειονεκτήματα του είναι η εξάρτηση του από τον εξεταστή καθώς πρέπει να υπάρχει ειδική και συνεχής εκπαίδευση του πραγματοποιούνται την εξέταση ώστε ο ασθενής να μην λάβει λάθος αποτελέσματα και καθοδήγηση στην αντιμετώπιση της νόσου του.
