Η κατανόηση του πώς φαίνεται η συναισθηματική νοημοσύνη στην πραγματική ζωή μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να συνεχίσει να καλλιεργεί αυτές τις ιδιότητες.
Τρία χαρακτηριστικά υποδηλώνουν έντονα ότι ένα άτομο λειτουργεί με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη:
Πρώτον, ένα άτομο που είναι συναισθηματικά συντονισμένο με τους άλλους είναι συνήθως συναισθηματικά ευφυές
Η αίσθηση των συναισθηματικών καταστάσεων των άλλων επιτρέπει σε ένα άτομο να ενεργεί ευσυνείδητα και να ανταποκρίνεται στις συναισθηματικές ανάγκες φίλων, συναδέλφων και αγαπημένων προσώπων.
Συναισθηματική νοημοσύνη: Παράδειγμα στον χώρο εργασίας
Για παράδειγμα, η Έιμι είναι project manager στην εταιρεία της. Το πρωί της Δευτέρας, συγκεντρώνει την ομάδα της για να συζητήσει την πρόοδό τους σε έναν λογαριασμό υψηλού προφίλ. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, η Έιμι παρατηρεί ότι ο Τιμ, μέλος της ομάδας, είναι ασυνήθιστα ήσυχος και εμφανίζεται ανήσυχος.
Μετά την συνάντησης, η Έιμι σταματά στο γραφείο του Τιμ και τον ρωτά αν είναι εντάξει. Ο Τιμ με δάκρυα της λέει ότι η σύζυγός του κατέθεσε αίτηση διαζυγίου. Η Έιμι αντιλαμβάνεται την συναισθηματική του στεναχώρια και του λέει με κατανόηση: “Είσαι πληγωμένος και πιθανώς νιώθεις σαν ο κόσμος να καταστρέφεται γύρω σου”. Ο Τιμ αισθάνεται την ειλικρινή ενσυναίσθηση της Έιμι και ανοίγεται μοιράζοντας αρκετά επιπλέον οδυνηρά συναισθήματα. Η Έιμι συμπάσχει μαζί του.
Ο Τιμ παραδέχεται ότι είναι το πρώτο άτομο που του είπε τι του συμβαίνει και αναγνωρίζει την ανακούφιση που νιώθει μιλώντας με κάποιον γι’ αυτό. Η Έιμι τον ενθαρρύνει να τη βρει αν χρειαστεί να ξαναμιλήσει και τον ρωτά αν χρειάζεται λίγο ελεύθερο χρόνο. Ο Τιμ υποδεικνύει ότι η δουλειά είναι ένας χρήσιμος περισπασμός και ότι θεωρεί επίσης χρήσιμη την υποστήριξη της Έιμι. Η Έιμι χαμογελά και δίνει στον Τιμ την κάρτα ενός τοπικού θεραπευτή ως πρόσθετο πόρο.
Αν δεν υπήρχε συναισθηματική νοημοσύνη…
Εναλλακτικά, ας πούμε ότι η Έιμι δεν είναι συντονισμένη με τη συναισθηματική κατάσταση του Τιμ. Τον επιπλήττει δημόσια για την έλλειψη συμμετοχής του στη συνάντηση. Το άγχος του Τιμ εντείνεται. Επιστρέφει στο γραφείο του και βιώνει μια κρίση πανικού. Ανίκανος να λειτουργήσει, φεύγει από τη δουλειά και παίρνει άδεια ασθενείας την επόμενη μέρα.
Η Έιμι είναι έξαλλη. Πιστεύει ότι ο Τιμ δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της δουλειάς και του στέλνει email: “Λυπάμαι που είσαι άρρωστος, αλλά δεν είναι καλή στιγμή. Μας δημιουργείς πρόβλημα. Πρέπει να δουλέψεις από το σπίτι για να ανακαλύψεις το χαμένο έδαφος”.
Αφού ο Τιμ διαβάζει το email της, καταρρέει. Αντιμετωπίζει διαζύγιο και ένα αφεντικό που είναι θυμωμένο μαζί του. Η ψυχική του υγεία επιδεινώνεται και χάνει επιπλέον δουλειά. Αν και ο Τιμ είναι ο πιο ικανός υφιστάμενος της Έιμι, εκείνη είναι έξαλλη και βρίσκει δικαιολογία για να τον απολύσει. Τόσο ο Τιμ όσο και η Έιμι χάνουν σε αυτήν την κατάσταση λόγω της έλλειψης ενσυναίσθησης της Έιμι.
Δεύτερον, ένα άτομο που έχει αυτογνωσία είναι συχνά συναισθηματικά ευφυές
Η ικανότητα να κοιτάζουμε τακτικά τον εαυτό μας με αυτοκριτική διάθεση, οδηγεί σε διορατικότητα. Αυτή η ενδοσκοπική ικανότητα βοηθά ένα άτομο να αντιληφθεί κάποιο λάθος του σε μια σχέση. Η γνώση ότι τα λόγια, ή οι πράξεις μας επηρέασαν αρνητικά έναν φίλο ή αγαπημένο μας πρόσωπο, μας επιτρέπει να διορθώσουμε το λάθος.
Για παράδειγμα, ο Πιτ είναι στο μεσημεριανό γεύμα με φίλους…
Είναι ενθουσιασμένος που ανακοινώνει ότι αυτός και η σύντροφός του περιμένουν το πρώτο τους παιδί. Ακολουθούν ευχές και οι φίλοι τσουγκρίζουν με χαρά για το ευχάριστο νέο.
Στον δρόμο για το σπίτι, θυμάται ότι μία φίλη που ήταν στο τραπέζι απέβαλε πρόσφατα. Ανησυχεί ότι εκείνη μπορεί να ένιωσε άσχημα με την συγκυρία αυτή. Επικοινωνεί μαζί της και της ζητά συγγνώμη για τον λάθος χρονισμό του. Εκείνη δέχεται την συγγνώμη του και τον καθησυχάζει, ότι δεν έκανε κάτι κακό, αλλά εκτιμά το γεγονός ότι την σκέφτηκε.
Του ανοίγεται επίσης σχετικά με την αποβολή της. Ο Πιτ ακούει και συμπάσχει με την θλίψη της. Οι δυο τους νιώθουν καλά και ένα μήνα αργότερα, ο Πιτ είναι το πρώτο άτομο που εκείνη τον καλεί για να του πει ότι είναι ξανά έγκυος.
Αν δεν υπήρχε συναισθηματική νοημοσύνη…
Από την άλλη πλευρά, ο Πιτ υπερβάλλει με την ανακοίνωσή του και ενθουσιάζεται από την προσοχή και τα συγχαρητήρια των φίλων του. “Μονοπωλεί τα φώτα της δημοσιότητας” και μιλά για το μωρό και τα μεγάλα σχέδιά του για την οικογένειά του. Η φίλη που απέβαλε πριν λίγο καιρό αιφνιδιάζεται από την ανακοίνωσή του. Νόμιζε ότι το μεσημεριανό γεύμα οργανώθηκε με άλλη αφορμή.
Αν και είναι χαρούμενη για τον Πιτ, η θλίψη την πλημμυρίζει στον δρόμο για το σπίτι. Μακάρι να την είχε προετοιμάσει. Νιώθοντας μόνη και πληγωμένη από την αναισθησία του Πιτ, αποστασιοποιείται από την ομάδα φίλων σε μια στιγμή που χρειάζεται απεγνωσμένα την υποστήριξή τους. Αυτή και ο Πιτ απομακρύνονται.
Τρίτον, ένα άτομο που “αγκαλιάζει” τα δικά του άβολα συναισθήματα μπορεί να εντοπίσει, να εκφράσει και να συζητήσει τις επιπτώσεις συγκεκριμένων συναισθηματικών καταστάσεων
Η διάκριση μεταξύ συναισθημάτων, όπως απογοήτευση, στεναχώρια, φθόνος, θυμός, ντροπή, θλίψη, φόβος και σύγχυση μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να αναλύσει και να κατανοήσει έντονα και συντριπτικά συναισθήματα. Αυτή η κατανόηση βοηθά το άτομο να ενεργήσει πάνω σε δύσκολα συναισθήματα με τρόπο εποικοδομητικό και όχι καταστροφικό.
Για παράδειγμα, η Λίζα έκανε οικονομία για να αγοράσει νέο αυτοκίνητο…
Είχε όνειρο ένα κόκκινο κάμπριο όλη της την ζωή. Μετά από τέσσερα χρόνια αποταμίευσης και θυσιών, η Λίζα έχει αρκετά χρήματα για να αγοράσει το αυτοκίνητο των ονείρων της. Το βράδυ πριν από το ραντεβού στην αντιπροσωπεία, η φίλη της, η Lexi, ποστάρει στα social media πόσο χαρούμενη είναι που αγόρασε ένα νέο κάμπριο. Προς απογοήτευση της Λίζα, είναι η ίδια ακριβώς μάρκα, μοντέλο και χρώμα του αυτοκινήτου που σχεδίαζε να αγοράσει η ίδια.
Η Λίζα είναι εξαιρετικά απογοητευμένη, θυμωμένη και φθονεί την Λέξι που “την πρόλαβε”. Σκέφτεται να ποστάρει κι εκείνη ένα μήνυμα στα social media, λέγοντας ότι η Lexi την “αντέγραψε”, αλλά συγκρατείται και δεν το κάνει. Αντέχει στα έντονα συναισθήματά της και καλεί την μητέρα της. Καθώς της μιλά, αναγνωρίζει τον θυμό, τον φθόνο και την έντονη απογοήτευση που νιώθει. Η μητέρα της την συμπονάει και επικυρώνει αυτό που νιώθει η Λίζα.
Η Λίζα απορροφά την συναισθηματική της φόρτιση και νιώθει ήπια ανακούφιση μετά την επεξεργασία αυτών των έντονων συναισθημάτων. Πιο ήρεμη, η Λίζα μπορεί να λύσει προβλήματα. Αποφασίζει να αλλάξει πλάνο και να συνεχίσει να εξοικονομεί χρήματα μέχρι να έχει αρκετά για προκαταβολή σε μια μεζονέτα. Η μητέρα της είναι ενθουσιασμένη και στηρίζει τη Λίζα στη νέα της προσπάθεια.
Αν δεν υπήρχε συναισθηματική νοημοσύνη…
Αντίστροφα, η Λίζα αφήνει τον θυμό της να την κυριεύσει και παίρνει τηλέφωνο κοινούς φίλους, πείθοντάς τους ότι η Λέξι είναι κακομαθημένη και κάνει επίδειξη τα λεφτά της. Η Λίζα παίζει το θύμα και συγκεντρώνει τη συμπάθεια των φίλων της. Ως ομάδα, αποφασίζουν να “εκδικηθεί” την Lexi, μην καλώντας την σε μια εκδρομή που σχεδίαζαν. Η Λέξι βλέπει τις φωτογραφίες από την εκδρομή στα social media την επόμενη μέρα και πληγώνεται και αναστατώνεται. Η Λίζα είναι ικανοποιημένη που πλήγωσε τη Λέξι και το ίδιο μοτίβο της άδικης τιμωρίας της από όλη την παρέα συνεχίζεται. Επειδή η Λίζα δεν αντιμετωπίζει τον φθόνο που ένιωσε, δρα καταστροφικά.
Το να έχει κανείς συναισθηματική νοημοσύνη, ώστε να μπορεί να εναρμονίζεται με τα συναισθήματα των άλλων, να έχει αυτογνωσία και ικανότητα να αναγνωρίζει δυσάρεστα συναισθήματα, του δίνει την ευκαιρία να βοηθήσει αντί να πληγώσει τους άλλους. Ένα άτομο που ενσωματώνει αυτές τις τρεις ιδιότητες είναι συνήθως σε θέση να καλλιεργήσει υγιείς και στενές σχέσεις με άλλους. Επιπλέον, η ικανότητα για ενδοσκόπηση βοηθάει το άτομο να αυτορυθμιστεί, να διορθώσει ένα λάθος και να επιτύχει μόνιμη προσωπική ανάπτυξη και αλλαγή.
