Ένας στους 20 ενήλικες, αλλά και σημαντικό ποσοστό παιδιών και εφήβων, αναπτύσσουν κρίσεις πανικού, μια περίεργη, αγχώδη συμπτωματολογία, με ηχηρά συμπτώματα τρόμου, δύσπνοιας, αίσθησης αποπροσανατολισμού ή λιποθυμίας, ακόμη και φόβο θανάτου. Οι κρίσεις πανικού μπορεί να καταστρέψουν την ποιότητα ζωής του ανθρώπου, να τον εμποδίσουν να εργαστεί ή να διατηρήσει απλές κοινωνικές σχέσεις. Και δυστυχώς, δεν είναι λίγα τα άτομα που εκδηλώνουν κρίσεις πανικού σε καθημερινή ή εβδομαδιαία βάση.
Η κλινική παρατήρηση μας δείχνει ότι η διαταραχή πανικού πλήττει περίπου το 4 % του πληθυσμού και κυρίως τις γυναίκες. Μπορεί, όμως, να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμη και σε παιδιά. Πρέπει να επισημάνουμε, βέβαια, ότι αν κάποιος είχε μια κρίση πανικού στη ζωή του αυτό δεν σημαίνει ότι θα αναπτύξει την διαταραχή. Αλλά όσοι έχουν την διαταραχή πανικού είναι σημαντικό να ζητήσουν επαγγελματική βοήθεια.
Με τί συμπτώματα εκδηλώνεται μια κρίση πανικού
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η οποία έρχεται απροειδοποίητα, μπορεί να αισθανθείτε την καρδιά σας να χτυπά δυνατά, να ιδρώνετε, τα χέρια σας να τρέμουν, να νιώθετε αδύναμοι, ζαλισμένοι, έτοιμοι να λιποθυμήσετε. Μπορεί ακόμα να αισθανθείτε πόνους στο στήθος, ίλιγγο, αίσθημα του μη πραγματικού και ότι χάνετε τον έλεγχο. Η λανθασμένη ερμηνεία που ίσως θα δώσετε εκείνη την στιγμή του πανικού είναι ότι θα πάθετε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό, ότι πεθαίνετε ή ότι θα τρελαθείτε.
Τί διάρκεια έχουν αυτές οι κρίσεις
Αυτές οι κρίσεις διαρκούν από 1-2 λεπτά, μερικές φορές και 10 και σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσουν μία ώρα. Το πιο σημαντικό είναι ότι μετά από μια τέτοια κρίση είναι πολύ πιθανό να αναπτύξετε τον φόβο ότι θα ξαναζήσετε αυτή την εμπειρία αναπτύσσοντας έτσι ένα προσδοκόμενο άγχος για το που και πότε θα ξαναπάθετε την κρίση.
Πολλοί ασθενείς με συχνές κρίσεις πανικού αναφέρουν ότι το πιο οδυνηρό σύμπτωμα είναι η αίσθηση έλλειψης οξυγόνου. Και πράγματι, η αναπνοή παίζει σημαντικό ρόλο στις κρίσεις πανικού, καθώς ορισμένοι ασθενείς αναπτύσσουν κατά την διάρκεια των κρίσεων υπεραερισμό, δηλαδή αναπνέουν υπερβολικά πολύ. Ο υπεραερισμός επηρεάζει τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακος στο αίμα, δηλαδή αλλάζει την χημική σύσταση του αίματος. Η αλλαγή αυτή, εν τούτοις, ευθύνεται για την ανάπτυξη πολλών εκ των συμπτωμάτων των κρίσεων, όπως το «φτερούγισμα» της καρδιάς, τα τσιμπήματα στα άκρα και οι ίλιγγοι. Και πάλι πρόκειται για φαύλο κύκλο, οι οποίες οδηγούν σε κρίσεις πανικού.
Τα αίτια των κρίσεων πανικού
Τα ακριβή αίτια της διαταραχής πανικού δεν έχουν ολοκληρωτικά κατανοηθεί. Η διαταραχή πανικού μπορεί να προκαλείται από προβλήματα στα επίπεδα των χημικών ουσιών του εγκεφάλου κατά τη διαδικασία επεξεργασίας των πληροφοριών. Έχει αναφερθεί επίσης και η γενετική προδιάθεση. Παιδιά των οποίων οι γονείς παρουσίαζαν διαταραχή πανικού, έχουν 8 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσουν και αυτά την ίδια διαταραχή. Επιπλέον, Καταστάσεις υψηλής έντασης στρες, όπως η απώλεια μιας σχέσης, μπορεί να είναι το έναυσμα για συμπτώματα διαταραχής πανικού. Με τη συγκεκριμένη διαταραχή έχουν επίσης συνδεθεί και το ψυχικό τραύμα στην παιδική ηλικία, ενώ, παρόλο που είναι σπάνιο, έχουν συνδεθεί με την διαταραχή πανικού και κάποιες παθήσεις, όπως ο υπερθυρεοειδισμός, ή προβλήματα καρδιάς.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας
Αν έχετε συχνές κρίσεις πανικού θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν ειδικό για έγκυρη διάγνωση. Σε δεύτερη φάση πρέπει να μετρήσετε το άγχος σας, κάτι που γίνεται με ειδικές διαγνωστικές κλίμακες στα κατάλληλα ιατρικά κέντρα. Το σημαντικότερο, όμως, είναι να αντιμετωπίσετε τις κρίσεις πανικού με τη λογική και όχι με το συναίσθημα και φυσικά να συζητήσετε με τον ειδικό τη μορφή της θεραπείας που σας ταιριάζει. Δηλαδή, ψυχοθεραπεία ή φαρμακευτική αγωγή ή συνδυασμό και των δύο.
Η ψυχοθεραπεία
Η πιο αποτελεσματική μέθοδος για την αντιμετώπιση της διαταραχής, τόσο βραχυχρόνια όσο και μακροχρόνια, είναι η λεγόμενη «ψυχολογία προσωπικών δημιουργημάτων». Πρόκειται για μια εξελιγμένη μέθοδο ψυχοθεραπείας με εξαιρετικά αποτελέσματα. Ο ψυχοθεραπευτής προσπαθεί να διδάξει στον ασθενή τι ακριβώς σημαίνουν τα συμπτώματα του και συχνά τον πιέζει να τα αναπτύξει υπό επιτήρηση. Στη συνέχεια του διδάσκει πώς να τα ελέγχει και του δείχνει πόσο παράλογοι είναι οι φόβοι του. Έτσι, η ιδέα του θανάτου ή της τρέλας που βασανίζουν πολλούς ασθενείς παραχωρούν βαθμιαίως τη θέση τους σε λιγότερο τρομακτικές σκέψεις. Είναι ενδεικτικό ότι μετά το πέρας 12 συνεδριών ψυχοθεραπείας προσωπικών δημιουργημάτων, το 90% των ασθενών είχε απαλλαγεί από τις κρίσεις πανικού, ενώ το 70% έως 75% δεν είχε αναπτύξει καμία κρίση έναν χρόνο αργότερα.
Γράφει η Χαρά Νομικού, Ψυχολόγος
ΠΗΓΗ:www.healthpress.gr
