In Memoriam Ο καθηγητής της Χειρουργικής, Christopher Wastell, της Ιατρικής Σχολής Charing Cross and Westminster του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, πέθανε στις 18 Ιανουαρίου 2012. Ο Christopher Wastell γεννήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1932. Εκπαιδεύτηκε στο νοσοκομείο Guy και διορίστηκε καθηγητής Χειρουργικής στο Westminster όταν ο πρώην καθηγητής Χειρουργικής της ίδιας Ιατρικής Σχολής και γνωστός στους κύκλους της χειρουργικής, Harold Ellis, συνταξιοδοτήθηκε το 1989. Είχε ήδη όμως δημιουργήσει και δρομολογήσει μια στενή σχέση με την ιατρική αυτή σχολή, από το έτος 1981. Ο καθηγητής Christopher Wastell με το προσωπικό της Κλινικής, λίγο καιρό πριν από τη μετακίνηση στο καινούργιο νοσοκομείο του Τσέλσι (1993). Ο γράφων στη μέση της φωτογραφίας. Ο Christopher Wastell ήταν ένας μεγάλος, έμπειρος, γνωστός σε παγκόσμια κλίμακα χειρουργός του πεπτικού συστήματος. Δημιούργησε την Ακαδημαϊκή Μονάδα Χειρουργικής στο Νοσοκομείο Westminster και αργότερα στο καινούργιο Chelsea and Westminster, εξασφαλίζοντας ικανά κονδύλια από φιλανθρωπίες, εράνους και άλλες χρηματοδοτήσεις για να το υποστηρίξει…

Στις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης κατά τα τέλη του 1700, άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους φιλανθρωπικά νοσοκομεία για τη φροντίδα των ασθενούντων και απόρων. Οι ηγέτιδες πόλεις στην Ευρώπη ανέπτυξαν το χειρουργείο όχι μόνο ως χώρο εργασίας, αλλά και διδασκαλίας. Οι χειρουργικές αυτές αίθουσες διαμορφώθηκαν μετά τα αμφιθέατρα ανατομικής που απέκτησαν φήμη στην Πάδοβα, Λέϊντεν και κάποιες άλλες ιταλικές πόλεις. Το 1822 το Νοσοκομείο St Thomas του Λονδίνου έχτισε το χειρουργείο του, ενώ το 1824 στη Βοστώνη ανεγέρθηκε αυτό που έμεινε γνωστό ως ο ‘’Θόλος του Αιθέρα’’. Αυτά τα αμφιθέατρα χειρουργικής παρέμειναν ως πρότυπο μέχρι την πλήρη αποδοχή αργότερα των αρχών της αντισηψίας του Λίστερ οι οποίες οδήγησαν στο κλείσιμο αυτών των χειρουργικών αιθουσών και την εισαγωγή της καινούργιας τεχνικής και αποστείρωσης. Το Παλαιό Χειρουργείο, είναι πλέον ένα πολύτιμο μουσείο της χειρουργικής ιστορίας και ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα χειρουργικά αμφιθέατρα. Βρίσκεται στη σοφίτα της εκκλησίας του Αγίου Θωμά…

Το Νοσοκομείο Νούρι (Noorie) της Δαμασκού στη Συρία ή Bimaristan Al-Nouri in Damascus, ή Damascus Bimaristan Nureddine, χτίστηκε από τον Βασιλιά και ηγεμόνα Νουρ Αντ Ντιν Αλ Σαχλίντ, το 1154 μ.Χ., χρησιμοποιώντας τα χρήματα ενός χριστιανού μονάρχη. Αρχιτέκτονας αυτού του ιστορικού Νοσοκομείου, ήταν ο Abu al-Harithi, γνωστός και ως al-Muhandis ή γεωμέτρης. Η πινακίδα στον εξωτερικό τοίχο του ιστορικού νοσοκομείου. Είχε στο συγκρότημά του εξωτερικά ιατρεία, αίθουσα συνεδριάσεων, αίθουσα προσευχής, προθαλάμους, μια τεράστια συλλογή ιατρικών βιβλίων και φυσικά πολλά μπάνια. Ήταν ένα εκπαιδευτικό νοσοκομείο που εκπαίδευε τους νεότερους και ανέδειξε παράλληλα σπουδαίους γιατρούς. Όταν τελείωσε η κατασκευή του, ήταν ένα από τα πιο όμορφα νοσοκομεία σε ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο. Ένας από τους όρους λειτουργίας του ήταν ότι θα ήταν αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στην υπηρεσία των απόρων ασθενών. Ωστόσο και οι πλούσιοι θα μπορούσαν να επωφεληθούν από το Νοσοκομείο και ακόμα να πάρουν κάποιο φάρμακο που υπήρχε μόνο σε αυτό,…

Ως χειρουργός ο William S Halsted είχε αξιοσημείωτη συνεισφορά στην ανάπτυξη μιας τεχνικής για ριζική μαστεκτομή, στην πλαστική αποκατάσταση της βουβωνοκήλης, καθώς και στην τεχνική των αναστομώσεων του εντέρου. Ωστόσο, έμεινε στην ιστορία της ιατρικής περισσότερο ίσως από την εισαγωγή της χρήσης των χειρουργικών γαντιών στην καθ’ ημέρα χειρουργική πράξη, ενώ οι λόγοι που τον οδήγησαν σε εκείνη την καθιέρωση κάθε άλλο παρά αμιγώς ‘’επιστημονικοί ’’ ήταν! Τα γάντια που δημιουργήθηκαν από την εταιρεία ελαστικών Goodyear έγιναν με σκοπό να προστατέψουν τα χέρια της εργαλειοδότριάς του, Caroline Hampton, της μελλοντικής συζύγου του William S. Halsted. Άλλη μια συνεισφορά του Halsted ήταν η ανάπτυξη της τοπικής αναισθησίας με τη χρήση κοκαΐνης. Συνέπεια όμως αυτών των πειραμάτων ήταν η ανάπτυξη του εθισμού του στο φάρμακο και η μετέπειτα εξάρτησή του από τη μορφίνη. Τον προηγούμενο αιώνα βεβαίως είδαμε όλους τους διαφορετικούς από εκείνους λόγους για τη χρήση των γαντιών. Αρχικά είχαν σχεδιαστεί…

Η ευσέβεια και η φιλανθρωπία ήταν δύο ιδιότητες καλά ανεπτυγμένες στις κοινωνίες του μεσαιωνικού Ισλάμ. Η συνολική εξέταση της αναγκαιότητας της δημόσιας βοήθειας και της κοινωνικής πρόνοιας, πέρα από την απλή θρησκευτικότητα, μπορεί να ειπωθεί ότι ήταν υπεύθυνη για την ποιότητα και την ποσότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών στα νοσοκομεία του Ισλάμ. Επιπλέον, τα ανθρωπιστικά χαρακτηριστικά του ισλαμικού μεσαιωνικού νοσοκομείου δεν πρέπει να αφήσουν να επισκιασθεί ταυτόχρονα, η υψηλή στάθμη της ιατρικής την εποχή εκείνη. Τα νοσοκομεία ήταν από τα πιο ανεπτυγμένα ιδρύματα του μεσαιωνικού Ισλάμ και σήματα κατατεθέν του μουσουλμανικού πολιτισμού, όπου οι γιατροί διέθεταν την καλύτερη διαθέσιμη ιατρική γνώση την οποία μετέτρεπαν σε καθημερινή πρακτική. Ήταν εξειδικευμένα ιδρύματα σε αντίθεση με τα βυζαντινά νοσοκομεία. Από τα προ-ισλαμικά νοσοκομεία, οι ναοί της θεραπείας εκπροσωπούνταν κυρίως από τα ελληνικά Ασκληπιεία. Η ψυχολογική επίδραση και η μυστηριακή ατμόσφαιρα των ναών αυτών πρέπει να έπαιζε σίγουρα μεγάλο ρόλο στην πορεία της κατάστασης των…

(Προδημοσίευση από το βιβλίο ‘’Οδοιπορικό στη Σοβιετική και Νέα Βαλτική’’ που θα κυκλοφορήσει προσεχώς) ‘’Μόνο όταν γνωρίζουμε τις ρίζες μας, μπορούμε να κατανοήσουμε την αποστολή μας. Η ιστορία του Πανεπιστημίου της Ρίγα, έχει βαθιές ρίζες στον τομέα της ιατρικής. Ο πιο ορατός της εκπρόσωπος, ο καθηγητής Pauls Stradins, είπε κάποτε πως ο καλύτερος γιατρός, είναι ένας βαθιά νοήμων άνθρωπος. Ο ίδιος ταιριάζει πολύ καλά σ’ αυτή την περιγραφή και γι’ αυτό είμαι περήφανος που το Πανεπιστήμιό μας έχει τ’ όνομά του’’. Πρύτανης και καθηγητής Janis Gardovskis  Ετούτο το μουσείο ιδρύθηκε το 1957. Το βασικό κομμάτι της έκθεσης, αποτελείται από την ιδιωτική συλλογή του χειρουργού και καθηγητή Pauls Stradins που αφορούσε την Ιστορία της Ιατρικής. Η κύρια ιδέα του μουσείου είναι να επιδεικνύει στους επισκέπτες του, φοιτητές και γιατρούς κατά κύριο λόγο, την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης στους αιώνες μέχρι σήμερα και ότι η ιατρική και η ιστορία πάνε μαζί εδώ…