Οι αιμορροΐδες είναι φυσιολογικοί ανατομικοί αγγειακοί σχηματισμοί, γνωστοί από την αρχαιότητα. Ετυμολογικά, η λέξη είναι σύνθετη από τις ελληνικές λέξεις αίμα και ροή που αποδίδουν ακριβώς το σύμπτωμα της απώλειας αίματος.
Υπολογίζεται ότι το 30% περίπου των ανθρώπων θα αναπτύξει αιμορροϊδοπάθεια.
Αιτιολογικοί παράγοντες
- Ανατομικές ανωμαλίες
- Συνήθειες του εντέρου
- Κλίμα – Εποχή του έτους
- Ηλικία
- Φύλο
- Εγκυμοσύνη
- Διατροφικές συνήθειες
- Διάρροια – δυσκοιλιότητα – λήψη καθαρτικών
- Ορθοπρωκτικός ερεθισμός – υπόθετα – ομοφυλοφιλία
- Ατονία σφιγκτήρα – σπασμός
- Απόφραξη κάτω κοίλης φλέβας
- Καθιστική ζωή
- Οινόπνευμα
Αιτιοπαθολογικά, ο Marti προτείνει τη συσχέτιση περισσοτέρων μηχανισμών για την ερμηνεία της παθογένειας της αιμορροϊδοπάθειας:
- Παρατεταμένη υπερτονία σφιγκτήρων (μειώνει τη φλεβική επαναφορά)
- Δυσλειτουργία των αρτηριοφλεβικών αναστομώσεων
- Στάση του αίματος εξαιτίας ανεπαρκούς παροχέτευσης από τις αιμορροϊδικές φλέβες
- Αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης και συμπίεση φλεβών
- Αύξηση της ενδοπρωκτικής πίεσης και συμπίεση φλεβών τοπικά κατά την έξοδο των κοπράνων
Στάδια της αιμορροϊδικής νόσου
- 1ου βαθμού: ασυμπτωματικές και ορατές μόνο με πρωκτοσκόπιο
- 2ου βαθμού: προπίπτουσες διά του πρωκτικού σωλήνα κατά την αφόδευση, αλλά αυτομάτως ανατασσόμενες
- 3ου βαθμού: προπίπτουσες διά του πρωκτικού σωλήνα κατά την αφόδευση, αλλά ανατασσόμενες με υποβοήθηση
- 4ου βαθμού: μονίμως προπίπτουσες και μη ανατασσόμενες
Επιπλοκές αιμορροΐδων
Αιμορραγία: πρόσφατο, ερυθρό και χωρίς θρόμβους αίμα, συνήθως στο τέλος της κένωσης. Προσοχή: κάθε αιμορραγία από το ορθό δεν οφείλεται σε αιμορροϊδική νόσο, να προσέρχονται οι ασθενείς σε ειδικούς ιατρούς
- Θρόμβωση
- Αναιμία
- Πρόπτωση
- Διαπύηση κ.ά
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με την εξέταση από τον ειδικό, που περιλαμβάνει την επισκόπηση της περιοχής, την ψηλάφηση, την δακτυλική εξέταση και όπου χρειάζεται την πρωκτοσιγμοειδοσκόπηση ή και την κολονοσκόπηση.
Θεραπεία
Ο μοναχός Αγάπιος ο Κρης, κατά κόσμον Αθανάσιος ή Αγάπιος Λάνδος, γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης περί το 1580 και πέθανε στη Βενετία το Φεβρουάριο του 1656. Το 1610 μονάζει στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας της Αθωνικής Χερσονήσου και ασχολείται με τη μελέτη των κωδίκων της τεράστιας βιβλιοθήκης της, τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών και τη συγγραφή πολλών έργων του. Στο ιατροσοφικό βιβλίο «ΓΕΩΠΟΝΙΚΟΝ, αναφέρει:
Αιμορροΐδες εξωτερικές: Παίρνετε λίγο ζαμπούρι (θρούμπη) και το βάζετε μέσα σε ζεστή ψημένη μελιτζάνα με λίγο φωτιστικό οινόπνευμα. Τοποθετείτε τη μελιτζάνα επί του πονεμένου μέρους, κατόπιν την αφαιρείτε και στο ίδιο μέρος τοποθετείτε μία πάνα. Επαναλάβετε 5 – 6 φορές για να επιτευχθεί η θεραπεία.
Φυσικά η θεραπεία έχει αλλάξει μετά από τόσα χρόνια και εξατομικεύεται ανάλογα με το στάδιο και την πάθηση του ασθενούς.
Συντηρητική αντιμετώπιση
- Kαλή τοπική υγιεινή με νερό, ιδιαίτερα μετά την κένωση και χωρίς αντισηπτικά μέσα
- Αποφυγή χρήσης χαρτιού υγείας, ειδικά όταν υπάρχει ερεθισμός
- Προσαρμογή σε ισορροπημένη διατροφή με άφθονα υγρά, πλούσια σε φυτικές ίνες, αποφυγή αλκοόλης, καπνίσματος και καρυκευμάτων
- Ήπια γυμναστική και περπάτημα
- Προγραμματισμός κενώσεων
Μη επεμβατικές θεραπείες (συντηρητικές – παρεμβατικές)
- Φαρμακευτική αγωγή
- Σκληροθεραπεία
- Απολίνωση με ελαστικούς δακτυλίους
- Κρυοπυξία, φωτοπηξία, διαθερμοπηξία, laser κ.ά
Χειρουργική αντιμετώπιση
Σε πολλές περιπτώσεις η χειρουργική αντιμετώπιση είναι επιβεβλημένη. Καλό θα ήταν οι ασθενείς να παίρνουν τη γνώμη του χειρουργού, στα αρχικά στάδια της νόσου και όχι όταν φτάνουν στο τελικό. Όσο πιο παραμελημένη είναι η κατάσταση τόσο πιο δύσκολη και με περισσότερες επιπλοκές γίνεται η θεραπεία.
Οι νέες, ανώδυνες τεχνικές που υπάρχουν σήμερα υπόσχονται πλήρη ίαση της νόσου, γρήγορα και με σχεδόν μηδενικό κίνδυνο επιπλοκών.
1.Τεχνική Milligan-Morgan (ανοιχτή μέθοδος) και Ferguson (κλειστή μέθοδος), Ligasure, Ultracision
Χειρουργική εκτομή των αιμορροϊδικών όζων με καθυστερημένη επούλωση και αρκετό πόνο αλλά και πολλές επιπλοκές
2. Διαστολή δακτυλίου
Τείνει να απαγορευτεί λόγω των πολλών επιπλοκών που δημιουργεί στο σφιγκτηριακό μηχανισμό
3. Τεχνική Longo (1998)
Τεχνική με χρήση ειδικού κυκλικού αναστομωτήρα ο οποίος μετά την περίπαρση (ράμμα) που τοποθετείται στο ορθό, τουλάχιστον 2 εκ. άνωθεν της κτενιαίας γραμμής, γίνεται εκτομή τμήματος του βλεννογόνου και του υποβλεννογόνιου χιτώνα του ορθού και καθήλωση αυτού στον ορθοπρωκτικό σωλήνα. Συμπεριλαμβάνονται επίσης και οι τελικοί κλάδοι της άνω αιμορροϊδικής αρτηρίας που βραχύνονται, ευθειάζονται και έτσι μικραίνει η τραυματική τους επιφάνεια. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την διακοπή της κυκλοφορίας προς τους αιμορροϊδικούς όζους και την έμμεση συρρίκνωση αυτών. Ταυτοχρόνως ανατάσσεται και ο προπίπτων βλεννογόνος.
Ενδείξεις: όλα τα στάδια της αιμορροϊδοπάθειας εκτός τις μη ανατασσόμενες για τις οποίες υπάρχει και αντένδειξη.
Καλή τεχνική, με λίγες επιπλοκές και καλά αποτελέσματα, σε καλά εκπαιδευμένους στη μέθοδο χειρουργούς
4. Τεχνική THD (Transanal Haemorrhoidal Desarterialization)
Νέα, εύκολη, ανώδυνη, μικροεπεμβατική με σύστημα υπερήχων (Doppler) μέθοδος, με την οποία αναγνωρίζονται οι τελικοί της άνω αιμορροϊδικής αρτηρίας και απολινώνονται, δύο εκ. πάνω από τη κτενιαία γραμμή.
Η απολίνωση των αγγείων οδηγεί στην διακοπή της αιματικής ροής προς τους αιμορροϊδικούς όζους οι οποίοι σταδιακά συρικνώνονται. Η ελάττωση της πιέσεως επιτρέπει να αναπτυχθεί εκ νέου συνδετικός ιστός. Επιπροσθέτως γίνεται και καθήλωση του βλεννογόνου με τις υποκείμενες στιβάδες του ορθού, έλκοντας τους όζους κεντρικώς. Με τη μέθοδο αυτή είναι δυνατόν να αναταχθεί και η μερική πρόπτωση του ορθού ή των αιμορροϊδικών όζων.
Ενδείξεις: όλα τα στάδια της νόσου και ιδιαίτερα οι αιμορραγούσες.
Οι επιπλοκές είναι ελάχιστες, ο πόνος σχεδόν ανύπαρκτος και ο ασθενής επιστρέφει στην εργασία του άμεσα την επομένη ημέρα.
