Οι γονείς έχουν μείνει με την αίσθηση ότι αν το παιδί τους έκανε κατάχρηση ουσιών θα τους ζητούσε πολλά χρήματα. Αυτό όμως αληθεύει για πολύ λίγες ουσίες και κυκλοφορούν αρκετές σε προσιτές τιμές, όπως π.χ. με 10 ευρώ ανά δόση. Άλλοι γονείς είναι ήσυχοι επειδή νομίζουν ότι αν το παιδί τους έπαιρνε ναρκωτικά θα «πονηρεύονταν» σίγουρα -θα σύχναζε σε κακόφημα κέντρα ή «θα έβλεπαν το θολωμένο βλέμμα του». Ωστόσο, πολλές ουσίες και χαπάκια κυκλοφορούν στην πλατεία της γειτονιάς, ακόμα και έξω από το σχολείο του παιδιού. Παράλληλα, κυκλοφορούν ουσίες που δεν «θολώνουν» καθόλου το βλέμμα, αλλά απεναντίας προκαλούν στα παιδιά υπερδιέγερση και ευφορία. Όταν περάσει η επίδρασή τους, το παιδί δεν παρουσιάζει τίποτα ξεχωριστό στην εμφάνιση ή τη συμπεριφορά του.
Οι πιο πολλοί γονείς έχει διαπιστωθεί ότι αντιλαμβάνονται το πρόβλημα περίπου 1-2 χρόνια αφότου έχει ξεκινήσει η περιστασιακή χρήση ναρκωτικών από το παιδί τους. Πολλές φορές μάλιστα δεν αναζητούν αμέσως βοήθεια και έτσι χάνουν άλλα 1-2 χρόνια, συχνά με μάταιες προσπάθειες.
Στην αρχή των πειραμάτων είναι δύσκολο να παρατηρηθούν σημαντικές αλλαγές, αλλά στην πορεία τα «συμπτώματα» μπορεί να είναι κάποιο από τα εξής:
– Πιθανόν το παιδί να δείχνει προτίμηση προς συγκεκριμένες παρέες και να αποφεύγει χωρίς λόγο κάποιες άλλες πιο συμβατικές.
– Μπορεί να αρχίσει να αποφεύγει τη συντροφιά των γονιών.
– Μπορεί να καπνίζει. Τα περισσότερα παιδιά που καπνίζουν ΔΕΝ παίρνουν ναρκωτικά. Ωστόσο τα περισσότερα παιδιά που παίρνουν ναρκωτικά, συνήθως παράλληλα αρχίζουν και να καπνίζουν.
– Το παιδί έχει γενικά αλλάξει συμπεριφορά, δείχνει απόμακρο, κουρασμένο, παραμελεί την ατομική του καθαριότητα, δεν είναι συνεργάσιμο.
– Παρουσιάζει έντονες διακυμάνσεις στη διάθεσή του.
– Ίσως εμφανίζει έντονη υπνηλία ή αϋπνία.
– «Ξεκόβει» από τους παλιούς του φίλους.
– Κάνει συχνά περίεργα τηλεφωνήματα με αξιοσημείωτη μυστικότητα
– Τον τελευταίο καιρό λέει αρκετά ψέματα.
– Δείχνει γενικά πιο ευερέθιστο και αμυντικό. Ρίχνει πιο εύκολα τις ευθύνες στους άλλους.
– Συμπεριφέρεται με τρόπο που δείχνει ότι ίσως δεν απορρίπτει πια τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.
– Ξαφνικά καπνίζει ανοιχτά στο σαλόνι χωρίς να έχει προηγηθεί καμία συζήτηση επ’ αυτού.
– Έχει τύχει να μπλέξει σε παραβατική συμπεριφορά που οι γονείς απέδωσαν τότε σε κακή σύμπτωση.
– Αν έχει αλλάξει η στάση του απέναντι στο σχολείο, κάνει κοπάνες και πέφτουν οι βαθμοί.
– Κάνει παρέα με μεγαλύτερα ή συνομήλικα παιδιά που οι γονείς έχουν υπόνοιες ότι δεν αποκλείεται να κάνουν χρήση ναρκωτικών.
– Προμηθεύεται φάρμακα που οι γονείς δεν ξέρουν σε τι τα χρειάζεται.
– Έχει τύχει να το δουν να παραπατά ή να μιλάει σαν μεθυσμένο χωρίς να έχει πιει.
– Γελάει και χαχανίζει χωρίς λόγο.
– Έχει κατά καιρούς αποχαυνωμένο βλέμμα.
– Ζητάει πολλά γλυκίσματα.
– Αρχίζει ξαφνικά να χρησιμοποιεί διάφορα αρωματικά στόματος.
– Τα μάτια του είναι κατά καιρούς θολά ή πολύ κόκκινα και οι κόρες είναι άλλοτε πολύ διασταλμένες και άλλοτε πολύ μικρές.
– Ίσως τελειώνουν πολύ γρήγορα τα ποτά στο σπίτι.
– Ζητάει παραπάνω χρήματα ή αντίθετα βρίσκεται με πολλά χρήματα που δεν του τα έχετε δώσει εσείς.
– Χρησιμοποιεί «αργκό» που δεν συνήθιζε παλιά.
– Μήπως κάποιος φίλος, γνώριμος ή καθηγητής του είπε ποτέ στο παρελθόν «για πρόβλημα ναρκωτικών» γενικά στην παρέα του παιδιού του;
Αν ο γονιός έχει ήδη υπόνοιες, θα πρέπει ψύχραιμα και ουδέτερα να κοιτάξει το παιδί του σαν αντικειμενικός παρατηρητής και να αναλογιστεί τα εξής:
– Πόσο βέβαιος είναι ο ίδιος πως το παιδί του ΔΕΝ έκανε ποτέ χρήση ναρκωτικών. Με απλά λόγια «βάζει το χέρι του στη φωτιά» ή αφήνει ένα μικρό περιθώριο να πέφτει έξω;
* Η κα Αλεξάνδρα Καππάτου είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος – Συγγραφέας. Η προσωπική της ιστοσελίδα βρίσκεται στη διεύθυνση www.akappatou.gr
