Το κοιτάς στα μάτια, του χαμογελάς, το παίρνεις αγκαλίτσα, του λες λόγια τρυφερά, επειδή τόσο πολύ το αγαπάς! Αυτό που ίσως δεν υποψιάζεσαι είναι πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί να παίζουν όλα αυτά στο μελλοντικό χαρακτήρα, που θα διαμορφώσει το μικρούλι σου!Ο χαρακτήρας καθορίζεται από τα γονίδια , τον τρόπο της ανατροφής του ατόμου αλλά και τις επιρροές του περιβάλλοντος καθώς και τα βιώματα του.
Γι αυτό από τους πρώτους μήνες ζωής υπάρχουν πράγματα που μπορεί να επηρεάσουν το χαρακτήρα του, όπως….
Η βλεμματική επαφή
Το πιθανότερο είναι ότι δεν μπορείτε να πάρετε τα μάτια σας από πάνω του και πολύ καλά κάνετε! Είναι μάλιστα ιδιαίτερα σημαντικό να κοιτάτε το μωρό σας στα μάτια, καθώς με τη βλεμματική επαφή ανοίγει η δίοδος της επικοινωνίας μεταξύ σας!To ίδιο εξάλλου επιζητά την επαφή με τα μάτια..Το μωρό, εξάλλου, παρατηρώντας το πρόσωπό σας μαθαίνει να διαβάζει τις αντιδράσεις σας και ταυτόχρονα αντιλαμβάνεται τον τρόπο που εσείς το βλέπετε, πράγμα που επηρεάζει την εικόνα που θα αποκτήσει το ίδιο για τον εαυτό του και τη μελλοντική του αυτοεκτίμηση.
Γι’ αυτό:
Σκύψτε πάνω από την κούνια και κοιτάξτε το μωρό σας όταν ξυπνά, κρατήστε το αντικριστά, ώστε να βλέπει το πρόσωπό σας και οπωσδήποτε φροντίστε να το κοιτάτε στα μάτια, όταν το θηλάζετε ή το ταϊζετε με το μπουκάλι. Καθώς μεγαλώνει, φροντίστε να του δίνετε την αμέριστη προσοχή σας, κοιτώντας το στα μάτια, όταν θα σας πει τις πρώτες λεξούλες και αργότερα όταν θα μάθει να μιλά καλά και θα έχει να σας πει πολλά περισσότερα!
Πρόγραμμα σταθερό αλλά και ευέλικτο
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τόσο τα μωρά όσα και τα μικρά αλλά και τα μεγαλύτερα παιδιά έχουν ανάγκη από ένα σταθερό πρόγραμμα στην καθημερινότητά τους, πράγμα που τα βοηθάει να νιώθουν ασφάλεια, να είναι καλύτερα οριοθετημένα και περισσότερο πειθαρχημένα. Κάθε πρόγραμμα, ωστόσο, πρέπει ν’ αφήνει στο παιδί κάποια περιθώρια ελευθερίας και ανατροπών. Παιδιά, που μεγαλώνουν με πολύ αυστηρό πρόγραμμα, προσαρμόζονται πιο δύσκολα στις αλλαγές. Από την άλλη, είναι σημαντικό σε περιόδους δραστικών αλλαγών π.χ. διαζύγιο των γονιών, να υπάρχει σταθερό πρόγραμμα, ώστε να νιώθει το παιδί ότι δεν έχει καταρρεύσει το βασικό πλαίσιο ασφάλειας.
Γι’ αυτό:
Δομήστε σιγά σιγά και χωρίς άγχος ένα πρόγραμμα με βάση τα βασικά γεύματα και την ώρα ύπνου. Καθώς μεγαλώνει το παιδί, το πρόγραμμα θα πρέπει να
αναπροσαρμόζεται με βάση τις νέες του ανάγκες. Φροντίστε πάντως σε κάθε περίπτωση να μη μένετε κολλημένοι συνέχεια στα ίδια και στα ίδια, αλλά να υπάρχουν ευχάριστες αλλαγές στην καθημερινότητα, π.χ. οικογενειακή έξοδος, επισκέψεις σε φίλους, διακοπές σε διαφορετικά μέρη κλπ.
Η αγκαλίτσα
Το πρώτο πράγμα που μας υπαγορεύει το ένστικτό μας να κάνουμε, όταν ακούμε το μωρό μας να κλαίει, είναι να το πάρουμε αγκαλιά. Και αυτό ακριβώς είναι ότι καλύτερο θα μπορούσαμε να κάνουμε! Όταν ένα μωρό κλαίει και βλέπει ότι αμέσως το παίρνουν αγκαλιά, καταλαβαίνει ότι κάποιοι δείχνουν κατανόηση στις ανάγκες του. Έτσι, μαθαίνει να εμπιστεύεται τους άλλους, πράγμα σημαντικό για τις σχέσεις που θα συνάψει αργότερα. Έρευνες έχουν δείξει ότι μωρά πουοι μητέρες τους τα παίρνουν αμέσως αγκαλιά όταν κλαίνε, γκρινιάζουν λιγότερο και γενικά εξελίσσονται σε λιγότερο γκρινιάρικα παιδιά, ενώ συχνά είναι πιο ήρεμα.
Γι’ αυτό:
Πηγαίνετε κοντά στο μωρό σας όταν κλαίει. . Φυσικά η αγκαλιά δεν πρέπει να είναι ο μόνος τρόπος απασχόλησης του παιδιού, δηλαδή να τη χρησιμοποιείτε αντί να παίξετε μαζί του ή να του μιλήσετε ή χωρίς να εξετάζετε τις υπόλοιπες εναλλακτικές που θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες του.
Το χαμόγελό σας
Στους 2 ½ μήνες περίπου κάνει την εμφάνισή του το πρώτο χαμόγελο του βρέφους στη θέα της μητέρας του αρχικά. Είναι αυτό που οι ειδικοί ονομάζουν κοινωνικό χαμόγελο. Μια στιγμή μαγική για κάθε γονιό που την περιμένει εναγωνίως . Σταδιακά κάθε φορά που οι γονείς χαμογελούν στο μωρό τους, εκείνο χαμογελά χαίρεται, βγάζει φωνούλες έκπληξης και δείχνει πραγματικά ευτυχισμένο! Είναι μάλιστα σημαντικό να χαμογελούν συχνά σε ένα παιδί κατά τη βρεφική ηλικία –ιδιαίτερα η μητέρα-, καθώς η περιοχή του εγκεφάλου που αφορά την κοινωνικότητα αναπτύσσεται σχεδόν ολοκληρωτικά κατά τον πρώτο χρόνο ζωής του παιδιού. Όταν χαμογελάτε στο μωρό σας κι εκείνο επιστρέφει το χαμόγελο, αναπτύσσεται μεταξύ σας ένας πρωταρχικός κώδικας επικοινωνίας και μπαίνουν οι βάσεις για την ανάπτυξη των πρώτων κοινωνικών δεξιοτήτων. Χαμογελώντας λοιπόν συχνά στο παιδί σας, το βοηθάτε να νιώθει χαρούμενο, ενώ παράλληλα προωθείτε την ανάπτυξη της περιοχής που σχετίζεται με την κοινωνικότητα στον εγκέφαλό του.
Αυτό σημαίνει ότι όσο πιο πολύ του χαμογελάτε τόσο πιο κοινωνικό θα γίνει; Πιθανόν! Από την άλλη, όσο πιο πολλές θετικές εμπειρίες έχει ένα παιδί, ιδιαίτερα όταν είναι μωρό, τόσο περισσότερες συνδέσεις δημιουργούνται στον εγκέφαλό του, που σχετίζονται με τα θετικά συναισθήματα, πράγμα που αυξάνει τις πιθανότητες να εξελιχθεί σ’ ένα εύθυμο και αισιόδοξο χαρακτήρα.
Γι’ αυτό:
Ανταποκριθείτε με χαμόγελο στο χαμόγελο που σας χαρίζει το μωρό σας κάθε φορά που σας βλέπει! Χαμογελάτε συχνά βάζοντας περισσότερη χαρά και αισιοδοξία στη ζωή σας. Και να θυμάστε ότι συνήθως πίσω από χαμογελαστούς γονείς ακολουθούν χαμογελαστά παιδιά!
Το άγχος σας
Το άγχος των γονιών μεταφέρεται και στα παιδιά Όσο μεγαλύτερο είναι το στρες για διάφορους λόγουςτων γονιών κατά τα πρώτα τέσσερα χρόνια ζωής ενός παιδιού, τόσο πιο πιθανό είναι να αποκτήσει και το ίδιο άγχος. εξελιχθεί και το ίδιο σε αγχώδη χαρακτήρα. Το άγχος πάντως της μητέρας φαίνεται να παίζει μεγαλύτερο ρόλο από το άγχος του πατέρα τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια, ενώ το άγχος του πατέρα επηρεάζει κυρίως τα κορίτσια. Επίσης, η αγχώδης μητέρα επηρεάζει το παιδί από τη γέννηση, και κυρίως όταν είναι νήπιο, μεταβιβάζοντας σ’ αυτό το άγχος της, ενώ ο αγχώδης πατέρας φαίνεται πως επηρεάζει το παιδί περισσότερο μετά την ηλικία των τριών ή τεσσάρων. Σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, είναι σημαντικό να προσπαθείτε να ελέγχεται το άγχος σας, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού, καθώς μπορεί ν’ αφήσει αποτυπώματα διαρκείας στο χαρακτήρα του.
Γι’ αυτό:
Προσπαθήστε να μην αγχώνεστε για ασήμαντες αφορμές. Όταν νιώθετε ότι το άγχος σας κορυφώνεται π.χ. γιατί το μωρό έχει πυρετό, ζητήστε βοήθεια για τη φροντίδα του παιδιού από κάποιον πιο ψύχραιμο. Ζητήστε τη βοήθεια του ειδικού, αν νιώθετε ότι αγχώνεστε πολύ και με το παραμικρό.
Το αρμονικό οικογενειακό περιβάλλον
Νομίζουμε ότι τα μωρά δεν καταλαβαίνουν πολλά. Κι όμως τα μωρά φαίνεται να απορροφούν σαν σφουγγάρι όλα όσα διαχέονται στην ατμόσφαιρα ή βλέπουν ή ακούνε, αρνητικά ή θετικά στο περιβάλλον που μεγαλώνουν. Είναι μάλιστα ευαίσθητα σε σημάδια λύπης, κατάθλιψης ή εκνευρισμού που πιθανόν εκδηλώνουν οι γονείς. Οι εντάσεις μέσα στο σπίτι και τα συζυγικά προβλήματα μπορεί να τα επηρεάσουν αρνητικά, με αποτέλεσμα τα ίδια να επιδείξουν προβλήματα συμπεριφοράς όταν μεγαλώσουν -δηλαδή στη νηπιακή ή σχολική ηλικία- όπως επιθετικότητα, προκλητική συμπεριφορά, δυσκολία αποδοχής ορίων κλπ.
Γι’ αυτό:
Αποφεύγετε την έκθεση του μωρού σας σε οικογενειακές εντάσεις. Παρόλο που κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα εύκολο, αξίζει τον κόπο να προσπαθείτε να λύνετε χωρίς φωνές και καβγάδες τα όποια προβλήματα.
Της Φλώρας Κασσαβέτη
Με τη συνεργασία της Αλεξάνδρας Καππάτου Ψυχολόγου – Παιδοψυχολόγου
* Η κα Αλεξάνδρα Καππάτου είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος – Συγγραφέας. Η προσωπική της ιστοσελίδα βρίσκεται στη διεύθυνση www.akappatou.gr
