ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΒΡΕΦΙΚΟΙ ΚΟΛΙΚΟΙ;
Οι βρεφικοί κολικοί αναφέρονται σε κείμενα αρχαίων πολιτισμών, ο μηχανισμός τους όμως μέχρι και σήμερα εξακολουθεί να είναι ένα αίνιγμα. Αν ήταν δυνατόν να εξηγηθούν οι κολικοί, η ζωή των γονιών και των παιδιάτρων θα ήταν ευκολότερη. Οι κολικοί εμφανίζονται και στα μωρά που τρέφονται με μπουκάλι και στα θηλάζοντα, ενώ υποφέρουν εξίσου αγοράκια και κοριτσάκια. Αποτελούν μεγάλη πηγή άγχους για τους γονείς καθώς τα βρέφη κλαίνε παρατεταμένα, δύσκολα ηρεμούν και συχνά κάνουν ανήσυχο ύπνο. Τα βρέφη τους 3 πρώτους μήνες της ζωής τους κλαίνε περισσότερο, ωστόσο η διάρκεια του φυσιολογικού κλάματος δεν ξεπερνά τις 2-3 ώρες. Οι βρεφικοί κολικοί χαρακτηρίζονται από κλάμα άνω των 3 ωρών σε καθόλα υγιή βρέφη, που συμβαίνει πάνω από 3 μέρες την εβδομάδα για πάνω από 3 εβδομάδες. Εμφανίζονται συνήθως μετά τη δεύτερη εβδομάδα ζωής, κάνουν το peak γύρω στον 1,5 μήνα και τελικά, εξαφανίζονται τον 3-4ο μήνα. Χαρακτηριστικά, τα επεισόδια αυτά συμβαίνουν αργά το απόγευμα ή το βράδυ σε βρέφος που είχε όρεξη για φαγητό και είχε ταϊστεί καλά και ενώ δεν υπάρχει άλλη αιτία για κλάμα π.χ βρεγμένη πάνα. Το βρέφος ξεκινά αιφνίδια να κλαίει, μπορεί να κοκκινίσει, η κοιλιά του είναι σκληρή και διογκωμένη, μαζεύει τα ποδαράκια στη κοιλιά και μετά τα τεντώνει ενώ παράλληλα σφίγγει τις γροθιές του κουνώντας τα χεράκια. Οι γονείς επίσης πρέπει να βεβαιωθούν ότι το μωρό τους που κλαίει έντονα δεν είναι άρρωστο, ένα τέτοιο μωρό όμως δεν θα έτρωγε καλά και δεν θα ήταν ζωηρό πριν την έναρξη του επεισοδίου. Σε περίπτωση οποιασδήποτε αμφιβολίας, πρέπει να επικοινωνούν άμεσα με τον παιδίατρο.
Η αιτιολογία των κολικών παραμένει ασαφής. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες που έχουν προταθεί όπως η κατάποση αέρα κατά τη σίτιση ,η αλλεργία στο γάλα αγελάδας ,δυσανεξία στη λακτόζη, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, οι διατροφικές συνήθειες της μητέρας σε θηλάζον βρέφος και τέλος το υπερβολικό άγχος των νέων κυρίως γονιών και ιδιαίτερα της μητέρας που καθώς είναι ιδιαίτερα κουρασμένη έχει ψυχολογικές μεταπτώσεις.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς σε ένα βρέφος με κολικούς?
• Καταρχήν για την πρόληψη των κολικών έχει μεγάλη σημασία η εξασφάλιση σταθερού συναισθηματικά περιβάλλοντος. Είναι καλό η μητέρα που θηλάζει ή ταΐζει με μπιμπερό να είναι ήρεμη και να διαλέξει μια άνετη για αυτήν θέση, σε ένα ήσυχο μέρος του σπιτιού, χωρίς να ενοχλείται από θορύβους ή άλλα άτομα. Η επαφή με το παιδί της πρέπει να είναι ολοκληρωτική για να του μεταδώσει το αίσθημα της ασφάλειας και της ηρεμίας.
• Επίσης ωφέλιμο στην αντιμετώπιση των κολικών είναι η διακοπή της σίτισης και το ρέψιμο του βρέφους κατά το μέσο του φαγητού, όπως επίσης και η καλή εφαρμογή του στόματος του βρέφους στη θηλή του στήθους ή του μπιμπερό για να μην καταπιεί αέρα.
• Βρέφος που καταλαβαίνουν οι γονείς ότι κάνει κολικούς, μπορούν να το κρατήσουν σε όρθια η πρηνή θέση και να βάλουν μερικά ζεστά επιθέματα για λίγα λεπτά στη κοιλιά του. Ακόμη, πολλές φορές βοηθάνε μερικές μαλακές κυκλικές κινήσεις στη περιοχή.
• Αν το μωρό έχει δυσκοιλιότητα, οι γονείς μπορούν να βάλουν βρεφικό υπόθετο γλυκερίνης, ώστε το βρέφος να ανακουφιστεί με την έξοδο των κοπράνων.
• Επίσης, στην αντιμετώπιση των κολικών μπορεί να βοηθήσει μια βόλτα με το αυτοκίνητο ή ένα ζεστό μπάνιο, καθώς και η χρήση της πιπίλας. Ακόμη, αν και φαίνεται αρχικά απίστευτο, πολλά μωρά ηρεμούν ακούγοντας το συνεχή και μονότονο θόρυβο του απορροφητήρα ή του πλυντηρίου, οπότε μια λύση είναι να χρησιμοποιούν οι γονείς τις συσκευές αυτές.
• Δεν είναι αποδεδειγμένο ότι η αλλαγή διατροφικών συνηθειών της μητέρας που θηλάζει μπορεί να βοηθήσει το βρέφος. Η μητέρα όμως μπορεί να ανακαλύψει τροφές π.χ καφές, μπαχαρικά, κρεμμύδι, ξηροί καρποί, γάλα, που αν τις απομακρύνει από το διαιτολόγιο της, το μωρό της είναι πιο ήρεμο. Υπάρχουν κάποια φάρμακα σε σταγόνες για τη θεραπεία των κολικών, αλλά δεν είναι πάντα αποτελεσματικά. Σε κάποιες περιπτώσεις και εφόσον το συστήσει ο παιδίατρος, χορηγούνται ειδικά γάλατα. Τέλος, μερικά μωρά τα βοηθά η χορήγηση χαμομηλιού, που δρα καταπραϋντικά.
Γενικά φαίνεται ότι η αιτιολογία και η αντιμετώπιση των κολικών είναι πολυπαραγοντική. Οι γονείς πρέπει να θυμούνται ότι αποτελεί μια παροδική κατάσταση, χωρίς συνέπειες για την υγεία του παιδιού τους μακροπρόθεσμα. Είναι ιδιαίτερα σημαντική η καλή συνεργασία με τον παιδίατρο τους, για τη διάγνωση των κολικών και τη βελτίωση τους.