Θα σας πω σήμερα το παραμύθι της ΣΤΕΒΙΑ. Γιατί η ιστορία του φυτού αυτού από την Παραγουάη που το ονόμασαν ΣΤΕΒΙΑ, μοιάζει με αληθινό παραμύθι.
Μια φορά κι έναν καιρό, πριν από πολλά –πολλά – πολλά χρόνια, ζούσε λέει σ’ αυτή τη μακρυνή χώρα ένας παράξενος άνθρωπος που τον έλεγαν Μωυσή Sandiago Bertoni. Ήταν λιγομίλητος και κατσούφης, μα όλοι πίστευαν πως ήταν σοφός, γιατί σοφός δεν γίνεσαι με τα χαρτιά και τα διπλώματα αλλά όταν αφιερώνεις το είναι σου στη μάθηση και τη γνώση.
Του Μωυσή λοιπόν, του άρεσε να γυρνά καθημερνά στα χωράφια και να μελετά τη φύση, τα φυτά και τα βότανα. Ανήκε ολόκληρος στη φύση στα φυτά και στα βότανα. Κάποια μέρα, ο Μωυσής Sandiago Bertoni δοκίμασε για πρώτη φόρα ένα φύλλο από το φυτό ΣΤΕΒΙΑ και έγραψε στο παλιό ταλαιπωρημένο του σημειωματάριο αυτά τα λόγια : «….Ένα μικρό κομμάτι φύλλου κρατάει για μια ώρα το στόμα γλυκό». Κάπως έτσι, σαν παραμύθι, αρχίζει η ιστορία της ΣΤΕΒΙΑ. Χρειάστηκε να περάσουν αιώνες για να αναγνωριστεί αυτό το φυτό με τα ολόγλυκα φύλλα σαν ένα σημαντικό βοήθημα σε 2 τεράστια προβλήματα της εποχής μας: στον διαβήτη και την παχυσαρκία. Γιατί; Διότι επιτρέπει την απόλαυση γλυκών γεύσεων από όλους, χωρίς καμιά επιπλέον θερμιδική επιβάρυνση και χωρίς να ανεβάζει το σάκχαρο του αίματος.
Σαν παραμύθι λοιπόν αρχίζουν όλα γύρω από την Στέβια.
Ο τόπος καταγωγής της είναι η βορειανατολική Παραγουάη. Εκεί βρίσκεται ακόμη αυτοφυής σε άγρια κατάσταση σε όχθες ποταμών. Οι ντόπιοι ιθαγενείς εκεί το χρησιμοποιούσαν σαν γλυκαντικό και σαν θεραπευτικό βότανο για πολλούς αιώνες.
Σήμερα, η κύρια χρήση της στέβιας είναι η εξαγωγή από τα φύλλα της -χλωρά ή ξηρά- των φυσικών γλυκαντικών ουσιών στεβιοσίδη, ρεμπαουδιοσίδη, κ.ά.. Η στεβιοσίδη μόνη της ή μαζί με τις άλλες γλυκαντικές ουσίες (αναφερόμενη ως στεβιοσίδη) είναι μία λευκή, μικροκρυσταλλική ουσία, όπως και η κοινή ζάχαρη, αλλά με μηδενική θερμιδική αξία και 200-300 φορές πιο γλυκιά, ανάλογα με την συγκέντρωση κάθε μιας από τις γλυκαντικές ουσίες.
Από τα γλυκά φύλλα του φυτού με φυσική επεξεργασία παράγεται η νέα σύγχρονη φυσική γλυκαντική ουσία, κατάλληλη για χρήση σε ροφήματα, γλυκά, αναψυκτικά και οποιαδήποτε άλλη χρήση. Η διαφορά της από την κοινή ζάχαρη είναι ουσιώδης: Η στέβια δεν περιέχει υδατάνθρακες και δεν επηρεάζει τη γλυκόζη στο αίμα, επομένως μπορεί να καταναλωθεί από διαβητικούς. Επίσης δεν αποδίδει ενέργεια (περιέχει μηδενικές θερμίδες) και μπορεί να συμβάλλει στη μείωση ή τη διατήρηση φυσιολογικού βάρους, μια πολύ σημαντική παράμετρο για τον έλεγχο του διαβήτη και των επιπλοκών του.
Ένα ακόμα πλεονέκτημα είναι ότι η στέβια είναι σταθερή σε θερμοκρασία έως και 200°, ιδιότητα που επιτρέπει τη χρήση της στη μαγειρική, σε αντίθεση με τη συνθετική ασπαρτάμη.
Οι μεγαλύτεροι χρήστες της στεβιοσίδης είναι η βιομηχανία τροφίμων-ποτών-ζαχαροπλαστική (υποκαθιστά τη ζάχαρη και την πράσινη χρωστική) και η Ιατρική (για τους διαβητικούς τύπου 2).
Στις διάφορες μορφές της -φύλλα, εκχυλίσματα, γλυκαντική ουσία- αποδίδονται πολλές βιοχημικές ιδιότητες. Η στέβια είχε πολύ σημαντικό διατροφικό, ιατρικό, θεραπευτικό και εθνοβοτανικό ρόλο στις παραδόσεις, δοξασίες και ιεροτελεστίες των λαών στους τόπους καταγωγής της στέβιας.
Στη στέβια, οι ιθαγενείς Guarani, Mestizos, και άλλες τοπικές φυλές απέδιδαν διάφορες ιδιότητες. Στην Κίνα, τσάι από φύλλα στέβιας συνίσταται ως ορεκτικό, ως χωνευτικό, για απώλεια βάρους, για διατήρηση της νεότητας, ως διαιτητικό ή και για μείωση της επιθυμίας για κάπνισμα και ποτό. Όλες αυτές οι ιδιότητες οφείλονται στις ΠΟΛΥΦΑΙΝΟΛΕΣ που περιέχονται στα φύλλα εκτός από τους γλυκοζίτες και σήμερα μελετώνται συστηματικά.
Η στέβια, στις διάφορες μορφές της, χρησιμοποιείται σε περισσότερες από 20 χώρες ως υποκατάστατο της ζάχαρης, ως συμπλήρωμα διατροφής και δίαιτας. Στην Ιαπωνία και άλλες ασιατικές χώρες, γίνεται χρήση αυτής από τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Στις ΗΠΑ, η ρεμπαουδιοσίδη και στην Αυστραλία – Ν. Ζηλανδία η στεβιοσίδη χρησιμοποιούνται από το τέλος του 2008 και ως υποκατάσταο της ζάχαρης. Στην Ιαπωνία και την Κορέα, η στεβιοσίδη καλύπτει περί το 40-50% της αγοράς γλυκαντικών ουσιών.
Ας κλείσομε με μερικές συχνές ερωτήσεις – απαντήσεις.
Πόσο γλυκιά είναι η Στέβια? Τα ακατέργαστα φύλλα Στέβιας και η πράσινη σκόνη είναι 15 έως 25 φορές πιο γλυκιά από την ζάχαρη. Τα επεξεργασμένα εκχυλίσματα της Στέβιας που ονομάζονται στεβιοσίδες (μία λευκή σκόνη, 85-95% στεβιοσίδης) μπορεί να είναι μέχρι 200 έως 300 φορές πιο γλυκά από την ζάχαρη. Η εμπειρία μας είναι ότι η ακατέργαστη πράσινη σκόνη είναι πολύ γλυκιά ενώ η επεξεργασμένη μορφή είναι απίστευτα γλυκιά και πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή.
Μπορεί να αντικαταστήσει η Στέβια τις τεχνητές γλυκαντικές ουσίες στη διατροφή?
Ναι. Δεν πιστεύουμε ότι ο άνθρωπος θα πρέπει να καταναλώνει τεχνητές ουσίες. Η Στέβια προσφέρει μια ασφαλή και φυσική εναλλακτική λύση σε αυτές τις “τοξικές ωρολογιακές βόμβες”. Και η βιομηχανική χρήση ιδίως στη Ιαπωνία απέδειξε στην πράξη ότι η αντικατάσταση αυτή είναι πρακτική όσο και οικονομική.
Πόσες θερμίδες έχει η Στέβια?
Τα επεξεργασμένα εκχυλίσματα της Στέβιας δεν έχουν θερμίδες.
Η Στέβια μπορεί να βλάψει τα δόντια μου?
Προφανώς όχι, δύο έρευνες που πραγματοποιήθηκαν από τη Ερευνητική Oμάδα Οδοντιατρικής Ομάδας του Πανεπιστημίου Purdue έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η στεβιοσίδη είναι συμβατή με το φθόριο και ανέστειλε σημαντικά την ανάπτυξη της πλάκας, έτσι η Στέβια μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη αποτροπή κοιλοτήτων.
Μπορεί η Στέβια να χρησιμοποιηθεί στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική?
Ναι. Η Στέβια είναι η μόνη γλυκαντική ουσία που μπορεί να αντέξει μέχρι 200 βαθμούς Κελσίου και ως εκ τούτου μπορεί να πάει πολύ καλά στην μαγειρική και ζαχαροπλαστική.
Η Στέβια περιέχει βιταμίνες και μέταλλα?
Η ακατέργαστη Στέβια περιέχει περίπου εκατό φυτοθρεπτικά συστατικά και πτητικά έλαια, συμπεριλαμβάνονται ίχνη από ερυθρίνη (από το κάλος) και Β – σιτοστερόλη (από τα φύλλα). Τα εκχυλίσματα από Στέβια είναι πιο εξευγενισμένα περιέχουν πολύ λιγότερα από αυτά τα φυτοθρεπτικά συστατικά καθώς και αιθέρια έλαια.
Μετά από 16 ολόκληρους αιώνες, η καταδυνάστευση της ζωής και της συνείδησής μας από την κυρά Ζάχαρη μοιάζει να τελειώνει. Κι αυτό, χάρις στο «ταπεινό» φυτό που ονομάζεται Στέβια. Αν αναλογιστούμε την καταστροφή που φέρνει στην υγεία μας η αλυσίδα Ζάχαρη – Περιτές θερμίδες – Παχυσαρκία – Διαβήτης – Υπέρταση – Αγγειακή νόσος – Έμφραγμα και Εγκεφαλικό επεισόδιο, θα πρέπει χωρίς δισταγμό νατο επαναλαμβάνομε συνεχώς:
-Ζάχαρη; Ευχαριστώ, δεν θα πάρω!
