Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) και οι παρίσθμιες αμυγδαλές αποτελούνται από λεμφικό ιστό. Αποτελούν μέρος ενός «δακτυλίου» που εντοπίζεται στο φάρυγγα και παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη τους στην παιδική ηλικία από 3-8 ετών.
Είναι ¨στρατηγικά¨ τοποθετημένα στην είσοδο των αεροφόρων οδών (στοματοφάρυγγας – ρινοφάρυγγας) και ο ρόλος τους είναι να αναγνωρίζουν τους παθογόνους μικροοργανισμούς και να δημιουργούν αντισώματα εναντίον τους συμμετέχοντας στην άμυνα του οργανισμού. Η λειτουργία αυτή λαμβάνει χώρα τα πρώτα χρόνια της ζωής και όσο περνούν τα χρόνια εξασθενίζει. Για το λόγο αυτό το μέγεθος τους μειώνεται μετά την ηλικία των 9 ετών (τα κρεατάκια ουσιαστικά εξαφανίζονται)
Οι αμυγδαλές είναι άμεσα ορατές με το άνοιγμα του στόματος και τη χρήση γλωσσοπίεστρου ως δύο μάζες ιστού σε σχήμα και μέγεθος αμυγδάλου στο βάθος του στόματος – δεξιά και αριστερά. Αντίθετα τα κρεατάκια λόγω θέσης ( πίσω από τη μύτη ) εκτιμώνται με ακτινογραφία ή με μεθόδους που ενίοτε είναι δύσκολα εφαρμόσιμες σε παιδιά μικρής ηλικίας (ενδοσόπηση ή οπίσθια ρινοσκόπηση χρησιμοποιώντας καθρεπτάκι).
Η εξέταση περιλαμβάνει τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και ενίοτε αιματολογικές εξετάσεις. Ο γιατρός σε κάθε περίπτωση δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα και στην πιθανότητα συνύπαρξης αλλεργίας.
Οι λοιμώξεις – αμυγδαλίτιδες και αδενοειδίτιδες – είναι οι συχνότερες παθήσεις της παιδικής ηλικίας. Χαρακτηρίζονται από συσσώρευση πυωδών εκκρίσεων , φαρυγγαλγία , δυσχέρεια κατάποσης , πυρετό , καταβολή δυνάμεων και μυαλγίες. Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει τη χρήση αντιβιοτικών στις μικροβιακές φλεγμονές ή συμπτωματική αγωγή στις ιογενείς λοιμώξεις. Οι φλεγμονές αυτές δυνατόν όπως συνυπάρχουν με ρινίτιδα ή/και οξεία μέση ωτίτιδα.
Σε περίπτωση υπερτροφίας η συμπτωματολογία χαρακτηρίζεται από :
- Δυσχέρεια ρινικής αναπνοής
- Ένρινη ομιλία
- Θορυβώδη αναπνοή στη διάρκεια της ημέρας
- Ροχαλητό ή/και άπνοιες στη διάρκεια του ύπνου
- Υποτροπιάζουσες φλεγμονές, όπως ρινίτιδες, οξείες ωτίτιδες , εκκριτική ωτίτιδα ( ¨υγρό¨ στο αυτί )
- “αδενοειδές” προσωπείο ( μισάνοιχτο στόμα, απαθές ύφος, μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια, συχνά ορθοδοντικές ανωμαλίες )
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην αποφρακτική υπνική άπνοια καθώς αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα είναι δυνατό να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές στην καρδιακή και πνευμονική λειτουργία του παιδιού.
Για τη χειρουργική αφαίρεση των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις:
- Υποτροπιάζουσες βακτηριακές αμυγδαλίτιδες ( > 5 ετησίως )
- Υποτροπιάζουσες αδενοειδίτιδες που προκαλούν πολλές ωτίτιδες
- Σημαντική υπερτροφία που συνοδεύεται από άπνοιες
- Εμμένουσα εκκριτική ωτίτιδα ( > από 3-4 μήνες )
- Υποψία για κακοήθη νόσο
Η αδενοτομή και η αμυγδαλεκτομή αποτελούν τις πιο συχνές επεμβάσεις στην παιδική ηλικία. Γίνονται υπό γενική αναισθησία και σε έμπειρα χέρια και εξειδικευμένα νοσηλευτικά κέντρα αποτελούν ασφαλείς μεθόδους με υψηλή αποτελεσματικότητα.
