Τουρισμός Υγείας: Ορίζεται η συμμετοχή τουριστών σε προγράμματα ιδιωτικής ιατρικής φροντίδας ή σε προγράμματα που σχετίζονται με την υγεία και την υγιεινή,σε συμφέρουσες τιμές και σε συνεργασία με την τουριστική βιομηχανία.
Αφορά στην πρόληψη, διατήρηση, θεραπεία, ανάρρωση και αποκατάσταση της υγείας με σύγχρονες ιατρικές μεθόδους ή με φυσικές μεθόδους συνδυάζοντας παράλληλα την ξεκούραση και τη διασκέδαση.
Ξεκίνησε από Γερμανούς τουριστικούς πράκτορες, οι οποίοι πρότειναν στους Γερμανούς ασθενείς,ιατρικές εκδρομές στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και κυρίως στην Ουγγαρία συνδυάζοντας χαμηλότερο κόστος ιατρικών δαπανών με τον τουρισμό.
Υφιστάμενη Κατάσταση
Ο ιατρικός τουρισμός σε παγκόσμιο επίπεδο
- Συνολικά οι μέχρι τώρα χώρες που παρέχουν υπηρεσίες τουρισμού υγείας ανέρχονται σε 106, ενώ ιδιαίτερη ανάπτυξη παρουσιάζουν χώρες όπως η Ελβετία, η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Μ.Βρετανία η Ινδία, η Τουρκία και η Ταϋλάνδη και η Κύπρος.
- Εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια σ’έναν από τους δυναμικότερους αναπτυσσόμενους κλάδους της παγκόσμιας αγοράς με εξαιρετικά, οικονομικά μεγέθη και αποτελέσματα.
- Αποτελεί μια από τις σύγχρονες μορφές εναλλακτικού τουρισμού.
- Είτε αφορά σε ιατρικούς λόγους είτε σε λόγους ευεξίας , η ζήτηση που εκδηλώνεται παρουσιάζει κάθε χρόνο σημαντική αύξηση.
- Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, το 10% των ασθενών στις χώρες-μέλη της Ε.Ε αναζητάει νοσηλευτικά ιδρύματα έξω από τα εθνικά του σύνορα ενώ για 1 χρόνο πραγματοποιήθηκαν μόνο από ευρωπαίους 2,6εκατ.ταξίδια για λόγους υγείας σε συνδυασμό με τις διακοπές τους με τον ετήσιο τζίρο να ανέρχεται στα 12 δις ευρώ παγκοσμίως .
- Επίσης, υπολογίζεται πως μέχρι το 2012,ο ιατρικός τουρισμός θα αποφέρει στην Ασία, έσοδα συνολικά της τάξεως των 4,4δις δολαρίων εκ των οποίων τα 2,2 δις αναλογούν στην Ινδία.
Ιατρικός Τουρισμός στην Ελλάδα
- Η Ελλάδα λοιπόν ,δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση σε αυτή τη νέα τάση, δεδομένου ότι είναι ήδη καταξιωμένος και αναγνωρισμένος τουριστικός προορισμός και κατατάσσεται σύμφωνα με τον Οργανισμό Παγκόσμιας Υγείας στη 14η θέση μεταξύ 191 χωρών παγκοσμίως.
- Αν και σε πρώιμο στάδιο, ο ιατρικός τουρισμός αποτελεί καινοτομία για τα ελληνικά δεδομένα στα πλαίσια διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος και της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου.
Υφιστάμενη Κατάσταση στην Ελλάδα
- Ο κλάδος των υπηρεσιών ιδιωτικής υγείας στην Ελλάδα παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια ,η οποία αντανακλάται στη συνεχή και δυναμική αύξηση των συνολικών δαπανών υγείας ως ποσοστό του ΑΕΠ(από 6½ το 1990 σε 9½ το 2007) ξεπερνώντας το αντίστοιχο μερίδιο για τις χώρες του ΟΟΣΑ κατά ½ ποσοστιαία μονάδα.
- Παράλληλα τα ιδιωτικά νοσοκομεία κερδίζουν μερίδιο αγοράς έναντι των δημοσίων(27% των συνολικών εσόδων του κλάδου το 2008 από 13% το 2000)κυρίως λόγω δυσλειτουργιών στις υπηρεσίες δημόσιας υγείας.
Πιο αναλυτικά εκτιμάται ότι το 90% των ιδιωτικών επενδύσεων στοχεύουν στην ιατρική τεχνολογία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στο ΕΣΥ (το οποίο εστιάζει στην κατασκευή υποδομών) δεν ξεπερνά το 30%.
Συγκεκριμένα, τα ιδιωτικά εστιάζουν τις επενδύσεις τους σε μηχανήματα νέας τεχνολογίας που σχετίζονται με συχνές και επικερδείς θεραπείες(όπως εγχειρήσεις καρδιάς, ορθοπεδικές ή ογκολογικές).
Κέντρα υγείας-τουρισμού στην Ελλάδα:
- Κέντρο Μεσόγειος, Κρήτη
- EMMETROPIA, Κρήτη
- Επίσης…Αποσπασματικές κινήσεις από φυσικά πρόσωπα όπως π.χ. πλαστικοί χειρούργοι, οφθαλμίατροι κ.α μοιράζοντας διαφημιστικά φυλλάδια στις πύλες εισόδου και σε ιδιωτικά κέντρα πρωτοβάθμιας υγείας όπως οι αλλοδαποί μασέρ που τριγυρνούν στην παραλία και διαφημίζουν τις υπηρεσίες που προσφέρουν.
Μήπως αυτό θα είναι το μέλλον και των ιδιωτικών ιατρικών επιχειρήσεων αλλά και φυσικών προσώπων?
Ανάπτυξη Ιδιωτικής Υγείας στην Ελλάδα
- Λόγω της ανελαστικής ζήτησης, ο κλάδος είναι πιο κερδοφόρος από τους περισσότερους κλάδους δραστηριότητας στην Ελλάδα.
- Η στρατηγική ανάπτυξης των ιδιωτικών νοσοκομείων στηρίζεται σε 3 ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα έναντι των δημοσίων :
-Υψηλού επιπέδου υπηρεσίες φροντίδας
-Μικροί χρόνοι αναμονής
-Μηχανήματα σύγχρονης τεχνολογίας
Η Ελλάδα κατατάσσεται 5η σε παγκόσμιο επίπεδο σε μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας κατά κεφαλή
Case Study : Δυναμική ανάπτυξης ιατρικού τουρισμού στην Κύπρο
ΚΥΠΡΟΣ : δημοφιλής ποιοτικός προορισμός για συγκεκριμένα ταξίδια υγείας (στο παρόν στάδιο εστιάζει στις διαγνωστικές εξετάσεις, θεραπείες τεχνητής γονιμοποίησης, κοσμητικές επεμβάσεις, οδοντιατρική, οφθαλμιατρική, καρδιολογία, ιαματικές πηγές και άλλες τοπικές θεραπείες ευεξίας, φωτοθεραπεία για σύνδρομο sad, κλιματοθεραπεία για άσθμα)
Ανάλυση υφιστάμενης κατάστασης
Το προϊόν παρουσιάζει αυξητική ζήτηση (η διεθνής αυξητική τάση ανέρχεται στο 30%) αλλά ακόμη δεν θεωρείται αρκετά ώριμο και χρήζει βελτίωσης όσον αφορά την οργάνωση και ανάπτυξη.
Αδυναμία του προορισμού
- Aπούσια διαπιστευμένων νοσηλευτηρίων:Στην παρούσα φάση ένα μόνο ιατρικό κέντρο είναι διαπιστευμένο (accredited) ενώ υπό διαδικασία διαπίστευσης βρίσκονται ακόμη τρία νοσηλευτήρια (ολοκλήρωση :τέλος 2011)
- Δεν διαθέτει κέντρα αποκατάστασης/αποθεραπείας και ως εκ τούτου αξιοποιούνται τα ξενοδοχεία. Ενώ παράλληλα, χρησιμοποιούνται επιπρόσθετα κάποια καταλύματα που θα διακόψουν τη λειτουργία τους, αλλάζοντας χρήση ,φιλοξενώντας ταξιδιώτες υγείας.
- Τα κέντρα Ευεξίας εντός των ξενοδοχείων, υπόκεινται σε κάποιο (ποιοτικό) έλεγχο, για να μπορούν να προβάλλονται ως spa resort – αλλά αυτό δε συμβαίνει με τα αυτόνομα Κέντρα Ευεξίας. Λειτουργούν απλά σαν εμπλουτιστικό στοιχείο.
Δυνατά σημεία του προρισμού
- Οι θεραπείες που αναφέρονται στο στρατηγικό στόχο αποτελούν τα δυνατά σημεία και για τα οποία θα μπορούσε να προσελκύσει αποκλειστικά κόσμο. Έχει ετοιμαστεί ολοκληρωμένη Στρατηγική Τουρισμού Υγείας με συγκεκριμένα, υλοποιήσιμα και κοστολογημένα Σχέδια Δράσης.
Στρατηγικές δράσεις για τα επόμενα πέντε χρόνια
- Δράσεις που αφορούν τον ΚΟΤ: Συνέχιση της Προεδρίας του ΚΟΤ στην Επιτροπή Προώθησης της Κύπρου ως Κέντρου Παροχής Υπηρεσιών Υγείας Κύπρου, η οποία αποτελείται από όλους τους εμπλεκόμενους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
- Επιχορήγηση επιλέξιμων επενδύσεων τουρισμού υγείας στα πλαίσια του συγχρηματοδοτούμενου Σχεδίου Κινήτρων.
- Ενθάρρυνση/καθοδήγηση ελκυστικής ‘πακετοποίησης’ υπηρεσιών, από απόψεως τιμής και ποιότητας.
- Ενθάρρυνση προβολής testimonials-προσωπικές επιτυχείς ιστορίες, ηλεκτρονικό μάρκετινγκ και άλλες στοχευμένες ενέργειες προβολής του προορισμού για υπηρεσίες υγείας.
Δράσεις που αφορούν άλλους φορείς:
1. Εξαγγελία του Σχεδίου Κινήτρων για τη διαπίστευση των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων,
2. Μedical audit,
3. Δημιουργία health farms, Κέντρα για best agers ή κέντρα για assisted living, Rehabilitation centres,
4. Συμφωνίες με ασφαλιστικές εταιρείες
Υπάρχει προοπτική ανάπτυξης του τουρισμού υγείας στην Ελλάδα;
ΝΑΙ, Υπάρχει προοπτική!
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία αλλά και το υπό έκδοση νομοσχέδιο για τα κέντρα τουρισμού υγείας θα πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές και επιδοτούνται από τον νέο αναπτυξιακό νόμο. Όμως σύμφωνα με το διεθνές οικονομικό περιβάλλον που επικρατεί καθιστά μια τέτοια επένδυση ασύμφορη.
Παράδειγμα: κατασκευή του ΙΑΣΩ στη Λάρισα.
300 κλίνες
1200 εργαζόμενοι
75 εκατ. ευρώ κόστος επένδυσης
Άλλα παραδείγματα επενδύσεων:
-Project ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ: Κέντρο αποθεραπείας-αποκατάστασης, επανένταξης και πασχόντων ατόμων. Προς το παρόν «μπαίνει μέσα» (αν και αυξήθηκε 30% ο τζίρος του, εμφανίζει ζημιές). Αναζητείται μοντέλο κοινοπραξίας διοίκησης του κέντρου, αλλάζοντας το σημερινό status.
-ΕΡΑΣΙΝΕΙΟ Hospital: Το πρώτο ιδιωτικό ογκολογικό νοσοκομείο στην Ελλάδα. Το ύψος του project θα ξεπεράσει τα 100 εκατ.ευρώ (η μεγαλύτερη επένδυση στην υγεία τα τελευταία χρόνια).
-ΡΕΑ: Νέο μαιευτήριο στήνεται στο Φάληρο. Στην αλυσίδα του εγχειρήματος συμμετέχουν 400-450 γιατροί-μέτοχοι και 400-450 συνεργαζόμενοι γιατροί.
Ανάπτυξη επιχειρηματικού σχεδίου τουρισμού υγείας
Σύμφωνα με τα παραπάνω το κόστος κατασκευής και λειτουργίας ενός κέντρου υγείας είναι υψηλό αν αναλογιστούμε ότι πρέπει να πληρεί τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για τη σωστή λειτουργία του.
Την δεδομένη στιγμή με τις υπάρχουσες οικονομικές συνθήκες κρίνεται σχέδιο υψηλού επενδυτικού ρίσκου.
Μπορεί λοιπόν μια επιχείρηση να λειτουργήσει χωρίς την ανάλωση κεφαλαίων για επενδύσεις(αγορά και κατασκευή υποδομών)που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός κέντρου υγείας;
ΝΑΙ!!!
ΠΩΣ ;
- Λειτουργώντας επιχειρηματικά ως συνδετικός κρίκος με τη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και επικοινωνιών ,επιχειρήσεων και προσώπων έτσι ώστε να παρέχονται και να καλύπτονται πλήρως οι υπηρεσίες του τουρισμού υγείας, αλλά να εξυπηρετεί ταυτόχρονα και τις τοπικές κοινωνίες όπου θα λειτουργεί.
- Στόχος μας είναι η προώθηση και η ανάπτυξη ιατρικού τουρισμού με τη δημιουργία ενός δικτύου δηλαδή μιας εξελισσόμενης οικονομικής δραστηριότητας με μεγάλη προστιθέμενη αξία χωρίς να απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις, την οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει με τις κατάλληλες επενδύσεις η Ελλάδα.
- Ο τουρισμός υγείας( το ιατρικό θέρετρο της Κρήτης) θα στηριχθεί στις υπάρχουσες υποδομές άυλες και υλικές με αποτέλεσμα το κόστος να μειώνεται σημαντικά.
- Αυτό μετατρέπει αυτόματα την εν λόγω δραστηριότητα σε μία επένδυση χαμηλού επιχειρηματικού ρίσκου
Μορφές Ιατρικού Τουρισμού
Οι κυριότερες μορφές Ιατρικού Τουρισμού που μπορούν να αναπτυχθούν μέσω δημιουργίας δικτύου:
- Πλαστική χειρουργική-Αισθητική βελτίωση
- Καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις
- Μεταμοσχεύσεις ζωτικών οργάνων
- Ογκολογικές υπηρεσίες
- Οφθαλμολογία
- Οδοντιατρική
- Εξυπηρέτηση ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια
- Εξωσωματική γονιμοποίηση
- Ψυχολογική υποστήριξη
- ασθενείς με αναπνευστικές παθήσεις (π.χ. άσθμα)
- ασθενείς με χρόνιες παθήσεις
- άτομα τρίτης ηλικίας μη επαρκώς εξυπηρετούμενα
- άτομα με αναπηρίες και ειδικές ανάγκες
Βασικές Προϋποθέσεις Περιοχών για Ανάπτυξη του Τουρισμού Υγείας
- Ιδανικές περιβαλλοντικές και κλιματολογικές συνθήκες
- Πρότυπες ξενοδοχειακές υποδομές
- Ανεπτυγμένο τουριστικό δίκτυο
- Εθνικό σύστημα υγείας με δομές που προσφέρουν υψηλό επίπεδο υπηρεσιών
- Χαμηλό κόστος ιατρικής περίθαλψης σε σχέση με άλλες χώρες
Ευνοϊκές προϋποθέσεις για την Κρήτη
Η Κρήτη αποτελεί τον ιδανικό προορισμό για Ιατρικό Τουρισμό και την ανάπτυξη του συγκεκριμένου Επιχειρηματικού Σχεδίου για τους παρακάτω λόγους:
- Ιδανικές περιβαλλοντικές και κλιματολογικές συνθήκες
- Πλούσια πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά καθώς και φημισμένη υγιεινή μεσογειακή διατροφή.
- Πρότυπες ξενοδοχειακές υποδομές
- Αποτελεί το κέντρο στο σταυροδρόμι τριών Ηπείρων και το κέντρο της Μεσογείου
- Ανεπτυγμένο τουριστικό δίκτυο
- Εθνικό σύστημα υγείας με δομές που προσφέρουν υψηλό επίπεδο υπηρεσιών για την ανάπτυξη του Ιατρικού Τουρισμού
- Αυξημένο αίσθημα ασφάλειας, λόγω του νησιωτικού χαρακτήρα της
- Σύνδεση του Ιατρικού Τουρισμού με άλλες εναλλακτικές μορφές τουρισμού λόγω μορφολογίας του εδάφους και ανεπτυγμένης τουριστικής δραστηριότητας
Υποδομές στην Κρήτη
-Αθλητικά Κέντρα
-Ξενοδοχεία 5* και Spa
-Συνεδριακά Κέντρα
-Επαύλεις και διαμερίσματα (προς πώληση και ενοικίαση)
-Εμπορικές ανάπτυξης
Η αξιολόγηση της Κρήτης με βάση των δεικτών ιατρικού τουρισμού είναι θετική!!
Οι κυριότεροι είναι:
-Δείκτες ταξιδιού και τουρισμού
-Νομοθετικό πλαίσιο
-Επιχειρηματικό περιβάλλον
-Ανθρώπινοι, πολιτιστικοί και φυσικοί πόροι
-Αεροπορικές υποδομές
-Επίγειες υποδομές
-Τουριστικές υποδομές
-ICT υποδομές
-Ανταγωνιστικότητα των τιμών
-Εθνική αντίληψη (συνείδηση) για τον τουρισμό
Οι επιμέρους είναι:
–Το περιβάλλον
-Η ασφάλεια
-Η υγιεινή
-Προτεραιότητα για θέματα τουρισμού και ταξιδιού
-Ρυθμιστικοί κανόνες πολιτικής
Ανάλογο δίκτυο στην Ελλάδα δεν υπάρχει !!!
Καινοτομία –Ανάπτυξη επιχειρηματικού σχεδίου
Η καινοτομία του έργου βασίζεται στο γεγονός ότι θα γίνει χρήση των υποδομών που υπάρχουν ελαττώνοντας αποτελεσματικά το κόστος της επένδυσης, αξιοποιώντας και αναβαθμίζοντας με αυτόν τον τρόπο, το υπάρχον επιστημονικό δυναμικό που εξυπηρετεί την τοπική κοινωνία.
Πολυμετοχικότητα (συνεργασία ιδιωτικών φορέων υγείας, υπηρεσιών και ατόμων) ώστε να είναι ελκυστικό ως προς την επένδυση αλλά και ως προς το αποτέλεσμα της επένδυσης.
Χτίσιμο σχέσων εμπιστοσύνης με τον τουρίστα και τον πολίτη
- Εξοικονόμηση Χρημάτων.
- Γνωρίζει το Συνολικό Κόστος εξ’ αρχής
- Δεν υπάρχει χρόνος αναμονής
- Καλύτερη εξυπηρέτηση και άριστη ποιότητα Υπηρεσιών
- Θεραπεία σε συνδυασμό με διασκέδαση
- Απόλαυση όλων των συγκριτικών πλεονεκτημάτων ως τουριστικός προορισμός
- Τριψήφια Γραμμή Τηλεφωνικής εξυπηρέτησης όλο το εικοσιτετράωρο
- Συνεργασία με τα ξενοδοχεία διαμονής για τακτικά και έκτακτα περιστατικά
- Δημιουργία ειδικού πακέτου υγείας για μεταφορά και παραμονή στο νησί
- Εφημερία Ιατρών Δικτύου
- Εφημερία Εργαστηρίων
- Κατ’ οίκον παροχή Υγείας
- Κατ’ οίκον Νοσηλεία
- Δημιουργία Ηλεκτρονικού Ιατρικού φακέλου
- Κλινική Παρακολούθηση με τη χρήση νέων τεχνολογιών
- Ιατρικά Συμβούλια εξ’ αποστάσεως
- Ύπαρξη ολοκληρωμένου σύστηματος περίθαλψης(θεραπείες-εγχειρήσεις-αποκατάσταση) σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους
Κίνητρα Συμμετοχης Επαγγελματιών Υγείας και Συναφών Επαγγελμάτων στο Δίκτυο
- Οικονομικό Κίνητρο
- Συμμετοχή σε παρεμφερείς Οικονομικές Δραστηριότητες του Δικτύου
- Επιστημονικό Κίνητρο
- Έρευνας και Ανάπτυξης → Μ.Κ.Ο.
- Χρήση και Ενσωμάτωση Τεχνολογίας
- Προώθηση
- Εξοικονόμηση χρόνου
- Ποιότητα Υπηρεσιών
- Διασφάλιση Ιατρικού πορίσματος
- Πιστοποίηση Υπηρεσιών
- Ασφάλεια Αστικής Ευθύνης
- Συνέργειες Επιστημονικών Ομάδων Δικτύου
- Διαρκής Επιμόρφωση
- Διαχείριση μελλοντικών Επαγγελματικών Κινδύνων
Κίνητρα Συμμετοχής Διαγνωστικών Κέντρων, Κλινικών & άλλων Φορέων Υγείας
- Έσοδα
- Ανάπτυξη και άλλων εξειδικευμένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων
- Συμμετοχή σε έρευνα και ανάπτυξη
Κίνητρα Συμμετοχής Ξενοδοχείων
- Διαφοροποίηση τουριστικού προιόντος
- Επιμήκυνση τουριστικής περιόδου
- Αναβάθμιση προσφερομένων υπηρεσιών
- Έσοδα
Επιχειρηματική Ευκαιρία Επένδυσης
- Χαμηλό επενδυτικό ρίσκο.
- Καινοτομία.
- Συνεργίες που δημιουργούν συναγωνισμό στον ανταγωνισμό.
- Συμβολή στον καθορισμό πολιτικών ανάπτυξης.
- Δυνατότητα επιδότησης από τον αναπτυξιακό νόμο.
- Δημιουργία ανάπτυξης στον ευρωπαϊκό και Ελλαδικό χώρο.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τα οφέλη που απορρέουν από την ορθολογική διαχείριση της ιατρικής δυναμικής για την αξιοποίηση τουριστικών προϊόντων υγείας και εξυπηρετώντας παράλληλα τις τοπικές κοινωνίες ποικίλουν και καλύπτουν ένα ευρύ κοινωνικοοικονομικό πεδίο πλεονεκτημάτων. Αυτά ορίζονται ως ενίσχυση της κρατικής οικονομίας, οικονομική ενίσχυση των εμπλεκομένων φορέων όπως: η ξενοδοχειακή βιομηχανία και τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, η σταθερή αύξηση της απασχόλησης στους τομείς της υγείας και τουρισμού, αλλά και η καλύτερη προβολή της χώρας. Σε πολλές χώρες, ο ιατρικός τουρισμός αποτέλεσε καταλύτη στις προσπάθειες αναμόρφωσης της εθνικής οικονομίας καθώς επίσης είχε σαν αποτέλεσμα την ουσιαστική βελτίωση των υπηρεσιών υγείας με όφελος στον ντόπιο πληθυσμό.
