Ενώ τα παιδιά σήμερα δέχονται ποικιλία ερεθισμάτων, μέσω κυρίως ηλεκτρονικής μορφής, με φοβερή ταχύτητα και εναλλαγή, και μάλιστα, συχνά, ερεθισμάτων ακατάλληλων και ανεπεξέργαστων για την ηλικία τους, από την άλλη, τα παιδιά «κρατιούνται» από τους γονείς τους σε στάδια ανώριμα και είναι απροετοίμαστα να κάνουν αυτά που πρέπει, καθώς μεγαλώνουν.
Ολοένα και περισσότερα παιδιά καθυστερούν να σταματήσουν την πιπίλα και το μπιμπερό, να σταματήσουν τα pumpers, και συγχρόνως αυξάνει και ο αριθμός των παιδιών που, ακόμη και σε μεγαλύτερη ηλικία, κοιμούνται με τον έναν ή και με τους δύο γονείς.
Τα προβλήματα του λόγου και της επικοινωνίας είναι ωστόσο συνάρτηση και τέτοιων παραμέτρων. Είναι δηλαδή συχνά συνυφασμένα με τη μάσηση και κατάποση, τον ύπνο και τον έλεγχο των σφικτήρων ή της ουροδόχου κύστης.
Ακόμη, η επικοινωνία, λεκτική και εξω-λεκτική, βαδίζει παρέα με τα όρια, την ιεράρχηση προτεραιοτήτων, την εκμάθηση συγκέντρωσης και προσοχής.
Η επικοινωνία, δεν είναι μόνο χάρισμα ή γονιδιακή προδιάθεση ή γνωστικό – μαθησιακό επίτευγμα.
Είναι επίσης το πώς δουλεύονται, ουσιαστικά, στο οικογενειακό περιβάλλον, όλα τα παραπάνω, και όχι μόνο βομβαρδίζοντας το παιδί με ερεθίσματα ξερά, χωρίς επεξεργασία και διαδραστικότητα.
Είναι απαραίτητο η συνολική ωρίμανση ενός παιδιού να επιτυγχάνεται μέρα με τη μέρα, παράλληλα με τις κατακτήσεις του μέσα στο οικογενειακό και κοινωνικό του πλαίσιο, που πρέπει να ‘ναι υποστηρικτικό και να του δίνει ευκαιρίες για δοκιμές, προσπάθειες, ακόμη και αποτυχίες, από τις οποίες θα μάθει να συνεχίζει και όχι να απογοητεύεται.
Ο λόγος πηγαίνει παρέα με όλα αυτά. Και ακόμη και όταν παρουσιάζει κάποια διαταραχή ή καθυστέρηση, «δουλεύεται» καλύτερα σε ένα παιδί που το πλαίσιο στήριξης του από την οικογένεια είναι σταθερό, ομόψυχο και ψύχραιμο.
Θα παρουσιάσουμε σύντομα κάποια ηλικιακά σημεία αναφοράς για την ανάπτυξη του λόγου:
0-6 ΜΗΝΩΝ
- Το μωρό σας αντιδρά στους ήχους, κοιτάει ή στρέφει το κεφάλι του προς την πηγή τους
- Παράγει ήχους.
ΕΩΣ 12 ΜΗΝΩΝ
- Καταλαβαίνει απλές οδηγίες
- Λέει «μαμά» και «μπαμπά»
- Ανταποκρίνεται όταν ακούει το όνομα του
ΕΩΣ 18 ΜΗΝΩΝ
- Καταλαβαίνει απλές οδηγίες και προτάσεις
- Πρέπει να ονομάζει οικεία αντικείμενα
- Το λεξιλόγιο εμπλουτίζεται
ΕΩΣ 2 ΧΡΟΝΩΝ
- Καταλαβαίνει σύνθετες οδηγίες
- Λέει το όνομα του
- Χρησιμοποιεί προτάσεις με 2-3 λέξεις
ΕΩΣ 3 ΧΡΟΝΩΝ
- Καταλαβαίνει απλές ιστορίες
- Χρησιμοποιεί προτάσεις
- Κάνει ερωτήσεις
- Χρησιμοποιεί πληθυντικό και προθέσεις
ΕΩΣ 4 ΧΡΟΝΩΝ
- Η ομιλία του παιδιού σας πλησιάζει περισσότερο αυτή των ενηλίκων όσον αφορά τη γραμματική και το συντακτικό.
Καλό είναι, όταν οι γονείς μιλούν στο παιδί τους (μέχρι κυρίως τα τρία του χρόνια), απλά, με ολοκληρωμένες μικρές προτάσεις, με ρυθμό, μελωδία, ευδιάκριτες συλλαβές και με πολλές επαναλήψεις. Τα παιδιά λατρεύουν τις ρουτίνες και τις επαναλήψεις! Και λένε «πάλι, πάλι!» ζητώντας μία ακόμη επανάληψη.
Στην προσπάθεια τους οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους το υπερφορτώνουν με πληροφορίες και αυτό το μπλοκάρει. Ή του τα κάνουν όλα εύκολα και αυτό δεν το βοηθά να αναπτυχθεί.
Χρειάζεται συχνά «ο κοινός νους», η καθαρή λογική, για να δώσει ομορφιά και μέτρο στο συναίσθημα ή την υπερβολή. Ο κοινός νους θα βοηθήσει να τεθούν τα όρια και να ανησυχήσουμε όταν πρέπει ή να αδιαφορήσουμε όταν πρέπει.
Κάποιες φορές ένας «αδιάφορος» γονιός είναι καλύτερος από έναν υπερβολικό γονιό.
Γιατί, όταν λέμε αδιάφορος εννοούμε αυτόν που παρατηρεί, βλέπει, αλλά κάποιες φορές επιλέγει να μείνει στην άκρη και να αφήσει το παιδί να προσπαθήσει μόνο του λίγο παραπάνω.
Επίσης να σημειωθεί ότι, ένας στόχος ανάπτυξης του λόγου είναι η κατάκτηση της αφήγησης, του ακούω και λέω μία ιστορία, που ανά ηλικία διαφοροποιείται και εμπλουτίζεται, θέμα μεγάλο, που θα το αναλύσουμε μία άλλη φορά.
www.mrous.gr
Facebook: Μαρία Ρουσοχατζάκη
