Γράφει ο Γιώργος Δελημπαλταδάκης.
Γενικός Χειρουργός, Διευθυντής Χειρουργικού Τμήματος Euromedica Μητέρα Κρήτης
Τι είναι οι αιμορροΐδες
Αιμορροΐδες είναι διατεταμένες φλέβες στην περιοχή του πρωκτού. Η πάθηση είναι πολύ συχνή και μπορεί να εμφανιστεί στο 60% των ανθρώπων κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Πως δημιουργούνται
Υπάρχουν διάφορες παθήσεις και καταστάσεις στις οποίες αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης αιμορροΐδων, όπως:
- Χρόνια δυσκοιλιότητα
- Παχυσαρκία
- Πολλαπλές εγκυμοσύνες
- Παρατεταμένη ορθοστασία
- Συχνή άρση βάρους
- Πολύ σφικτά ρούχα
- Χρόνιος βήχας
- Καθιστική ζωή
- Κίρρωση ήπατος
Συμπτώματα
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της αιμορροϊδοπάθειας είναι ο κνησμός στην περιοχή του πρωκτού, το καύσος, η παρουσία βλεννώδους έκκρισης, ο πόνος και η αιμορραγία. Ο πόνος εμφανίζεται σε περίπτωση θρόμβωσης ενώ η αιμορραγία εμφανίζεται συνήθως κατά την κένωση ή μετά από αυτήν και το αίμα έχει ζωηρό κόκκινο χρώμα που μπορεί να εμφανιστεί στα κόπρανα ή μόνο στο χαρτί τουαλέτας. Μαζί με τα παραπάνω συμπτώματα ο ασθενής ενοχλείται από τις προπίπτουσες διογκωμένες αιμορροΐδες ή και πεπαχυσμένες δερματικές πτυχές που δυσχεραίνουν ιδιαίτερα τη διατήρηση σωστής υγιεινής της περιοχής.
Διάγνωση
Η διάγνωση πρέπει να γίνεται ΠΑΝΤΑ από τον γιατρό και όχι ο ασθενής να αποδίδει τα συμπτώματα του σε αιμορροϊδοπάθεια. Ο λόγος είναι ότι, εκτός από τις αιμορροΐδες, η παρουσία αίματος κατά την κένωση μπορεί να υποκρύπτει πολύ σοβαρότερες παθήσεις όπως είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου, οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, η πρόπτωση του ορθού κλπ.
Θεραπεία
Στα πρώτα στάδια της αιμορροϊδοπάθειας η θεραπεία είναι κατ’ αρχήν συντηρητική και περιλαμβάνει μέτρα διαιτητικά, συνήθειες στη χρήσης τουαλέτας, τοπικής καθαριότητας και υγιεινής και φάρμακα.
- Στα διαιτητικά μέτρα περιλαμβάνονται ο εμπλουτισμός της διατροφής μας σε τροφές με άφθονες φυτικές ίνες όπως χόρτα, σαλάτες, φρούτα και επίσης άφθονο νερό.
- Είναι απαραίτητη η καθημερινή χρήση τουαλέτας την ίδια πάντα ώρα, εφόσον είναι εφικτό και η καθαριότητα της περιοχής με χλιαρό νερό και σαπούνι, αντί για χαρτί τουαλέτας. Το παγωμένο νερό ίσως έχει κάποια ανακουφιστική επίδραση μόνο στην αιμορροϊδική κρίση. Εάν υπάρχει δυσκοιλιότητα πρωταρχικός στόχος είναι η καταπολέμηση της με δίαιτα ή και χρήση φαρμάκων.
- Η τοπική χρήση αλοιφών με κορτιζόνη ή τοπικό αναισθητικό προσφέρουν μικρή ανακούφιση, όπως και τα αναλγητικά από το στόμα ενώ καλύτερη ανταπόκριση περιμένουμε με τη χρήση διάφορων φλεβοτονικών φαρμάκων.
- Η αερόβιος άσκηση όπως περπάτημα, τρέξιμο και κολύμπι, η αποφυγή καθιστικής ζωής και ορθοστασίας και η αποφυγή συχνής καθημερινής άρσης βάρους είναι μέτρα που μπορεί να αποτρέψουν την εμφάνιση αιμορροΐδων ή να αναστείλουν την εξέλιξη της ήδη υπάρχουσας αιμορροϊδοπάθειας.
Εάν όλα τα παραπάνω δεν αποδώσουν τότε πρέπει να επιλέξουμε μία από τις χειρουργικές μεθόδους αντιμετώπισης της αιμορροϊδοπάθειας.
Χειρουργική θεραπεία
Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας.
Η πλέον ριζική θεραπεία με καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα είναι η αιμορροϊδεκτομή. Η αφαίρεση δηλαδή των αιμορροΐδων. Η επέμβαση μπορεί να γίνει είτε με τον κλασικό τρόπο, εγχείρηση κατά Milligan Morgan, είτε με τη χρήση χειρουργικών μηχανημάτων απελευθέρωσης ενέργειας, όπως διάφορες διαθερμίες, Laser κλπ.
Η εγχείρηση κατά Logo είναι μία επέμβαση η οποία γίνεται μέσα στο έντερο σε βάθος 4-5 cm από τον πρωκτό, όπου αφαιρείται περιμετρικά του εντέρου ένας δακτύλιος ολικού πάχους από το έντερο και μαζί με το δακτύλιο διατέμνονται και οι αιμορροϊδικές αρτηρίες. Παύει έτσι η προσφορά αίματος προς τις αιμορροΐδες, οι οποίες σιγά σιγά με την πάροδο του χρόνου συρρικνώνονται.
Άλλη επέμβαση είναι η απολίνωση των αιμορροϊδικών αρτηριών με τη βοήθεια υπερήχων, με ή χωρίς ορθοπηξία. Είναι και αυτή μία επέμβαση που εκτελείται μέσα στον αυλό του εντέρου σε βάθος 4-5 cm από τον πρωκτό. Είναι επέμβαση που όταν εκτελεστεί σωστά είναι σχεδόν ανώδυνη.
Από όλα αυτά γίνεται αντιληπτό ότι υπάρχουν γενικά μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν από όλους, αλλά η τελική θεραπευτική παρέμβαση μπορεί να είναι διαφορετική για τον κάθε ασθενή ξεχωριστά, ανάλογα με το στάδιο της νόσου και τις επιθυμίες του σε σχέση με την εργασία του και γι αυτό η απόφαση λαμβάνεται πάντα σε συζήτηση μαζί του.
ΡΑΓΑΔΑ ΠΡΩΚΤΟΥ
Τι είναι
Ραγάδα πρωκτού ή ραγάδα πρωκτικού δακτυλίου, όπως λέγεται ορθότερα, είναι ένα σχίσιμο μήκους 1-2cm που ξεκινάει από το έξω χείλος του πρωκτού και επεκτείνεται κεντρικά μέσα στον αυλό του εντέρου. Το σχίσιμο είναι επιφανειακό και αφορά μόνο την επιφανειακή στοιβάδα του εντέρου.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα που προκαλεί η ραγάδα είναι ο πόνος και η αιμορραγία. Ο πόνος είναι ιδιαίτερα έντονος και εμφανίζεται την ώρα της αφόδευσης και παραμένει για μερικές ώρες μέχρι την ώρα της επόμενης αφόδευσης.
Η αιμορραγία που υπάρχει κάποιες φορές είναι μικρή, το αίμα που εξέρχεται επαλείφει τα κόπρανα ή εμφανίζεται μετά την κένωση και είναι ζωηρού κόκκινου χρώματος.
Θεραπεία
Η αντιμετώπιση της ραγάδας ξεκινάει πάντα με συντηρητική αγωγή. Προς τούτο χορηγούνται στον ασθενή φάρμακα για να ρυθμιστεί η δυσκοιλιότητα που πιθανόν συνυπάρχει και άλλες φαρμακευτικές ουσίες με τη μορφή αλοιφής τοπικής χρήσης που συμβάλουν στη λύση του σπασμού του έσω σφιγκτήρα. Μπορεί να χορηγηθούν επίσης αντιφλεγμονώδη και κοινά αναλγητικά. Η προσπάθεια αντιμετώπισης της νόσου συντηρητικά μπορεί να συνεχιστεί το πολύ για δέκα ημέρες. Εάν δεν έχουμε επιτύχει τη θεραπεία της ραγάδας στο χρονικό αυτό διάστημα τότε επιβάλλεται η χειρουργική αντιμετώπιση.
Το χειρουργείο για τη λύση του προβλήματος είναι η πλάγια σφιγκτηροτομή. Με μια μικρή τομή, μικρότερη από 2 cm, στο δέρμα κοντά στον πρωκτό παρασκευάζεται ο έσω σφιγκτήρας και διατέμνεται. Η επέμβαση διαρκεί 15-20 λεπτά και ο ασθενής εξέρχεται της Κλινικής μετά από λίγες ώρες. Στην εργασία του μπορεί να επιστρέψει την επομένη ημέρα.
Διάφορες άλλες μέθοδοι που προτείνονται για την αντιμετώπιση της ραγάδας, όπως botox, laser κλπ δεν έχουν τα ίδια ποσοστά επιτυχίας όπως η πλάγια σφιγκτηροτομή.
ΠΕΡΙΕΔΡΙΚΟ ΑΠΟΣΤΗΜΑ – ΣΥΡΙΓΓΙΟ
Α. ΠΕΡΙΕΔΡΙΚΟ ΑΠΟΣΤΗΜΑ
Τι είναι το περιεδρικό απόστημα;
Περιεδρικό απόστημα είναι η εμφάνιση βαριάς φλεγμονής στην περιοχή γύρω από τον πρωκτό η οποία καταλήγει στη δημιουργία κοιλότητας γεμάτης με πύον. Η φλεγμονή αυτή συνήθως ξεκινάει από έναν από τους πρωκτικούς αδένες οι οποίοι βρίσκονται μέσα στο έντερο σε απόσταση περίπου 2-3cm από τον πρωκτό. Όσο μεγαλώνει και επεκτείνεται η φλεγμονή διαπερνά το τοίχωμα του εντέρου, τους σφιγκτήρες του πρωκτού, το λίπος της περιοχής και καταλήγει στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό.
Θεραπεία
Η θεραπεία του περιεδρικού αποστήματος είναι η χειρουργική διάνοιξη και παροχέτευση του. Ο χειρουργός δηλαδή με μια μικρή τομή στο δέρμα παροχετεύει και καθαρίζει το απόστημα Στις περισσότερες από τις μισές περίπου περιπτώσεις διάνοιξης περιεδρικού αποστήματος έχουμε τη δημιουργία περιεδρικού συριγγίου.
Β. ΠΕΡΙΕΔΡΙΚΟ ΣΥΡΙΓΓΙΟ
Τι είναι το περιεδρικό συρίγγιο;
Το περιεδρικό συρίγγιο είναι μία σήραγγα, που φέρνει σε επικοινωνία το εσωτερικό του παχέος εντέρου (πρωκτικού σωλήνα) με το δέρμα γύρω από τον πρωκτό. Ένα κανάλι δηλαδή που το έσω στόμιο του βρίσκεται μέσα στο έντερο και το έξω στόμιο βρίσκεται στο δέρμα κοντά στον πρωκτό. Από το έξω στόμιο μπορεί να τρέχει κατά καιρούς μικρή ποσότητα ρυπαρού υγρού, ή το έξω στόμιο μπορεί να κλείσει και να δημιουργηθεί πάλι απόστημα.
Διάγνωση
Η διάγνωση του περιεδρικού συριγγίου γίνεται από το χειρουργό με την απλή κλινική εξέταση. Αυτό όμως που δε μπορεί να δει ο γιατρός με την απλή εξέταση είναι η πορεία του συριγγώδους πόρου και κυρίως η σχέση του με τους σφιγκτήρες του πρωκτού. Η πληροφορία αυτή όμως είναι πάρα πολύ σημαντική και απαραίτητη προκειμένου να επιλεγεί η κατάλληλη επέμβαση για τον συγκεκριμένο τύπο συριγγίου. Για το λόγο αυτό προεγχειρητικά ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε μαγνητική τομογραφία που είναι η εξέταση εκλογής προκειμένου να πάρει ο χειρουργός τις συγκεκριμένες πληροφορίες.
Θεραπεία
Η θεραπεία του περιεδρικού συριγγίου είναι αμιγώς χειρουργική. Με τη χειρουργική επέμβαση καταργείται αυτή η άτυπη και εξωανατομική επικοινωνία του πρωκτικού σωλήνα με το δέρμα.
Η αφαίρεση αυτή ενώ συνήθως είναι μια επέμβαση μικρής βαρύτητας, ενίοτε, μπορεί να είναι αρκετά δύσκολη έως αδύνατη να γίνει με μία μόνο χειρουργική πράξη. Αυτό εξαρτάται από τη σχέση του συριγγώδους πόρου με τους σφιγκτήρες του πρωκτού και ιδίως με τον έξω σφιγκτήρα, ο οποίος εάν κοπεί κατά τη χειρουργική επέμβαση τότε ο ασθενής θα εμφανίσει ακράτεια υγρών ή και στερεών κοπράνων μετεγχειρητικά, μια άσχημη επιπλοκή η οποία διορθώνεται δύσκολα.
Σήμερα με την εξέλιξη των μηχανημάτων βιοιατρικής τεχνολογίας και ιδίως μηχανημάτων που παράγουν ενέργεια, όπως για παράδειγμα συσκευές Laser CO2, μπορούμε να δημιουργήσουμε ελάχιστο τραύμα αφαιρώντας ολόκληρο ή το μεγαλύτερο μέρος από τον συριγγώδη πόρο. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνουμε ταχύτερη ανάρρωση και γρήγορη επούλωση του τραύματος.
Σε περίπτωση ατελούς επέμβασης, το υπόλοιπο κομμάτι του συριγγίου που δε μπορεί να αφαιρεθεί αντιμετωπίζεται με διάφορους τρόπους, όπως η καυτηρίαση του επιθηλίου που το καλύπτει εσωτερικά, με ίνα διαθερμίας ή Laser, ο περιβρογχισμός του με ελαστικό νήμα (seton) κλπ. Αντιστοίχως υπάρχει τρόπος σύγκλισης του έσω στομίου του συριγγίου προκειμένου να πάψει να τροφοδοτεί το συρίγγιο με μικρόβια και σηπτικό υλικό. Όλες όμως αυτές οι τεχνικές λεπτομέρειες συζητούνται με τον εκάστοτε ασθενή ξεχωριστά, σε μια συζήτηση εστιασμένη στο συγκεκριμένο τύπο συριγγίου που φέρει ο ασθενής.
