Οι καρωτίδες είναι κλάδοι της αορτής οι οποίοι πορεύονται μέσα στον τράχηλο προς το κρανίο για να αιματώσουν το πρόσωπο και τον εγκέφαλο. Από το αορτικό τόξο εκφύονται η ανώνυμος αρτηρία που εν συνεχεία θα δώσει την δεξιά καρωτίδα και η αριστερή κοινή καρωτίδα που εν συνεχεία θα διχαστεί για να δώσει την έσω και έξω καρωτίδα .
Οι καρωτίδες, ειδικά στην εξωκρανιακή τους πορεία μπορούν να προσβληθούν από αθηροσκλήρωση, όπως και τα άλλα αγγεία του σώματος και προοδευτικά (η απότομα σε ρήξη της αθηρωματικής πλάκας ) να αποφραχτούν με αποτέλεσμα την μειωμένη αιματική ροη στον εγκέφαλο και το εγκεφαλικό αγγειακό επεισόδιο (ΑΕΕ) (παροδικό η μόνιμο). Το ΑΕΕ είναι η 3η συχνότερη αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες και η επίπτωση της στένωσης των καρωτίδων είναι περίπου 7% στις γυναίκες και 9% στους άνδρες άνω των 65 ετών. Ωστόσο στο 62% των εξεταζόμενων σε ηλικία άνω των 40 ετών, ευρέθη αθηρωματική πλάκα στις καρωτίδες . Η στένωση των καρωτίδων έχει ενοχοποιηθεί για το 15-20% όλων των ΑΕΕ.
Η ανεύρεση της στένωσης των καρωτίδων γίνεται με το υπερηχογράφημα(Triplex) από εξειδικευμένο στην τεχνική όμως ιατρό. Η ένδειξη για αναζήτηση στένωσης των καρωτίδων είναι σε ασθενείς πού έχουν υποστεί παροδικό η μόνιμο ΑΕΕ , ή σε ακουστό φύσημα των καρωτίδων. Οι περισσότεροι ειδικοί, σύμφωνα και με τις οδηγίες της αμερικανικής καρδιολογικής εταιρείας που δημοσιεύτηκαν το 2011, θεωρούν ότι δεν χρειάζεται να γίνεται σε ασυμπτωματικούς ασθενείς που έχουν προδιαθεσικούς παράγοντες για αθηροσκλήρυνση. Η αμερικανική όμως εταιρεία της νευροαπεικόνισης συνιστά τον προληπτικό έλεγχο σε ασθενείς άνω 65 ετών που έχουν περισσότερους από 3 παράγοντες για αθηροσκλήρωση
Σε ασθενείς με στένωση καρωτίδων η θεραπεία περιλαμβάνει ρύθμιση όλων των προδιαθεσικών παραγόντων για αθηροσκλήρωση (αρτηριακή υπέρταση, διαβήτης, κάπνισμα , υπερχοληστερολαιμια, παχυσαρκία , καθιστική ζωή) και χορήγηση ασπιρίνης σε δοσολογία 75- 327 mg ημερησίως. Αν όμως οι ασθενείς έχουν υποστεί ΑΕΕ (παροδικό η μόνιμο )συνιστάται η συγχορήγηση της ασπιρίνης με κλοπιδογρελη 75 mg ημερησίως.
Η επεμβατική αντιμετώπιση της στένωσης των καρωτίδων (με ενδοαρτηεκτομή κυρίως) απευθύνεται σε ασθενείς με στένωση των καρωτίδων > 70% που έχουν υποστεί παροδικό η μόνιμο ΑΕΕ (που όμως δεν τους έχει αφησει μεγάλο μη αναστρέψιμο νευρολογικό έλλειμμα ) τους προηγούμενους 6 μήνες. Η διάνοιξη των καρωτίδων με τοποθέτηση μεταλλικού πλέγματος (stent) είναι εναλλακτική μέθοδος θεραπείας σε συμπτωματικούς ασθενείς με στένωση > 70% που έχουν υποστεί παροδικό η μόνιμο ΑΕΕ και θεωρούνται χαμηλού κινδύνου για επεμβατικές επιπλοκές.
Η αγγειοπλαστική έχει ιδιαίτερα ευεργετικά αποτελέσματα σε ασθενείς με αυξημένο περιεγχειρητικό κίνδυνο, όπως υπερήλικες, ασθενείς με σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια, με σοβαρά καρδιοαναπνευστικά προβλήματα, επαναστένωση μετά από ενδαρτηρεκτομή, ετερόπλευρη απόφραξη έσω καρωτίδας, στένωση μετά από ακτινοβολία, ασθενείς με συνυπάρχουσες βλάβες σε αλλά υπεραορτικά αγγεία, ασθενείς με ακινητοποιημένο αυχένα, βραχύσωμους και υπέρβαρους ασθενείς με σοβαρού βαθμού καρωτιδική στένωση.
Δεν υπάρχει ένδειξη για θεραπεία σε ασθενείς με στένωση < 50% η σε χρόνιες ολικές αποφράξεις των καρωτίδων .
Ωστόσο δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε ότι στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ποσοστό 25-50% συνύπαρξη στεφανιαίας νόσου σε πάσχοντες από στένωση των καρωτίδων.
Έτσι οι ασθενείς με στένωση καρωτίδων θα πρέπει να ελέγχονται και για την πιθανότητα συνύπαρξης στεφανιαίας νόσου.
