Ο ήλιος παραδοσιακά, ήταν φίλος του ανθρώπου από την εποχή που πάτησε το πόδι του στη γη. Σε όλους τους πολιτισμούς από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, το ηλιοβασίλεμα συνδέθηκε εκτός από την απαρχή μιας καινούργιας ημέρας με την αρχή μιας καινούργιας ζωής.
Ο ήλιος και η γη συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους στο ηλιακό σύστημα και ο πλανήτης μας ίσως είναι ο μοναδικός που έχει ατμόσφαιρα ικανή να συντηρήσει ζωή όπως την γνωρίζουμε σήμερα.
Η γήινη ατμόσφαιρα, μας προστατεύει από τις ακτίνες του ήλιου κάνοντας δυνατή τη ζωή και επιτρέπει ταυτόχρονα την είσοδο θερμότητας ικανής να ζεστάνει την επιφάνεια της. Παίζει τον βασικό ρόλο και καθορίζει το πώς μας επηρεάζει ο ήλιος.
Ο υπερπληθυσμός, τα τελευταία χρόνια, ανάμεσα στις άλλες συνέπειες του, επηρεάζει και την γήινη ατμόσφαιρα σε σημείο που η ηλιακή ακτινοβολία να είναι σε πολλές περιπτώσεις καταστρεπτική. Ενώ χρειαζόμαστε συγκεκριμένες ποσότητες ηλιακής ακτινοβολίας, για να διατηρήσουμε για παράδειγμα τα επίπεδα της βιταμίνης D στο σώμα μας, αυξημένη έκθεση δεν κάνει καλό. Όλοι γνωρίζουμε για την τρύπα του όζοντος ειδικά στις χώρες του Νοτίου ημισφαιρίου στις οποίες οι δερματικές παθήσεις είναι ιδιαίτερα αυξημένες.
Η φωτογήρανση, είναι το αποτέλεσμα των αλλαγών στην επιδερμίδα μετά την έκθεση στον ήλιο ιδιαίτερα στην UVA ακτινοβολία. Το δέρμα γίνεται ξηρό, λιπαρό, με βαθειές ρυτίδες, απολεπίζεται εύκολα. Δυστυχώς, αν εμφανείς βλάβες από τον ήλιο όπως η φωτογήρανση μπορεί να πάρει χρόνια για να εμφανιστούν, υπάρχουν άλλες που όταν τις ανακαλύψουμε είναι πλέον πολύ αργά.
Η υπεριώδης ακτινοβολία και ιδίως η UVB έχει την ικανότητα να καταστρέφει το DNA των κυττάρων μεταβάλλοντας με τον τρόπο αυτό την ανοσολογική τους απάντηση. Έτσι, είναι δυνατόν να εξαλλαγούν σε κακοήθεις όγκους. Οι βλάβες αυτές συμβαίνουν πιο συχνά σε νεαρή ηλικία. Ένα επεισόδιο εγκαύματος κάτω από την ηλικία των 10, αυξάνει την πιθανότητα μελανώματος 10 φορές.
Στις ΗΠΑ, ένας στους επτά λευκούς Αμερικανούς, θα εμφανίσει καρκίνο του δέρματος κατά την διάρκεια της ζωής του. Στην Ελλάδα, λόγω της μεγάλης ηλιοφάνειας, τα καρκινώματα του δέρματος και το μελάνωμα είναι από τις πιο συχνές κακοήθειες. Δεν αφορούν μόνο ανθρώπους με πολύ λευκή επιδερμίδα αλλά και άλλους πιο μελαχρινούς.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα;
Σε παγκόσμιο επίπεδο θα πρέπει να πάρουμε σοβαρά πλέον μέτρα για την αντιμετώπιση του υπερπληθυσμού και του φαινομένου του θερμοκηπίου. Καθίσταται θέμα επιβίωσης του πλανήτη και του ανθρώπου.
Σε προσωπικό επίπεδο:
- Αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο, ιδιαίτερα στην μέση της ημέρας. Παλαιότερα πιστευόταν ότι ο κίνδυνος είναι μεταξύ 10 και 4 το μεσημέρι. Ωστόσο, σήμερα θεωρείται ότι τα επίπεδα της ακτινοβολίας που λαμβάνουμε είναι μεγάλα από την ανατολή μέχρι την δύση του ήλιου.
- Χρησιμοποιούμε κατάλληλα ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου. Τα ρούχα θα πρέπει να έχουν αρκετό πάχος για να καλύψουν το σώμα από την ηλιακή ακτινοβολία.
- Χρησιμοποιούμε αντηλιακό με πάνω από 30 βαθμούς προστασία τουλάχιστον, από τις UVA και τις UVB ακτινοβολίες του ήλιου. Το αντηλιακό θα πρέπει να επαλείφεται αρκετές φορές την ημέρα ιδιαίτερα όταν κολυμπάμε. Προσέχουμε επιπλέον στο χιόνι και την άμμο γιατί αντανακλούν τις ακτίνες του ήλιου και μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα των ηλιακών εγκαυμάτων.
- Προστατεύουμε τα παιδιά από τον ήλιο, με τη χρήση κατάλληλων ρούχων και αντηλιακών.
- Αποφεύγουμε το solarium.
- Κάνουμε περιοδικό έλεγχο στο δέρμα μας. Ο Πλαστικός Χειρουργός ή ο Δερματολόγος είναι ο ειδικός. Τα μωρά θα πρέπει να ελέγχονται με την γέννησή τους και στο τέλος της εφηβείας. Κάθε βλάβη του δέρματος που μεγαλώνει, ματώνει, αλλάζει σχήμα, όρια, χρώμα ή αρχίζει να δείχνει ανώμαλη πρέπει να αφαιρείται. Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό μελανώματος, δυσπλαστικών σπίλων ή μεγάλος αριθμός δερματικών βλαβών, συνίσταται τακτικός έλεγχος από γιατρό.
Περιοδική αυτοεξέταση:
- Εξετάζουμε το σώμα μπροστά και πίσω στον καθρέφτη, στη συνέχεια, δεξιά και αριστερή πλευρά, χέρια υψωμένα.
- Λυγίζουμε τους αγκώνες, εξετάζουμε προσεκτικά τους βραχίονες, πίσω από αυτούς και τις παλάμες.
- Εξετάζουμε το πίσω μέρος των ποδιών, τα κενά μεταξύ των δακτύλων και τα πέλματα.
- Εξετάζουμε το πίσω μέρος του λαιμού και του τριχωτού της κεφαλής με καθρέφτη.
- Τέλος, ελέγχουμε την πλάτη και τους γλουτούς.
*Ο Ιωάννης Λιαπάκης είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Πλαστικής Χειρουργικής (ΕBOPRAS) και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Κρήτης
OpsisClinical Πλαστική, Επανορθωτική και Αισθητική Χειρουργική
http://www.myplasticsurgery.gr
