Η Πολλαπλή Σκλήρυνση ή Σκλήρυνση κατά Πλάκας (Multiple Sclerosis) είναι μία χρόνια νευρολογική ασθένεια, η οποία αποτελεί, μετά τα ατυχήματα, τη 2η συχνότερη αιτία νευρολογικής αναπηρίας σε νέους ενήλικες. Η νόσος είναι αυτοάνοση, χαρακτηριζόμενη από κατά τόπους καταστροφή της μυελίνης των νευρώνων του Κεντρικού Νευρικού συστήματος από κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Η μυελίνη είναι ένα λεπτό περίβλημα που περιβάλλει τους νευρώνες και είναι απαραίτητη για τη γρήγορη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων.
Η Πολλαπλή Σκλήρυνση προσβάλει συνήθως ενήλικες ηλικίας 20-40 ετών και είναι συχνότερη στις γυναίκες. Τα συμπτώματα της νόσου είναι ποικίλα. Τα συχνότερα από αυτά είναι διαταραχές αισθητικότητας, ολική ή μερική απώλεια της όρασης, διπλωπία, αδυναμία, αστάθεια στο περπάτημα, ίλιγγος. Στα αρχικά στάδια η νόσος χαρακτηρίζεται από υποτροπές ή ώσεις (relapses), που ακολουθούνται από υφέσεις (remissions). Οι υποτροπές θεωρούνται ότι οφείλονται σε φλεγμονώδη απομυελίνωση των νευρώνων, ενώ οι υφέσεις σε υποχώρηση της φλεγμονής και επαναμυελίνωση. Σε προχωρημένα στάδια, όμως, τα συμπτώματα παραμένουν και επιδεινώνονται σταδιακά λόγω μη αναστρέψιμης βλάβης των νευρώνων.
Η αιτιολογία της νόσου δεν είναι γνωστή, όμως πιστεύεται ότι οφείλεται σε πολύπλοκη αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Η έλλειψη ηλιακού φωτός σε συνδυασμό με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, προηγούμενες λοιμώξεις από ιούς και το κάπνισμα είναι κάποιοι από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για την εμφάνιση της νόσου.
Η διάγνωση της Πολλαπλής Σκλήρυνσης βασίζεται στην κλινική εικόνα του ασθενούς, ενώ η Μαγνητική Τομογραφία του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού και η εξέταση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση της ασθένειας. Όσον αφορά τις διαθέσιμες θεραπείες, αυτές διακρίνονται α)στη θεραπεία των υποτροπών, όπου χρησιμοποιούνται υψηλές δόσεις κορτικοστεροειδών, και β)στη προφυλακτική θεραπεία πρόληψης νέων υποτροπών. Το πιο γνωστό φάρμακο της τελευταίας κατηγορίας είναι η ιντερφερόνη-β.
Τα τελευταία χρόνια βρίσκονται σε φάση κλινικών δοκιμών πολλά νέα φάρμακα για τη θεραπεία της Πολλαπλής Σκλήρυνσης. Τα φάρμακα αυτά, μερικά από τα οποία αναμένεται να κυκλοφορήσουν μέσα στα επόμενα χρόνια, έχουν ως στόχο το ανοσοποιητικό σύστημα και κυρίως τα Τ-λεμφοκύτταρα και υπόσχονται βελτίωση της ποιότητας ζωής και σημαντική μείωση του αριθμού των υποτροπών στους ασθενείς που πάσχουν από Πολλαπλή Σκλήρυνση.
Στα Εξωτερικά Ιατρεία του Π.Γ.Ν.Η λειτουργεί ειδικό Νευρολογικό Ιατρείο με σκοπό τη μακροχρόνια παρακολούθηση και θεραπεία των ασθενών με Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Σε συνεργασία με τους Νευρολόγους και τις Νευρολογικές Κλινικές στα μεγάλα Νοσοκομεία της Κρήτης έχει γίνει εφικτή η πλήρης καταγραφή των ασθενών με Πολλαπλή Σκλήρυνση στην Κρήτη. Η επιδημιολογική μελέτη των κλινικών χαρακτηριστικών των ασθενών αυτών αποδεικνύει ότι ένα σημαντικά μεγάλο ποσοστό εμφανίζει καλοήθη εξέλιξη, με πολύ μικρή αναπηρία μετά από 10 ή και 20 χρόνια από την έναρξη της νόσου. Τα δεδομένα αυτά είναι ενθαρρυντικά για τους ασθενείς μας και έχουν δημοσιευτεί πρόσφατα σε διεθνώς αναγνωρισμένο περοδικό (Multiple Sclerosis, 2010).
